Τράπεζες: Οι προκλήσεις και το νέο στοίχημα

Tο θέμα των τραπεζών είναι τα τελευταία χρόνια ένα από τα κυρίαρχα όχι μόνο για το ελληνικό χρηματιστήριο αλλά και την οικονομία συνολικά. Με αποκορύφωμα την επιβολή των capital controls στα μισά του δραματικού 2015, κάθε εξέλιξη που τις αφορούσε αποδεικνυόταν καθοριστική για μια σειρά ζητημάτων.

Το ίδιο, όμως, ισχύει ακόμα και όλοι συμφωνούν ότι το ζήτημα τείνει να γίνει το κυρίαρχο -πολύ περισσότερο που έχει ανακύψει και το θέμα με τις ενστάσεις του ΔΝΤ ως προς την επαρκή κεφαλαιοποίησή τους, θέμα που μπορεί να αποδειχθεί κομβικό στην πορεία της τρίτης αξιολόγησης. Και για τον λόγο αυτό, η αγορά προσπαθεί να διαβάσει… καλύτερα τις οικονομικές τους επιδόσεις στο εξάμηνο του έτους.

Τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου των τραπεζών δεν προκαλούν ευφορία στις τάξεις των επενδυτών, αν και κινούνται σε γενικές γραμμές κοντά στους ετήσιους στόχους που έχουν τεθεί τόσο όσον αφορά στην κερδοφορία όσο και τη διαχείριση των κόκκινων δανείων. Από τα τέλη Μαΐου, οπότε οι τράπεζες άρχισαν να προσπαθούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της αγοράς, διαμορφώνονται σε οριακά υψηλότερα επίπεδα, αλλά οι τελευταίες συζητήσεις γύρω από το AQR έχουν βάλει και πάλι στο στόχαστρο τις μετοχές τους.

Στις επιμέρους αποδόσεις από τις αρχές του έτους, ο τίτλος της Eurobank και της Εθνικής Τράπεζας με 26% και 31% ξεπερνούν τον τραπεζικό δείκτη, που σημειώνει κέρδη 17%, ενώ η Τράπεζα Αττικής με +169% βρίσκεται σε… άλλο επίπεδο. Στον αντίποδα, η Alpha Bank και η Τράπεζα Πειραιώς απογοητεύουν, με αποδόσεις 6% και -2% αντίστοιχα.

Παρά την αναβάθμιση από τη Fitch Ratings, τη θετική πορεία του ΑΕΠ στο δεύτερο τρίμηνο, την έξοδο στις αγορές ως απόρροια της μείωσης της αβεβαιότητας και του risk premium, οι τελευταίες εξελίξεις στο θέμα της ανάλυσης της ποιότητας ενεργητικού (AQR) που απαιτεί το ΔΝΤ έχουν και πάλι παγώσει τους fund managers αλλά και τους εγχώριους επενδυτές, την ώρα που και το κλίμα στο εξωτερικό, με τις αυξημένες γεωπολιτικές ανησυχίες, επίσης έχει θέσει σε επιφυλακή τους επενδυτές.

Η εικόνα των αποτελεσμάτων

Αναφορικά με τα αποτελέσματά τους για το α' εξάμηνο 2017, η Αlpha Βank και η Eurobank εμφάνισαν τις καλύτερες επιδόσεις στην κάτω γραμμή των αποτελεσμάτων, με τις Εθνική και Πειραιώς να παραμένουν σε αρνητικό έδαφος. Οι χαμηλότερες προβλέψεις στήριξαν την κερδοφορία των τραπεζών, ενώ σε γενικές γραμμές στα αποτελέσματα β' τριμήνου τα καθαρά έσοδα από τόκους των Alpha και Eurobank ξεχώρισαν θετικά, ενώ πτωτική τάση εμφάνισε η Εθνική Τράπεζα λόγω της απομόχλευσης.

Η μεγάλη μάχη

Για τις εγχώριες τραπεζικές αξίες, το «κλειδί» για την επιτυχή πορεία τους είναι η ικανότητά τους να επιτύχουν τους στόχους μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) και των ανοιγμάτων (NPEs) μέσα σε πιο σταθερό πολιτικό σκηνικό. Οι στόχοι του 2017 δεν είναι υπερβολικά φιλόδοξοι και το πραγματικό τεστ θα είναι στη διάρκεια του 2018.

Παρά το αδύναμο ξεκίνημα στο πρώτο τρίμηνο, με βάση τα στοιχεία Ιουνίου 2017, το ύψος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) μειώθηκε κατά 2% σε σχέση με αυτά του Μαρτίου 2017, αγγίζοντας τα 102,9 δισ. ευρώ ή το 44,9% των συνολικών ανοιγμάτων.

Οι εκτεταμένες διαγραφές δανείων συνεχίζουν να είναι το σημαντικότερο μέσο μείωσης των NPEs, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 1,9 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο και αθροιστικά στα 3,3 δισ. ευρώ για το πρώτο μισό του έτους.

Το αρνητικό στοιχείο στην προσπάθεια των τραπεζών να μειώσουν NPEs και NPLs είναι τα ανησυχητικά σήματα που συνεχίζουν να στέλνουν τα αποτελέσματα του δεύτερου τριμήνου, τόσο στον ρυθμό των νέων ρυθμίσεων όσο και στην αποτελεσματικότητα όσων έχουν διενεργηθεί κατά τους προηγούμενους μήνες.

