Το μπρα ντε φερ κυβέρνησης-δανειστών για τα επιδόματα

Με τα οικογενειακά επιδόματα να τίθενται εξαρχής στο προσκήνιο, ξεκίνησε το πρώτο κρίσιμο τεστ για την πορεία της τρίτης αξιολόγησης στον τομέα της πρόνοιας.

Κατά την πρώτη διερευνητική συνάντηση των εκπροσώπων των δανειστών σε τεχνικό επίπεδο με υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Εργασίας, σύμφωνα με πληροφορίες, συζητήθηκαν και οι έξι τομείς που βάσει των μνημονιακών δεσμεύσεων θα αναδιαρθρωθούν και θα εξορθολογιστούν προκειμένου να προχωρήσει η αναδιάταξη του προνοιακού χάρτη της χώρας.

Τα χρονοδιαγράμματα είναι ασφυκτικά, καθώς μέχρι τον Νοέμβριο θα πρέπει να υιοθετηθούν νέες νομοθετικές παρεμβάσεις, πέραν της εξοικονόμησης 259 εκατ. ευρώ για τη διετία 2017-2018, που έχει ήδη ψηφιστεί και προβλέπει στοχευμένες μειώσεις παροχών.

Κατά την πρώτη συνάντηση σε τεχνικό επίπεδο που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη, οι εκπρόσωποι των δανειστών και κυρίως του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, χωρίς να ανοίξουν τα χαρτιά τους, εμφανίστηκαν διατεθειμένοι να... δυσκολέψουν τη διαπραγμάτευση. Το μεγαλύτερο «αγκάθι» για την κυβέρνηση φαίνεται πως είναι η ανακατανομή των οικογενειακών παροχών, με στόχο ένα δικαιότερο σύστημα που θα στηρίζει εξίσου τα τέκνα.

Με τα αντίμετρα που ψηφίστηκαν τον περασμένο Μάιο, θεσμοθετήθηκε η στήριξη των οικογενειών με επιπλέον 260 εκατ. ευρώ κατά το 2019, ποσό που αναζητείται και για το 2018, προκειμένου να μην υπάρξει το φαινόμενο «ασανσέρ», με αυξομείωση δηλαδή των παροχών από το ένα έτος στο άλλο.

Το μνημόνιο προβλέπει ότι η μεταρρύθμιση του συστήματος οικογενειακών παροχών πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τον Νοέμβριο. Δεν ορίζει το έτος έναρξης της μεταρρύθμισης, γεγονός που ανοίγει «παράθυρο» για ενιαία εφαρμογή της από το 2019. Καθώς βέβαια κάτι τέτοιο δεν θεωρείται εύκολο, στο οικονομικό επιτελείο ευελπιστούν μέρος των απαιτούμενων κεφαλαίων για το 2018 να εξευρεθούν μέσω της μείωσης των καταναλωτικών δαπανών των υπουργείων, στο πλαίσιο της αξιολόγησης των δαπανών (spending review) και να περισωθούν έτσι τα επιδόματα προς τους τρίτεκνους και πολύτεκνους.

Δύσκολος, τόσο σε εθνικό-κοινωνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο διαπραγμάτευσης, θεωρείται ο τομέας της αναπηρίας, καθώς στο μνημόνιο προβλέπεται η αναδιοργάνωση του τρόπου αξιολόγησης της αναπηρίας για την καταβολή των επιδομάτων.

Συγκεκριμένα, έως τον Νοέμβριο θα πρέπει να υιοθετηθεί νέα νομοθεσία για ένα πιλοτικό πρόγραμμα μεταρρύθμισης των παροχών αναπηρίας ενώ έως τον Μάιο του επόμενου έτους θα πρέπει να εγκριθεί η εναρμόνιση όλων των κανόνων αναπηρίας και κοινωνικής πρόνοιας, προκειμένου η εθνική εφαρμογή του νέου νόμου να ξεκινήσει μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2018. Ρόλο-κλειδί στην όλη διαδικασία θα διαδραματίσει η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οποία στην τελική της μορφή αναμένεται να φθάσει στα χέρια της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας εντός των επόμενων ημερών.

Βέβαια, ένα πρώτο δείγμα γραφής κατατέθηκε στα μέσα του καλοκαιριού, με τις προτάσεις που κατά κύριο λόγο στηρίζει το ΔΝΤ να περιλαμβάνουν ακόμη και την ιδιωτικοποίηση των Κέντρων Πιστοποίησης της Αναπηρίας (ΚΕΠΑ), προκειμένου η αξιολόγηση να αφορά όχι μόνο τα ποσοστά αναπηρίας αλλά και τις ικανότητες και κυρίως τη λειτουργικότητα των αναπήρων, με βάση τη διεθνή ταξινόμηση που προβλέπεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (International Classification of Functioning, Disability and Health).

Η αντιπρόταση του υπουργείου, που σύμφωνα με πληροφορίες θα περιλαμβάνεται ως ένα από τα προτεινόμενα σενάρια, αφορά τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των ΚΕΠΑ, την ενίσχυσή τους μέσω ΕΣΠΑ και τη στελέχωσή τους με επιπλέον ειδικότητες, προκειμένου να προσδιορίζεται ο βαθμός ενσωμάτωσης των αναπήρων στην κοινωνία και την εργασία.

Το πρώτο προαπαιτούμενο που αναμένεται να «κλείσει» κατά την τρίτη αξιολόγηση θα μπορούσε να είναι η αξιολόγηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης για το τρέχον έτος. Όσο για το 2018, γίνεται προσπάθεια ώστε στον προϋπολογισμό να εγγραφούν, όπως και για το τρέχον έτος, 760 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, μέχρι το τέλος του χρόνου θα πρέπει το υπουργείο σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ να εκπονήσει πρόγραμμα απασχόλησης για την απορρόφηση του 10% των δικαιούχων του ΚΕΑ που είναι εγγεγραμμένοι άνεργοι.

Σε συναντήσεις με τα συναρμόδια υπουργεία Μεταφορών και Παιδείας, τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών θα καθορίσουν τις επόμενες ημέρες τα χρονοδιαγράμματα για την επιδότηση των μεταφορών σε άνεργους, ΑμεΑ, πολύτεκνους και ηλικιωμένους (απαιτείται νόμος μέχρι τον Νοέμβριο), καθώς και για τον εξορθολογισμό των εκπαιδευτικών παροχών (έως τον Οκτώβριο).

Ιδιαίτερες ενστάσεις αναμένονται από το ΔΝΤ, όπως φάνηκε και από τις διαπραγματεύσεις για τη β’ αξιολόγηση, ως προς τα κριτήρια καταβολής του επιδόματος στέγασης, συνολικού προϋπολογισμού 600 εκατ. ευρώ, που βάσει των ψηφισμένων αντίμετρων και εφόσον δεν υπάρξει κάποια αλλαγή, θα δοθεί σε 600.000 δικαιούχους το 2019.