Με «βαρίδια» στο Eurogroup ο Τσακαλώτος

Παρότι άτυπο και σύντομο -όπως αναμένεται- το σημερινό Eurogroup στο Ταλίν της Εσθονίας, φέρνει την Ελλάδα και πάλι στο τραπέζι των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος να δεχθεί παράπονα και υποδείξεις αναφορικά με το θέμα των επενδύσεων στην Ελλάδα, μετά τις εξελίξεις με την Eldorado Gold, στο τραπέζι αναμένεται να επανέλθει το θέμα Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ, ενώ στη μεγάλη εικόνα, τα χρονοδιαγράμματα και τα «αγκάθια» της τρίτης αξιολόγησης δεν μπορεί παρά να συζητηθούν. Στην κατεύθυνση αυτή έχει ήδη δείξει αξιωματούχος των Βρυξελλών, ο οποίος δίνει τον τόνο των εξελίξεων κάθε φορά λίγες μέρες πριν τη συνεδρίαση του συμβουλίου.

Τα προβλήματα όμως για το οικονομικό επιτελείο δεν εντοπίζονται στο Eurogroup. Ξεκινούν από την υστέρηση εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού και την ανησυχία για τους επόμενους κρίσιμους μήνες, περνούν από την άτυπη προειδοποίηση του ΔΝΤ για το ενδεχόμενο να προκύψουν απαιτήσεις νέων μέτρων το επόμενο διάστημα και κορυφώνονται στην ξεκάθαρη επιμονή του Ταμείου να διενεργηθεί εντός της τρίτης αξιολόγησης του προγράμματος, νέος διαγνωστικός έλεγχος για τις ελληνικές τράπεζες.

Στο τρίτο μέτωπο, η ελληνική κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει πως απορρίπτει το αίτημα του ΔΝΤ. Το ίδιο έχουν κάνει επί της ουσίας τόσο η ΕΚΤ όσο και ο SSM. Παρ’ όλα αυτά, η επισταμένη αναφορά στο θέμα από τον εκπρόσωπο Τύπου του ΔΝΤ Τζέρι Ράις υποδεικνύει ένα από τα πλέον καυτά θέματα της επόμενης περιόδου.

Ο κ. Ράις επανέλαβε χθες, κατά γράμμα, όσα είχε διαμηνύσει ήδη από τον Ιούλιο με την έγκριση του stand-by arrangement το ΔΝΤ, ότι δηλαδή «για να προστατευτεί η υγεία του τραπεζικού τομέα, είναι κρίσιμο να προχωρήσουν οι εποπτικές αρχές σε έναν έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (AQR) και σε μια άσκηση αντοχής stress test πριν από το τέλος του προγράμματος του ESM, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι πόροι που έχουν μπει στην άκρη για την αποκατάσταση των τραπεζών σε αυτό το πρόγραμμα θα χρησιμοποιηθούν έγκαιρα, εφόσον χρειαστεί. Μια αξιολόγηση της στρατηγικής και των σχεδίων του χρηματοπιστωτικού τομέα θα αποτελέσει κατά συνέπεια το επίκεντρο της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος» (η τρίτη αξιολόγηση των Ευρωπαίων είναι η πρώτη με βάση το νέο πρόγραμμα του Ταμείου).

Το πρώτο πεδίο ενστάσεων είναι ήδη προδιαγεγραμμένο, αν και πληροφορίες αναφέρουν ότι γίνονται προσπάθειες να ξεπεραστούν οι απαιτήσεις του ΔΝΤ, με τρόπο ο οποίος δεν θα εκθέτει καμία πλευρά.

Τα δημοσιονομικά

Το δεύτερο πρόβλημα το οποίο ενδέχεται να λάβει μεγάλες διαστάσεις το επόμενο διάστημα έρχεται από την πλευρά των εσόδων. Το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε χθες υστέρηση στα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού κατά 1,7 δισ. ευρώ στο οκτάμηνο, δείχνοντας κυρίως προς την κατεύθυνση της αλλαγής της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ (μετατέθηκε για τον Σεπτέμβρη αντί για τον Αύγουστο), αλλά και στις αυξημένες επιστροφές φόρων (υπέρβαση κατά 469 εκατ. ευρώ), προκειμένου να ερμηνεύσει την «τρύπα».

Από την ανακοίνωση του υπουργείου προκύπτει ότι είχε υπολογιστεί η είσπραξη 1,027 δισ. ευρώ (!) τον Αύγουστο από ΕΝΦΙΑ, όταν οι συνολικές εισπράξεις σε πέντε δόσεις υπολογίζονται σε 2,650 δισ. ευρώ. Το μέγεθος προκαλεί έκπληξη, αλλά αυτή είναι η επίσημη εξήγηση, με την επισήμανση πως «και οι δύο παραπάνω αιτίες της απόκλισης είναι προσωρινές και το υπουργείο Οικονομικών έχει την απόλυτη πεποίθηση ότι στο τέλος του οικονομικού έτους θα επιτευχθεί ο δημοσιονομικός στόχος του 1,75%».

Ο Σεπτέμβριος συνιστά μεγάλο στοίχημα. ΕΝΦΙΑ και δεύτερη δόση του φόρου εισοδήματος απαιτούν πληρωμές πάνω από 2 δισ. ευρώ, σε ένα βαρύ λογαριασμό πληρωμών έως το τέλος του έτους. Για να κλείσει το έτος εντός των στόχων των εσόδων, θα πρέπει να εισπραχθούν 21,4 δισ. ευρώ έως το τέλος Δεκέμβρη συν η τελευταία δόση του ΕΝΦΙΑ τον Ιανουάριο, η οποία θα μετρήσει στη φετινή χρονιά.

Η πορεία των εσόδων αλλά και των δαπανών του προϋπολογισμού παρακολουθούνται στενά από τους δανειστές. Προς το παρόν, καμία πλευρά δεν έχει αμφισβητήσει τους στόχους του φετινού πλεονάσματος, αλλά ούτε έχει θέσει ζήτημα νέων μέτρων για το 2018.

Ο Τζέρι Ράις, όμως, με προσεκτικές διατυπώσεις χθες άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, δεδομένου ότι το πρόγραμμα εξελίσσεται και προσαρμόζεται αναλόγως των δεδομένων. Υπενθυμίζεται ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να κάνει άλμα στο 3,5% του ΑΕΠ το επόμενο έτος, στόχος ο οποίος αναγνωρίζεται ακόμα και από το υπουργείο Οικονομικών ότι είναι δύσκολος.