Τράπεζες: «Πονοκέφαλος» από την άπνοια στις ρυθμίσεις

Εντός των στόχων που έχουν θέσει για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures-NPEs) κινήθηκαν στο πρώτο εξάμηνο του έτους οι τράπεζες, με τις επιδόσεις τους, όμως, να μη σκορπούν… ενθουσιασμό, καθώς για άλλο ένα τρίμηνο στηρίχθηκαν στις -λογιστικές- διαγραφές δανείων. 

Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες διενήργησαν στο β' τρίμηνο του έτους, αθροιστικά, διαγραφές δανείων ύψους περίπου 1,75 δισ. ευρώ. Συνολικά στο πρώτο εξάμηνο διέγραψαν, λογιστικά, δάνεια ονομαστικής αξίας περίπου 3,1 δισ. ευρώ, όταν σε ολόκληρο το 2016 οι διαγραφές, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, ανήλθαν σε 3,8 δισ. ευρώ.

Η (υπερ)χρήση του εργαλείου των διαγραφών αποτέλεσε μονόδρομο, λόγω της φθίνουσας πορείας των ρυθμίσεων κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς. Η κόπωση στις ρυθμίσεις έγινε ορατή ήδη από τους πρώτους μήνες του έτους, αποδόθηκε, όμως, τότε στην ενίσχυση της αβεβαιότητας όσον αφορά στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.

Πάρα ταύτα, η πορεία όχι μόνο δεν αναστράφηκε με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, αλλά τους καλοκαιρινούς μήνες ο αριθμός των ρυθμίσεων έπεσε σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ως αποτέλεσμα -και- της θερινής ραστώνης, ενώ η προσφορά λύσεων μερικής άφεσης χρέους δεν έφερε προς το παρόν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Χαρακτηριστικό είναι ότι η Εθνική, που αποτελεί την τράπεζα με τις καλύτερες, ως τώρα, επιδόσεις στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, έπιασε τον στόχο του β' τριμήνου σχεδόν αποκλειστικά με διαγραφές (σ.σ. προσέγγισαν τα 300 εκατ. ευρώ). Έτσι το «μαξιλάρι» που διαθέτει σε σχέση με τους στόχους παρέμεινε καθηλωμένο στα 700 εκατ. ευρώ.

Οι προσδοκίες των τραπεζών για «αναζωογόνηση» των ρυθμίσεων στρέφονται, αφενός, στη διατήρηση κλίματος σταθερότητας (σ.σ. εξ ου και οι συνεχείς παρεμβάσεις για ταχεία ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης), αφετέρου, στα νέα «εργαλεία» που έχουν θεσμοθετηθεί και τα οποία θέλουν χρόνο για να λειτουργήσουν.

Η έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και οι πωλήσεις χαρτοφυλακίων δανείων εκτιμάται ότι θα «αφυπνίσουν» μέρος των δανειοληπτών, ώστε να συνεργαστούν με τις τράπεζες για τη ρύθμιση των χρεών τους.

Είναι σημαντικό, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, να λειτουργήσει ομαλά η αγορά, με διενέργεια πλειστηριασμών και να βγουν πωλήσεις χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώστε να ασκηθεί πίεση σε δανειολήπτες, οι οποίοι δεν βρίσκονται σε ολική αδυναμία εξυπηρέτησης.

Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, πρέπει να κινηθούν στοχευμένα, εντοπίζοντας τις περιπτώσεις δανειοληπτών, οι οποίοι διαθέτουν οικονομική και περιουσιακή κατάσταση ικανή για να ρυθμίσουν τα μη εξυπηρετούμενα χρέη τους.

«Όσο πιο στοχευμένοι είναι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακινήτων χωρίς προστασία, ιδιοκτησίας δανειοληπτών που συγκεντρώνουν χαρακτηριστικά «στρατηγικού κακοπληρωτή», τόσο πιο αποτελεσματικές θα γίνουν οι προτάσεις ρύθμισης μη εξυπηρετούμενων δανείων», αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Το ίδιο ισχύει και με τις πωλήσεις χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων -εταιρικών- δανείων, οι οποίες αρχίζουν δειλά δειλά να εκδηλώνονται.

Επιπρόσθετα, η λειτουργία του θεσμού της εξωδικαστικής διευθέτησης αναμένεται να φέρει στα γκισέ των τραπεζών μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες με χρέη. Κάποιοι εξ αυτών, που δεν θα πληρούν τα κριτήρια ένταξης στον νόμο, είναι πιθανόν να δεχθούν να συζητήσουν ρύθμιση μερικής άφεσης χρέους.

Η ανησυχία του επόπτη

Αν η λειτουργία των νέων «εργαλείων» (ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, εξώσεις μετόχων, νομική κάλυψη για ρυθμίσεις μερικής άφεσης χρέους) δεν αποφέρει απτά αποτελέσματα, η κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολη.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της πρόσφατης επισκόπησης του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος, τα δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 720 ημερών (σ.σ. δύο έτη) σχεδόν διπλασιάστηκαν μέσα σε μόλις 12 μήνες. Ενώ, δηλαδή, στο τέλος του 2015 αποτελούσαν το 28,7% των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures-NPEs), ένα χρόνο μετά (σ.σ. τέλος 2016), το ποσοστό εκτινάχθηκε στο 52,3%.

Σημειώνεται ότι πρόκειται για δάνεια τα οποία δεν έχουν καταγγελθεί από τις τράπεζες.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στα στεγαστικά, καθώς το ποσοστό των δανείων που είναι σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των δύο ετών (σ.σ. εξαιρουμένων όσων έχουν καταγγελθεί) αγγίζει το 58%, ενώ στα επιχειρηματικά είναι οριακά μικρότερο του 52% και στα καταναλωτικά κινείται κοντά στο 34%.

Με δεδομένο, δε, ότι το 33% (σ.σ. περίπου 9 δισ.) των στεγαστικών δανείων που βρίσκονται σε καθυστέρηση έχει υπαχθεί σε καθεστώς νομικής προστασίας μέσω του νόμου Κατσέλη ή του νόμου Δένδια, το εγχείρημα αποτελεσματικών ρυθμίσεων από πλευράς τραπεζών δυσκολεύει.

Για τον παραπάνω λόγο, η TτE ζητά να επισπευσθεί η εκδίκαση υποθέσεων για δανειολήπτες που έχουν αιτηθεί προστασία, όπως έγραψε το Euro2day.gr.