Οι... γκρίζες ζώνες στη μείωση της ανεργίας

Σταθερά καθοδική είναι η πορεία του ποσοστού ανεργίας στη χώρα μας σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, αν και από την ποιοτική ανάλυσή τους φαίνεται πως η υποχώρηση της ανεργίας είναι εν μέρει «πλασματική», καθώς υποκρύπτει από τη μείωση του ενεργού πληθυσμού και την αύξηση της υποαπασχόλησης.

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, δείχνουν ότι το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε στο 21,1% το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, έναντι 23,3% το πρώτο τρίμηνο και 23,1% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016.

Συγκεκριμένα, η απασχόληση αυξήθηκε κατά 3,6% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 2,4% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, ενώ ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε κατά 8,8% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Στηριζόμενος στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το προηγούμενο πρώτο τρίμηνο του 2017 και του συστήματος «Εργάνη» βέβαια, ο όμιλος για τα Κοινωνικά και Εργασιακά Δικαιώματα (ΟΚΕΔ) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το διάστημα Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017 δημιουργήθηκαν 53.000 νέες θέσεις εργασίας αλλά, μόνο οι 16.900 εξ’ αυτών ήταν πάνω από 34 ώρες την εβδομάδα.

Στην αποκαλυπτική του μελέτη ο ΟΚΕΔ επισημαίνει δηλαδή, ότι δύο στις τρεις νέες θέσεις εργασίας, καλύφθηκαν με ευέλικτες μορφές, εβδομαδιαία απασχόληση μικρότερη των 35 ωρών, μειωμένες αποδοχές και περιορισμένες ασφαλιστικές εισφορές.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τον ΟΚΕΔ, τη διετία 2016-2017 μειώθηκε ο ενεργός πληθυσμός. Το 2016 εργαζόταν ή αναζητούσαν εργασία 4.801,4 χιλιάδες πολίτες. Το 2017 αυτός ο αριθμός έπεσε στις 4.774 χιλιάδες ανθρώπους. Δηλαδή είχαμε μείωση του ενεργού δυναμικού κατά 7.400 άτομα. Εξέλιξη που αποδίδεται στην απογοήτευση των μακροχρόνιων ανέργων που σταμάτησαν να αναζητούν εργασία και τις αυξημένες συνταξιοδοτήσεις.

Το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου η απασχόληση, γενικά, αυξήθηκε από 3.606,3 χιλιάδες το α’ τρίμηνο του 2016 στις 3.659,3 χιλιάδες. Δηλαδή προστέθηκαν επιπλέον 53.000 θέσεις απασχόλησης. Οι εργαζόμενοι, όμως, οι οποίοι απασχολούνται έως 34 ώρες τη εβδομάδα ήταν 975.900 άτομα το α’ τρίμηνο του 2016 και φέτος αυξήθηκαν στο 1.012.000 άτομα. Δηλαδή η συνολική απασχόληση (θετικές ροές) αυξήθηκε κατά 53.000 άτομα και οι θέσεις μερικής απασχόλησης και παρτ τάιμ κατά 36.100 άτομα. Άρα, το 66% των νέων εισροών στην αγορά εργασίας, 2 στις 3 καθαρές θέσεις εργασίας είναι μερικής απασχόλησης ή διαλείπουσας εργασίας κάτω των 35 ωρών την εβδομάδα.

Αν τώρα, όπως σημειώνεται στην αποκαλυπτική μελέτη του ΟΚΕΔ ότι οι θέσεις εργασίας που χάθηκαν -σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη»- το α’ τρίμηνο του 2015 (απολύσεις, συνταξιοδοτήσεις, οικειοθελείς αποχωρήσεις) ήταν 401.715 (και αναπληρωθήκαν από 435.553 νέες προσλήψεις, άρα υπάρχει θετικό ισοζύγιο 33.635) έναντι 377.876 απωλειών το 2016, σημαίνει ότι φέτος οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα προχώρησαν σε μια πιο βαθιά ανανέωση του εργατικού δυναμικού.

Όμως, όπως φαίνεται από το σύστημα, το 2017 οι προσλήψεις ήταν σε ποσοστό 53% ευέλικτη απασχόλησης. Κατά συνέπεια, καταλήγει η μελέτη, οι επιχειρήσεις «ανακυκλώνουν» υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης, μετατρέποντας τις συμβάσεις αορίστου χρόνου σε ατομικές και σε ευέλικτες θέσεις απασχόλησης (11,5% του υφισταμένου προσωπικού το 2016 απασχολούνταν με μερική απασχόληση από 4,5% το 2007).  Και τους αντικαθιστούν με νέους: α) χαμηλόμισθους και με λιγότερες ώρες εργασίας και β) τους δε συνταξιοδοτούμενους αντικαθιστούν με παρτ τάιμ. Και όταν «χάνονται» δύο 8ωρα, αυτά καλύπτονται είτε από τέσσερα 4ωρα ή, έστω, τρία 6ωρα…

Με αφορμή το γεγονός ότι τον Αύγουστο η πλήρης απασχόληση εμφανίζεται χαμηλότερη από τη μερική, η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας Ράνια Αντωνοπούλου επισημαίνει ότι η πραγματικότητα δεν απεικονίζεται στα ποσοστά ενός μήνα, καθώς τα διαχρονικά στοιχεία δείχνουν αφενός ότι από τον Ιανουάριο του 2015 έως σήμερα η πλήρης απασχόληση υποχώρησε μόνο κατά 1,88% και η ανεργία μειώθηκε κατά 5,3%, αφετέρου ότι το β’ τρίμηνο του 2017 η πλήρης απασχόληση αυξήθηκε, οριακά μεν, κατά 0,1%.

Απαντώντας δε στη ΝΔ επισημαίνει ότι η επιλεκτική χρήση στοιχείων από το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ έχει παγιωθεί ως αντιπολιτευτική τακτική της ΝΔ η οποία βρίσκεται σε απόγνωση, καθώς προσπαθώντας να αποδυναμώσει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ανάγει τα νούμερα ενός μήνα σε κυρίαρχη τάση.