Από την άλλη, οι τράπεζες αντιτάσσουν τις προσδοκίες τους για «αναζωογόνηση» των ρυθμίσεων τόσο στη διατήρησης του κλίματος σταθερότητας όσο και στα νέα εργαλεία που έχουν θεσμοθετηθεί και απαιτούν χρόνο για να λειτουργήσουν. Αν όμως τα νέα εργαλεία, όπως οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, οι εξώσεις μετόχων, η νομική κάλυψη για ρυθμίσεις μερικής άφεσης χρέους δεν αποφέρουν απτά αποτελέσματα, η κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολη τόσο για το 2018 όσο και για το 2019.

Η κερδοφορία και η ενσώματη αξία

Λαμβάνοντας υπόψη τις πλέον πρόσφατες εκθέσεις ξένων και Ελλήνων αναλυτών για τον κλάδο, οι εκτιμήσεις για την κερδοφορία του 2017 των ελληνικών τραπεζών τοποθετούν το συνολικό μέγεθος οριακά υψηλότερα των 700 εκατ. ευρώ βάσει του consensus της Factset. Για το 2018, οι αναλυτές προβλέπουν ότι η κερδοφορία θα αυξηθεί σημαντικά και θα διαμορφωθεί πάνω από 1,4 δισ. ευρώ (δηλαδή αναμένουν διπλασιασμό των φετινών αποτελεσμάτων). Για την Εθνική Τράπεζα, οι μέσες εκτιμήσεις τοποθετούν τα φετινά κέρδη στα 208 εκατ. ευρώ, για τη Eurobank στα 176 εκατ. ευρώ, για την Τράπεζα Πειραιώς στα 105 εκατ. ευρώ και για την Αlpha Βank στα 232 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, το ρίσκο στις προβλέψεις των αναλυτών παραμένει ιδιαίτερα υψηλό, κρίνοντας από την πορεία των μεγεθών και των προβλέψεων των τελευταίων ετών. Ταυτόχρονα, η εκτίμηση της αγοράς είναι ότι η πορεία της τρίτης αξιολόγησης του προγράμματος που αναμένεται να ξεκινήσει το φθινόπωρο, η πολιτική σταθερότητα και, τέλος, η πρόοδος και οι προοπτικές της διαχείρισης των κόκκινων δανείων είναι σημαντικότεροι καταλύτες από τις κερδοφορίες των τραπεζών.

Σημαντικό στοιχείο επίσης είναι οι αποτιμήσεις που προκύπτουν με βάση τις προβλέψεις για τις ελληνικές τράπεζες. Βάσει των τελευταίων εκτιμήσεων, οι εγχώριες τράπεζες παραμένουν αποτιμημένες σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα από τις ευρωπαϊκές μετοχές, ωστόσο αυτή η χαμηλότερη αποτίμηση αντανακλά τους πολλούς κινδύνους που περιέχει το επενδυτικό τους στόρι.

Με δείκτες αποτίμησης 0,25 - 0,43 φορά την ενσώματη λογιστική τους αξία (P/ΤBV 2017), η αγορά εξακολουθεί να φοβάται τόσο την ποιότητα των εποπτικών τους κεφαλαίων, όσο και το μέγεθος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και δανείων που θα πρέπει να διαχειριστούν. Οι δείκτες διαπραγμάτευσής τους παραμένουν χαμηλότεροι σε σχέση τόσο με τις ευρωπαϊκές τράπεζες όσο και με τις τράπεζες των αναδυόμενων αγορών. Το discount σε σχέση με τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών έχει διαμορφωθεί στο 50% για φέτος και στο 60% για το 2018.

Ταυτόχρονα, η αποτίμησή τους σε όρους κερδοφορίας για το 2017 είναι στις 10-18 φορές έναντι 12 φορές για τον μέσο όρο Ιταλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας και 9,5 φορών για τις τράπεζες των αναδυόμενων οικονομιών.

Για το 2018, ωστόσο, το discount είναι της τάξεως του 50% σε σχέση με την Ευρώπη και τις αναδυόμενες αγορές, αφού η κερδοφορία τους αναμένεται να διπλασιαστεί βάσει των προβλέψεων των αναλυτών.

Τέλος, οι τιμές-στόχοι δείχνουν ότι οι αναλυτές παραμένουν θετικοί για την πορεία των μετοχών τους:

-Για την Εθνική, η μέση τιμή-στόχος είναι το 0,43 ευρώ με 33% περιθώριο ανόδου και σύσταση υπεραπόδοσης.

-Για την Τράπεζα Πειραιώς, η μέση τιμή-στόχος διαμορφώνεται πλέον στα 5,80 ευρώ με 42% ανοδικό περιθώριο.

-Για την Αlpha Βank, με μέση τιμή-στόχο τα 3 ευρώ, το περιθώριο ανόδου ανέρχεται στο 49%.

-Τέλος, για τη Eurobank, η μέση τιμή-στόχος στο 1,05 ευρώ δίνει 30% περιθώριο ανόδου.