ΕΦΚΑ: Πώς οι συμψηφισμοί εισφορών «ροκανίζουν» το πλεόνασμα

Το αργότερο έως τον Οκτώβριο θα ξεκινήσει ο υπολογισμός των εισφορών για 1,4 εκατ. ασφαλισμένους, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες με βάση το εισόδημα του 2016, ενώ έως το τέλος του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί και η διαδικασία του συμψηφισμού, σύμφωνα με τον πρόσφατο νόμο που ψηφίστηκε στη Βουλή.

Ήδη έχουν ξεκινήσει οι συμψηφισμοί στη σχετική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ, καθώς η μείωση των φορολογικών εσόδων έχει προκαλέσει πονοκέφαλο τόσο στη διοίκηση του υπερφορέα, όσο και στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Οι πρώτοι υπολογισμοί δείχνουν ότι αυξομειώσεις στις ήδη καταβαλλόμενες εισφορές λόγω αλλαγής του εισοδήματος από το ένα έτος (2015) στο άλλο (2016) θα υπάρχουν για περίπου 300.000 ασφαλισμένους, μη μισθωτούς. Οι περισσότεροι από αυτούς, βάσει και των δειγμάτων από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, θα πρέπει να λάβουν επιστροφές, οι οποίες αναμένεται να ροκανίσουν το πλεόνασμα του Tαμείου καθώς τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών το 2016 ήταν μειωμένα κατά 20% ή 900 εκατ. ευρώ σε σχέση με ένα χρόνο πριν.

Βέβαια, στον ΕΦΚΑ εκτιμούν ότι οι όποιες επιστροφές δεν είναι ικανές να μηδενίσουν το πλεόνασμα του Ταμείου, το οποίο στο 8μηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου εκτιμάται ότι ανήλθε σε περίπου 470 εκατ. ευρώ.

Επισημαίνουν δε, ότι περίπου το 80% των ελεύθερων επαγγελματιών του πρώην ΟΑΕΕ αλλά και σχεδόν το 90% των αγροτών καταβάλλουν την κατώτατη εισφορά, η οποία δεν πρόκειται να αλλάξει ακόμη κι αν οι συγκεκριμένοι εμφάνισαν χαμηλότερο εισόδημα.

Σύμφωνα με λογιστές - φοροτέχνες, οι επιστροφές έστω για το υπόλοιπο περίπου 20% των μη μισθωτών ξεκινούν από κάποιες δεκάδες ευρώ και σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, που η οικονομική συγκυρία είχε ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση ή ακόμη και τον μηδενισμό του εισοδήματος, φθάνει και τις 10.000 ευρώ.

Βάσει των υπολογισμών της διοίκησης του ΕΦΚΑ, οι νέες εισφορές θα εμφανιστούν το αργότερο στα ειδοποιητήρια που θα αναρτηθούν στο τέλος του Οκτωβρίου και θα αφορούν τις εισφορές Σεπτεμβρίου.

Αναλυτικά, ενώ όλους τους προηγούμενους μήνες οι εισφορές του ΕΦΚΑ υπολογίζονταν με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του 2015, από τον Οκτώβριο κι εφόσον έχουν εισαχθεί στο σύστημα τα νέα εκκαθαριστικά, οι εισφορές θα υπολογίζονται βάσει των εισοδημάτων του 2016.

Στο οικονομικό επιτελείο έχουν προεξοφλήσει ότι το επόμενο διάστημα οι εισπράξεις θα είναι μειωμένες, εκτιμούν όμως ότι το πρώτο 12μηνο λειτουργίας του νέου υπερφορέα μπορεί να κλείσει με ισοσκελισμένο ισολογισμό, κυρίως λόγω της πολύ καλής πορείας των εσόδων μέχρι σήμερα. Αναλυτικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Ταμείου, κατά το 7μηνο Ιανουαρίου - Ιουλίου, τα έσοδα ανήλθαν σε 22,3 δισ. έναντι εξόδων 21,2 δισ. ευρώ. Μετά και την απόδοση εισφορών σε ΕΟΠΥΥ και ΟΑΕΔ, το ταμειακό πλεόνασμα του ΕΦΚΑ ανέρχεται σε 396,55 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος άνω των 440 εκατ. ευρώ.

Είναι ενδεικτικό ότι κατά το ίδιο διάστημα, ο ΕΦΚΑ υπολογίζει ότι οι εισφορές των μισθωτών αυξήθηκαν κατά 9,6% σε σχέση με το αντίστοιχο 7μηνο του 2016. Μάλιστα, σύμφωνα με τον υφυπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσο Πετρόπουλο, η αύξηση των εσόδων από εισφορές μισθωτών τον Αύγουστο ήταν της τάξης του 13%. Στο 1,1 δισ. ευρώ εκτιμώνται και οι εισπράξεις 7μήνου από εισφορές μη μισθωτών, με αποτέλεσμα η εισπραξιμότητα να ξεπερνά σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας το 65%, όταν το 2016 ήταν 53%.

Ως προς τη διαδικασία συμψηφισμών, στις περιπτώσεις που αποδειχθεί ότι πρέπει να επιστραφούν χρήματα στους ασφαλισμένους, βάσει του πρόσφατου νόμου για την αδήλωτη εργασία, η επιστροφή θα είναι άτοκη, αφού προηγηθεί όμως συμψηφισμός με πάσης φύσεως οφειλές που έχουν δημιουργηθεί προς τα ασφαλιστικά ταμεία.

Εάν οι οφειλές έχουν ενταχθεί σε ρύθμιση, ο νόμος ορίζει ότι μπορεί επίσης να γίνει συμψηφισμός, όπως συμβαίνει και με τη φορολογική διοίκηση. Μάλιστα, ο νόμος δίνει τη δυνατότητα να παραμείνει το υπερβάλλον ποσό στον ΕΦΚΑ, εφόσον οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι το επιθυμούν. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να υποβάλουν στο Ταμείο σχετική αίτηση, ώστε το υπερβάλλον αυτό ποσό να συμψηφιστεί με τις επόμενες καταβολές που θα οφείλονται από τον ασφαλισμένο.

Εάν υπάρχει παράλληλη απασχόληση, τονίζεται στη διάταξη ότι το υπερβάλλον ποσό επιστρέφεται με τον ίδιο τρόπο, ανάλογα με το είδος της απασχόλησης. Προϋπόθεση να μην υπάρχουν οφειλές από καμία από τις δύο δραστηριότητες.

Στην περίπτωση επιπλέον εισφορών, δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί σε πόσες δόσεις θα πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία πληρωμής τους, παράλληλα με τις τρέχουσες. Σύμφωνα πάντως με το υπουργείο, η όλη διαδικασία των συμψηφισμών θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους.