Από παράταση σε παράταση η παραχώρηση της Εγνατίας

Εκτός τόπου και χρόνου αποδεικνύονται οι προβλέψεις της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ και οι δεσμεύσεις της χώρας μέσω του μνημονίου για εκκίνηση της διαδικασίας παραχώρησης της Εγνατίας Οδού εντός του 2017, έπειτα από συνεχείς παρατάσεις.

Στο Ταμείο εξακολουθούν να διαρρέουν πως εντός του έτους θα αναρτηθεί το κείμενο του διαγωνισμού με βάση το οποίο θα ζητηθούν δεσμευτικές προσφορές. Ομως είναι αδύνατον να τηρηθεί το ούτως ή άλλως πρόχειρο χρονοδιάγραμμα λειτουργίας 38 (!) μετωπικών και πλευρικών διοδίων μέχρι την 1η Νοεμβρίου.

Ταυτόχρονα, ακόμα και σήμερα υπάρχει πλήρης σύγχυση για το μοντέλο πληρωμής διοδίων στον οδικό άξονα καθώς άλλα λένε στο υπουργείο Υποδομών και άλλα προκύπτουν από το σχέδιο εγκατάστασης των 38 σταθμών διοδίων.

Με βάση την πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) των υπουργών Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτου και Υποδομών Χρ. Σπίρτζη, στις 31 Αυγούστου πρέπει να τεθούν σε λειτουργία δύο νέοι μετωπικοί σταθμοί διοδίων στην Εγνατία Οδό (Παμβώτιδα και Μέστη) και δύο μετωπικοί επί των κάθετων αξόνων Σιάτιστας - Κρυσταλλοπηγής (ο σταθμός Ιεροπηγή) και Λαγκαδά - Προμαχώνα (ο σταθμός Ευζώνων). Ηταν και το τελευταίο έργο κατασκευής σταθμών που υπεγράφη τον περασμένο Μάρτιο με ανάδοχο την ΑΚΤΩΡ.

Από την αρχή του έτους οι διαγωνισμοί για την κατασκευή των άλλων σταθμών αναβάλλονται καθώς την ημέρα της διαδικασίας προκηρύσσουν απεργία οι εργαζόμενοι της Εγνατία Οδός ΑΕ. Το ίδιο κάνουν και αύριο, ημέρα που είχε προγραμματιστεί ο διαγωνισμός για την κατασκευή των σταθμών διοδίων Καβάλας και Στρυμονικού (επίσης στον κάθετο άξονα Λαγκαδά - Προμαχώνα). Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός έχει αναβληθεί πέντε φορές μέχρι σήμερα. Οι δανειστές και η κυβέρνηση είχαν, μάλιστα, συμφωνήσει να ενταχθεί η προκήρυξη του διαγωνισμού ως προαπαιτούμενο της πρόσφατης δόσης.

Με βάση την ΚΥΑ για τους μετωπικούς σταθμούς Παμβώτιδας, Μέστης, Ιεροπηγής και Ευζώνων απώτατος χρόνος λειτουργίας είναι η 31η Αυγούστου 2017, για το μετωπικό σταθμό διοδίων Σιάτιστας η 1η Νοεμβρίου 2017, για τους σταθμούς διοδίων Θεσσαλονίκης, Ασπροβάλτας, Καβάλας και Στρυμονικού η 10η Οκτωβρίου 2017, για το μετωπικό σταθμό διοδίων στο Αρδάνιο η 1η Νοεμβρίου 2017 ενώ την ίδια ημερομηνία προβλέπεται να λειτουργήσει και το σύνολο των 20 πλευρικών σταθμών διοδίων.

Δε χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός για να καταλάβει πως το χρονοδιάγραμμα δεν πρόκειται να τηρηθεί όπως σίγουρα γνώριζαν και οι υπουργοί που υπέγραψαν την ΚΥΑ. Ακόμα και αν κατακυρωθεί αύριο π.χ. ο διαγωνισμός για τους σταθμούς διοδίων σε Καβάλα και Στρυμονικό θα απαιτηθούν πέντε με έξι μήνες για την κατασκευή και λειτουργία τους. Στα μέσα Μαϊου κατατέθηκαν, πάντως, οι προσφορές για τους σταθμούς διοδίων Ασπροβάλτας και Θεσσαλονίκης (μειοδότησε η ΑΚΤΩΡ).

Σήμερα στην Εγνατία Οδό λειτουργούν οκτώ σταθμοί διοδίων, στην Τύρια (περιοχή Παραμυθιάς Θεσπρωτίας), στο Μαλακάσι (περιοχή Μετσόβου), στον Πολύμυλο Κοζάνης, στα Μάλγαρα Θεσσαλονίκης, στην Ανάληψη (περιοχή Λαγκαδά), στη Μουσθένη Καβάλας, στον Ίασμο Κομοτηνής και στον Προμαχώνα Σερρών.

Για να προχωρήσει ο διαγωνισμός στο στάδιο κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών πρέπει οι ενδιαφερόμενοι να γνωρίζουν τι ακριβώς θα γίνει με τα διόδια. Ενώ ο διαγωνισμός για την Εγνατία Οδό προωθείται εδώ και χρόνια, η σύγχυση για το θέμα των διοδίων μεγαλώνει, εν μέσω προτάσεων τεχνικών συμβούλων του ΤΑΙΠΕΔ και διαφορετικών αποφάσεων από το υπουργείο. Για παράδειγμα στην ΚΥΑ αναφέρεται πως "η Ελληνική Δημοκρατία θα εκδώσει υπουργική απόφαση που θα προσδιορίζει τη βελτιστοποίηση του υφιστάμενου «ανοικτού» συστήματος διοδίων, όπως προτείνεται από τον Τεχνικό Σύμβουλο του ΤΑΙΠΕΔ".

Ταυτόχρονα αναφέρεται, όμως, πως "το Ελληνικό Δημόσιο έχει ήδη εκκινήσει τη διαδικασία σχεδιασμού, χρηματοδότησης, προμήθειας, εγκατάστασης και θέσης σε λειτουργία ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού αναλογικού συστήματος διοδίων δορυφορικής τεχνολογίας ή τεχνολογίας ασύρματης επικοινωνίας δεδομένων (π.χ. GSΜ), μέσω του οποίου θα διενεργούνται οι χρεώσεις διοδίων τελών στους αυτοκινητόδρομους περιλαμβανομένης και της Εγνατίας Οδού και των καθέτων αυτής αξόνων. Το ως άνω σύστημα εκτιμάται ότι θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέχρι το τέλος του 2018".

Η σύγχυση γίνεται πλήρης όταν κάποιος διαβάσει τη συνέχεια της απόφασης η οποία προβλέπει πως "έως την πλήρη θέση σε λειτουργία του ανωτέρω ηλεκτρονικού αναλογικού συστήματος σε όλους τους αυτοκινητοδρόμους, η επιβολή και είσπραξη διοδίων τελών στην Εγνατία Οδό και τους κάθετους αυτής άξονες θα γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρούσα απόφαση. Ειδικά οι σταθμοί διοδίων που αντιστοιχούν στις περιαστικές περιοχές Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Ιωαννίνων, Αλεξανδρούπολης και περιοχής Σιάτιστας, θα λειτουργήσουν σταδιακά με ειδικό σύστημα αναλογικής χρέωσης (rebate), μέθοδος με την οποία η χρέωση των οχημάτων που διαθέτουν πομποδέκτη (ηλεκτρονικοί χρήστες) θα γίνεται απολύτως αναλογικά και οι χρήστες αυτοί θα χρεώνονται μόνο για την απόσταση που διανύουν".

Συνεπώς με ποιον τρόπο θα τιμολογούνται τα διόδια στην Εγνατία Οδό ώστε να γνωρίζουν και οι πιθανοί υποψήφιοι τα μελλοντικά έσοδα; Μέχρι σήμερα ουδείς γνωρίζει αν και στο ΤΑΙΠΕΔ υποστηρίζουν πως είναι έτοιμοι να προκηρύξουν και το τελικό στάδιο του διαγωνισμού ώστε να κατατεθούν δεσμευτικές προσφορές. Οπως συνέβη και πέρυσι, όταν για να καλύψουν μνημονιακή απαίτηση ανακοίνωσαν πως ξεκινά ο διαγωνισμός (!), κανένας επενδυτής δεν πρόκειται να ενδιαφερθεί όταν έχει άγνοια για το βασικότερο στοιχείο του σχεδιασμού: Τα έσοδα από τα διόδια.

Σημειώνεται πως η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού προωθείται ενώ πληθαίνουν οι φωνές σύμφωνα με τις οποίες απαιτείται σοβαρότερος σχεδιασμός από αυτόν που μας έχουν συνηθίσει μέχρι σήμερα στο ΤΑΙΠΕΔ. Οι ίδιοι τάσσονται υπέρ της μικρής περιόδου παραχώρησης με σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) ώστε και να καλυφθούν οι απαιτήσεις της Ε.Ε. και να βρεθούν τα έσοδα για τη συντήρηση του οδικού άξονα.