Τράπεζες: Τα μπάνια του λαού «έπνιξαν» τις ρυθμίσεις

Φθίνουσα παρέμεινε η πορεία των ρυθμίσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, παρά το γεγονός ότι κάποιες συστημικές τράπεζες έριξαν στη… μάχη προγράμματα μερικής άφεσης χρέους.

Σύμφωνα με στελέχη -δύο- τραπεζών, οι οποίες ξεκίνησαν στις αρχές του καλοκαιριού ρυθμίσεις μερικής άφεσης χρέους, οι νέου τύπου λύσεις δεν έφεραν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Η χαμηλή ανταπόκριση των δανειοληπτών αποδίδεται, προς το παρόν, στη θερινή ραστώνη, εξ ου και από τον Σεπτέμβριο οι τράπεζες θα ενισχύσουν τις σχετικές καμπάνιες ενημέρωσης.

Οι τράπεζες προσδοκούν ότι η αλληλουχία των εξελίξεων θα δημιουργήσει, σταδιακά, προσφορότερο περιβάλλον για να προσέλθουν στα γκισέ δανειολήπτες με χρέη. Η έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και οι πωλήσεις χαρτοφυλακίων με μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν σημαντικές κινήσεις προς την παραπάνω κατεύθυνση.

Για να έχουν μεγαλύτερη απόδοση οι προτάσεις ρυθμίσεων, θα πρέπει πέραν της περαιτέρω βελτίωσης του κλίματος, να καταργηθεί η αίσθηση της «ατιμωρησίας», η οποία έχει εγκαθιδρυθεί σε μεγάλο μέρος των πολιτών, αναφορικά με τις συνέπειες επιλογών «δεν πληρώνω».

Είναι σημαντικό, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να λειτουργήσει ομαλά η αγορά, με διενέργεια πλειστηριασμών και να βγουν πωλήσεις χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώστε να δημιουργηθεί πίεση στους δανειολήπτες, οι οποίοι δεν βρίσκονται σε ολική αδυναμία εξυπηρέτησης.

Επιπρόσθετα, η λειτουργία του θεσμού της εξωδικαστικής διευθέτησης αναμένεται να φέρει στα γκισέ των τραπεζών μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες με χρέη. Κάποιοι εξ αυτών, που δεν θα πληρούν τα κριτήρια ένταξης στο νόμο, είναι πιθανόν να δεχθούν να συζητήσουν ρύθμιση μερικής άφεσης χρέους.

Τα νέα προγράμματα άφεσης χρέους προσφέρονται τόσο σε νοικοκυριά με στεγαστικά ή καταναλωτικά δάνεια σε καθυστέρηση, όσο και μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.

Στα μεν στεγαστικά προτείνεται διαχωρισμός του δανείου (split balance) σε δύο μέρη, με βάση την τρέχουσα εμπορική αξία του ενυπόθηκου ακινήτου. Εφόσον ο δανειολήπτης αποδεχθεί τη ρύθμιση, αναλαμβάνει να εξυπηρετήσει σε βάθος ετών το μέρος του δανείου που αντιστοιχεί στην τρέχουσα εμπορική αξία. Το υπόλοιπο «παγώνει» και εφόσον εξοφληθεί το εξυπηρετούμενο μέρος του δανείου διαγράφεται.

Για παράδειγμα, για στεγαστικό δάνειο ανεξόφλητου υπολοίπου 280 χιλ. ευρώ, με τρέχουσα αξία του ενυπόθηκου ακινήτου στις 180 χιλ. ευρώ, ο δανειολήπτης καλείται να αποπληρώσει σε βάθος χρόνου τις 180 χιλ. Όταν το πράξει, θα διαγραφεί το υπόλοιπο του δανείου (100 χιλ.) το οποίο έχει «παγώσει».

Είναι πιθανόν να υπάρχουν ρήτρες τακτικής επανεκτίμησης της εμπορικής αξίας του ενυπόθηκου ακινήτου, βάσει των οποίων θα αναπροσαρμόζεται το μέρος της οφειλής που πρέπει να αποπληρωθεί και το σκέλος το οποίο αρχικά «παγώνει» και εν συνεχεία διαγράφεται.

Στις επιχειρήσεις και στους ελεύθερους επαγγελματίες, το «δέλεαρ» της διαγραφής μέρους της οφειλής δίνεται, εφόσον αποπληρωθεί το υπόλοιπο, εφάπαξ ή σε ολιγάριθμες δόσεις (σ.σ. συνήθως δεν ξεπερνούν τις 10). Το ίδιο ισχύει για καταναλωτικά και προσωπικά δάνεια και κάρτες.

Για τις τράπεζες είναι κρίσιμο να αυξηθούν οι εισπράξεις από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία ρυθμίζονται, προκειμένου να βγει, χωρίς περαιτέρω κεφαλαιακή ενίσχυση, το πλάνο που έχουν καταθέσει στην εποπτική αρχή για μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους.