Σε 3 φάσεις ξεδιπλώνεται ο εξωδικαστικός συμβιβασμός

Πρεμιέρα σήμερα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), η οποία και ενεργοποιεί τον εξωδικαστικό μηχανισμό αναδιάρθρωσης ληξιπρόθεσμων οφειλών βιώσιμων επιχειρήσεων.

«Εκπληρώνεται σήμερα η δέσμευσή μας να ενεργοποιηθεί ο Μηχανισμός, εντός τριμήνου από την ψήφιση του Νόμου, παρά τις κριτικές και αρνητικές προβλέψεις που είχα εκδηλωθεί κατά την ψήφισή του», δήλωσε ο Υπουργός και προσέθεσε ότι πρόκειται για «μια πλατφόρμα που θα συμβάλλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος των κόκκινων δανείων, καθώς και των ανείσπρακτων χρεών του Δημοσίου και των Ασφαλιστικών Ταμείων». Ήδη από τα πρώτα λεπτά λειτουργίας εκατοντάδες ενδιαφερόμενοι οφειλέτες εισήλθαν στην πλατφόρμα.

Το πλαίσιο υπόσχεται μέσα σε 88 ημέρες, χωρίς τη δικαστική επικύρωση και πολύπλοκες υποθέσεις την ολοκλήρωση όλης της διαδικασίας, δηλαδή κούρεμα... και ρύθμιση χρεών σε δόσεις που μπορεί να ανέλθουν και σε βάθος 10ετίας.

Η ΕΓΔΙΧ έχει προγραμματίσει για σήμερα το άνοιγμα της ειδικής πύλης, η οποία ναι μεν θα υποδέχεται τις αιτήσεις, αλλά η ολοκληρωμένη λειτουργία της αναμένεται να περάσει μέσα από τρεις φάσεις.

Η πρώτη θα διαρκέσει μέχρι τον Σεπτέμβριο και στο διάστημα αυτό οι επιλέξιμοι επιχειρηματίες-οφειλέτες θα πρέπει να συμπληρώνουν από μόνοι τους τις ειδικές φόρμες με τα περιουσιακά τους στοιχεία και άλλα δεδομένα που αφορούν στο χρέος και στους πιστωτές τους. Πλην εκείνων που αφορούν στα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) έχει συνδεθεί με την πλατφόρμα της ΕΓΔΙΧ.

Η δεύτερη φάση ξεκινά τον επόμενο μήνα, οπότε και Εφορίες και Τράπεζες θα έχουν διαθέσει στην ΕΓΔΙΧ τα δικά τους στοιχεία που αφορούν τους οφειλέτες και

η τρίτη και τελευταία αναμένεται τον Οκτώβριο, οπότε και τα περιουσιακά στοιχεία θα είναι πια αναλυτικά μέσα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Πάντως, αν και από σήμερα έχουν τη δυνατότητα οι οφειλέτες να αιτηθούν την υπαγωγή τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό, έστω και συμπληρώνοντας από μόνοι τους τα αιτούμενα στοιχεία και δικαιολογητικά, εντούτοις το πλήρες «οπλοστάσιο» της διευθέτησης των ιδιωτικών χρεών -εκτός δικαστικών αιθουσών- θα είναι διαθέσιμο όταν εκδοθεί και η περιβόητη απόφαση για τους ελεύθερους επαγγελματίες αλλά και η εγκύκλιος για την αυτοματοποιημένη διαδικασία αναδιάρθρωσης χρεών που κυμαίνονται από τις 20.000 έως τις 50.000 ευρώ.

Όροι και προϋποθέσεις

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα ανοίγει την πύλη της και σε αυτήν μπορούν να υποβάλλουν αιτήσεις συμμετοχής στον εξωδικαστικό μηχανισμό εταιρίες με δυνατότητα πτώχευσης -και όχι ελεύθεροι επαγγελματίες. Η εξωδικαστική διαδικασία αφορά στη διευθέτηση όλων των κατηγοριών των χρεών τους είτε αυτά είναι προς τράπεζες, είτε στο δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και σε λοιπούς πιστωτές.

Προϋπόθεση είναι τα χρέη να έχουν... γεννηθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2016 και να είναι ληξιπρόθεσμα τουλάχιστον 90 ημέρες. Μπορούν να υπαχθούν οφειλές που ρυθμίστηκαν μετά την 1η Ιουλίου του 2016 και δεν εξυπηρετούνται, επιταγές που δεν πληρώθηκαν, απαιτήσεις από διαταγές πληρωμών καθώς και ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις από δικαστικές αποφάσεις σε βάρος των οφειλετών.

Το συνολικό ποσό των χρεών θα πρέπει να είναι άνω των 20.000 ευρώ.

Σκοπός του εξωδικαστικού μηχανισμού είναι η διαγραφή ή και η ρύθμιση χρεών ακόμη και σε 120 δόσεις,  προκειμένου βιώσιμες επιχειρήσεις να μπορέσουν να κάνουν επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων τους. Συνεπώς, όπως ορίζει ο νόμος, θα πρέπει να πληρούνται και άλλα κριτήρια. Για τις εταιρίες με απλογραφικό λογιστικό σύστημα, προϋπόθεση είναι να έχουν  θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων για τουλάχιστον μία από τις τελευταίες τρεις χρήσεις. Για εκείνες που κάνουν χρήση του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος, για την ίδια περίοδο θα πρέπει να έχουν επίσης μία χρήση με θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση.

Επίσης, για να αποκλειστούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, ο νόμος του εξωδικαστικού μηχανισμού προβλέπει την προσκόμιση πλειάδας δικαιολογητικών, τα οποία και ο οφειλέτης επίσης θα υποβάλει ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας.

Οι μικροί πιστωτές

Από το κούρεμα... ή τη ρύθμιση των 120 δόσεων εξαιρούνται τα χρέη προς τους μικρούς πιστωτές. Τέτοιοι θεωρούνται και οι εργαζόμενοι. Ωστόσο κι εδώ υπάρχουν συγκεκριμένα όρια, ώστε κατά κύριο λόγο μικρές επιχειρήσεις και απασχολούμενοι να γλιτώνουν το «κούρεμα» και να πληρώνονται κανονικά τα οφειλόμενα ποσά. Έτσι, οι απαιτήσεις αυτές δεν πρέπει να: 

* Υπερβαίνουν ατομικά για κάθε πιστωτή το ποσό των 2 εκατ. ευρώ και ποσοστό 1,5% του συνολικού χρέους του οφειλέτη, 

· Υπερβαίνουν αθροιστικά  το ποσό των 20 εκατ. ευρώ και ποσοστό 15% του συνολικού χρέους του οφειλέτη. Όμως, αν οι απαιτήσεις των μικρών πιστωτών υπερβαίνουν αθροιστικά είτε το ποσό των 20 εκατ. ευρώ, είτε συνολικό ποσοστό 15% του χρέους του οφειλέτη, θα συμμετάσχουν στη ρύθμιση οι πιστωτές με τις μεγαλύτερες κατά σειρά απαιτήσεις μέχρι το ως άνω όριο.

Η διαγραφή, οι 120 δόσεις και η συναίνεση των πιστωτών

Για να εγκριθεί το σχέδιο αναδιάρθρωσης μιας επιχείρησης, θα πρέπει να συναινέσουν τα 3/5 των πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα 2/5 των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, ήτοι υποθήκη, προσημείωση, ενέχυρο κ.λπ.

Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία μπορούν να προβαίνουν ακόμα σε διαγραφή τόσο βασικής οφειλής (κεφαλαίου) όσο προστίμων και προσαυξήσεων των φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών των συμμετεχόντων στον μηχανισμό, με δυνατή την παράλληλη με τη διαγραφή επιμήκυνση της αποπληρωμής των οφειλών έως τις 120 δόσεις. Από τις διαγραφές θα εξαιρούνται μόνον οι βασικές οφειλές (το κεφάλαιο) ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων, χωρίς να εξαιρούνται οι προσαυξήσεις και τα πρόστιμα.  

Ο ρόλος των συντονιστών

Η διαδικασία υπαγωγής του οφειλέτη στον εξωδικαστικό μηχανισμό μπορεί να ξεκινήσει είτε από τον ίδιο είτε και από τους πιστωτές του μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα.  

Για να προχωρήσει η διαδικασία θα πρέπει να συγκεντρωθεί ένα ελάχιστο ποσοστό απαρτίας πιστωτών, το οποίο ανέρχεται σε 50% των συνολικών απαιτήσεων έναντι της επιχείρησης.  

Η διαδικασία, λοιπόν, ξεκινά κατόπιν σχετικής αίτησης της επιχείρησης, η οποία θα συνοδεύεται από μια αρχική πρόταση ρύθμισης οφειλών καθώς και από τα αναλυτικά οικονομικά στοιχεία της. Στα συνοδευτικά έγγραφα δεν περιλαμβάνονται η φορολογική και η ασφαλιστική ενημερότητα.

Στη συνέχεια ορίζεται ένας συντονιστής των διαδικασιών διαπραγμάτευσης για την αναδιάρθρωση των χρεών από ειδικό μητρώο που τηρείται ήδη για τον σκοπό αυτό στην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. και απαρτίζεται κατά προτεραιότητα από διαπιστευμένους διαμεσολαβητές, επαγγελματίες των διαπραγματεύσεων (με σαφώς ορισμένο επάγγελμα με σχετικό Νόμο), που εγγυώνται για την εφαρμογή της διαδικασίας, την επικοινωνία μεταξύ των πιστωτών και του αιτούμενου, την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων και καταγράφουν τη διαδικασία, τις προτάσεις, τις αντιπροτάσεις, τα επιχειρήματα στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης.

Ο συντονιστής παίζει καθοριστικό ρόλο. Μετά την πλήρη αίτησή της, η επιχείρηση δεν χρειάζεται να επέμβει στη διαδικασία παρά μόνο στο τελικό στάδιο της διαπραγμάτευσης, όπου καλείται να αναμορφώσει την αρχική της πρόταση ή να εγκρίνει τις τυχόν αντιπροτάσεις των πιστωτών. Ο συντονιστής αναλαμβάνει να αποστείλει την αίτηση και την πρότασή της στους πιστωτές ως την 13η ημέρα μετά την αίτηση, μεριμνά για την παραλαβή της και την εκδήλωση ενδιαφέροντος από τους πιστωτές, ορίζει αυστηρό χρονοδιάγραμμα ενός μήνα για την κατάθεση αντιπροτάσεων από μέρους τους, δίνει νέα προθεσμία στην επιχείρηση για την τροποποίηση της αρχικής της πρότασης ή για την έγκριση από μέρους της των αντιπροτάσεων των πιστωτών και εντέλει φροντίζει για την έγκαιρη ψήφιση των εγκεκριμένων από την επιχείρηση προτάσεων την 88η ημέρα μετά την αίτηση. 

Οι προθεσμίες και τα 17 στάδια του εξωδικαστικού

Τα στάδια της ηλεκτρονικής διαδικασίας είναι συνοπτικά τα ακόλουθα:

· Στάδιο 1ο: Εντός δύο εργάσιμων ημερών από την υποβολή της αίτησης ορίζεται ο συντονιστής αυτόματα από το σύστημα της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ., που πρέπει να βρίσκεται στην περιφερειακή ενότητα της κατοικίας ή έδρας του οφειλέτη.

· Στάδιο 2ο: Παρέχεται προθεσμία τεσσάρων  επίσης εργάσιμων ημερών στον συντονιστή, για να αποποιηθεί τον διορισμό του. Ο συντονιστής υποχρεούται να αποποιηθεί τον διορισμό του αν συντρέχουν στο πρόσωπό του περιστάσεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανεξαρτησία του (ιδίως τυχόν προσωπική ή επαγγελματική σχέση με τον οφειλέτη ή συμμετέχοντα πιστωτή, καθώς και οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλο συμφέρον, άμεσο ή έμμεσο, από την έκβαση της διαδικασίας). Εάν ο συντονιστής αποποιηθεί, τότε η διαδικασία διορισμού νέου  επαναλαμβάνεται από την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.

·  Στάδιο 3ο: Εάν ο συντονιστής δεν αποποιηθεί τον διορισμό του εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος, θεωρείται ότι τον αποδέχθηκε και η Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.  του κοινοποιεί ηλεκτρονικά την αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα.

· Στάδιο 4ο: Ο συντονιστής ειδοποιεί την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. για την ανάληψη των καθηκόντων του, ελέγχει την αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα και εάν δεν είναι πλήρη, ζητά από τον οφειλέτη τη συμπλήρωσή τους, που πρέπει να γίνει μέσα σε πέντε εργάσιμες ημέρες. Εάν δεν συμπληρωθεί ο φάκελος εμπρόθεσμα συντάσσεται από τον συντονιστή πρακτικό αποτυχίας, το οποίο αποστέλλεται στην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. και στον αιτούντα.  Σε διαφορετική περίπτωση, ο συντονιστής εκδίδει βεβαίωση πληρότητας της αίτησης, που αποστέλλει αυθημερόν στην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. Η ανωτέρω βεβαίωση πιστοποιείται ηλεκτρονικά από την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. και κοινοποιείται αυθημερόν στον οφειλέτη και τον συντονιστή.

·  Στάδιο 5ο: Μόλις ο συντονιστής διαπιστώσει ότι ο φάκελος είναι πλήρης, κοινοποιεί εντός δύο ημερών απόσπασμα της αίτησης σε όλους τους πιστωτές που αναφέρονται σε αυτή. Η κοινοποίηση γίνεται ηλεκτρονικά ή έντυπα στους πιστωτές, επιδίδοντάς τους και γενικά γνωστοποιώντας τους αντίγραφο της αίτησης, πρόσκληση συμμετοχής και υπόδειγμα δήλωσης εμπιστευτικότητας.

·  Στάδιο 6ο: Αν ένας ή περισσότεροι συνοφειλέτες του αιτούντος δεν συνυποβάλουν την αίτηση, ο συντονιστής πριν την κοινοποίηση του αποσπάσματος κατά τα ανωτέρω ειδοποιεί τον πιστωτή ή τους πιστωτές έναντι των οποίων ευθύνονται οι συνοφειλέτες που δεν συνυπέβαλαν την αίτηση και τους καλεί εντός πέντε ημερών να δηλώσουν αν συναινούν στην έναρξη της διαδικασίας με το δεδομένο αυτό. Εάν ο πιστωτής ή οι πιστωτές έναντι των οποίων υπάρχει συνοφειλέτης (που δεν έχει υποβάλει αίτηση) συμφωνήσουν να προχωρήσει και χωρίς τον συνοφειλέτη η διαδικασία, τότε η διαδικασία συνεχίζεται και με αυτούς. Εάν διαφωνήσουν, τότε ο συντονιστής ενημερώνει σχετικά τον οφειλέτη και τάσσει προθεσμία πέντε ημερών για να τροποποιήσει την υποβληθείσα πρόταση αναδιάρθρωσης των οφειλών του.

Εάν τελικά δεν υποβληθεί αίτηση από συνοφειλέτη και δεν συναινούν να προχωρήσουν χωρίς αυτόν οι δανειστές έναντι των οποίων αυτός ευθύνεται, η διαδικασία (απαρτία και διαπραγμάτευση) γίνεται μεταξύ οφειλέτη και λοιπών πιστωτών και οι απαιτήσεις των μη συναινούντων δανειστών δεν ρυθμίζονται.

·  Στάδιο 7ο: Οι πιστωτές, σε 10 (ημερολογιακές) ημέρες από την κοινοποίηση της πρόσκλησης, γνωστοποιούν στον συντονιστή τη δήλωσή τους ότι επιθυμούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία και υποβάλλουν επίσης ηλεκτρονικά υπογεγραμμένη τη δήλωση εμπιστευτικότητας.

·  Στάδιο 8ο: Μετά τη λήξη των 10 ημερών, ο συντονιστής διαπιστώνει εάν υπάρχει απαρτία. Εάν μέσα στην προθεσμία αυτή δεν έχει επιτευχθεί απαρτία, η διαδικασία θεωρείται άκαρπη και ο συντονιστής συντάσσει πρακτικό αποτυχίας. Στην περίπτωση που ο συντονιστής διαπιστώσει ότι το ποσό της απαίτησης που έχει δηλωθεί από τον οφειλέτη είναι διαφορετικό από εκείνο που βεβαιώθηκε από τον πιστωτή, και ότι η συγκεκριμένη διαφορά δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από αντικειμενικούς λόγους, ζητεί από τον οφειλέτη αποδεικτικά έγγραφα για το ύψος της απαίτησης.

Τα σχετικά έγγραφα θα πρέπει να προσκομιστούν εντός πέντε  ημερών. Αν δεν προσκομισθούν έγγραφα ή προσκομισθούν μεν αλλά δεν προκύπτει το ακριβές ύψος της απαίτησης, ο συντονιστής προσμετρά στα ποσοστά απαρτίας και πλειοψηφίας μέχρι το πέρας της διαδικασίας μόνο το μη αμφισβητούμενο μέρος της απαίτησης. Σημειώνεται σχετικά ότι ο συντονιστής δεν καλείται να ερμηνεύσει ή να αξιολογήσει το περιεχόμενο των εγγράφων και θα πρέπει να αρκεστεί στα αναφερόμενα σε αυτά ποσά. Εξαίρεση στον κανόνα αυτό αποτελεί η περίπτωση που η απαίτηση προσδιοριστεί σε διαφορετικό ποσό από τον εμπειρογνώμονα κατά την επαλήθευση των απαιτήσεων.

·  Στάδιο 9ο: Εάν υπάρχει απαρτία, τότε αρχίζει η διαδικασία διαπραγμάτευσης από τον συντονιστή, που αποστέλλει στους πιστωτές όλα τα δικαιολογητικά που έχει υποβάλει με την αίτησή του ο οφειλέτης. Ειδικά όταν πρόκειται για  μικρή επιχείρηση, τάσσεται και προθεσμία πέντε ημερών για τον διορισμό εμπειρογνώμονα, που είναι προαιρετικός στην περίπτωση αυτή.

·  Στάδιο 10ο: Εάν δεν διοριστεί εμπειρογνώμονας (στην περίπτωση της μικρής επιχείρησης), τάσσεται από τον συντονιστή στους δανειστές προθεσμία ενός μήνα για την αποστολή αντιπροτάσεων.

·  Στάδιο 11ο: Εάν υποβληθεί αίτημα διορισμού εμπειρογνώμονα από συμμετέχοντες πιστωτές που είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του 1/3 των απαιτήσεων (προαιρετικός διορισμός, μικρή επιχείρηση), ή πρόκειται για μεγάλη επιχείρηση οπότε ο διορισμός του εμπειρογνώμονα είναι υποχρεωτικός, προβλέπεται και πάλι προθεσμία ενός μήνα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής εμπειρογνώμονα.

·  Στάδιο 12ο: Στην περίπτωση που διοριστεί εμπειρογνώμονας, είτε πρόκειται για μικρή είτε για μεγάλη επιχείρηση, υποβάλλεται από αυτόν εντός τριάντα εργάσιμων ημερών από τον διορισμό του και κατόπιν της παραλαβής του συνόλου των απαιτούμενων εγγράφων, προς τον συντονιστή, η έκθεση αξιολόγησης της βιωσιμότητας του οφειλέτη και το σχέδιο αναδιάρθρωσης οφειλών, εφόσον του είχε ανατεθεί η εκπόνησή του.

·  Στάδιο 13ο: Το σχέδιο αναδιάρθρωσης και η έκθεση βιωσιμότητας κοινοποιούνται από τον συντονιστή προς τον οφειλέτη και τους συμμετέχοντες πιστωτές και αν πρόκειται για μεγάλη επιχείρηση, τίθεται προθεσμία δύο μηνών από το χρονικό σημείο που έλαβε χώρα η τελευταία κοινοποίηση, προκειμένου να ληφθεί απόφαση επί του σχεδίου αναδιάρθρωσης οφειλών ή να αποσταλούν αντιπροτάσεις από τους πιστωτές.

·  Στάδιο 14ο: Από τον χρόνο που θα συγκεντρωθούν οι αντιπροτάσεις των πιστωτών, συζητούνται από κοινού και με τον οφειλέτη, και  μπορούν να διατυπωθούν παρατηρήσεις από όλους εντός 15 ημερών.

·  Στάδιο 15ο: Εντός δέκα 10 ημερών από τη λήξη της παραπάνω προθεσμίας, ο οφειλέτης δηλώνει ποια ή ποιες αντιπροτάσεις αποδέχεται και αυτές τίθενται σε ψηφοφορία. Υιοθετείται η αντιπρόταση που συγκεντρώνει το 60% του συνόλου των απαιτήσεων των συμμετεχόντων πιστωτών, στις οποίες πρέπει να περιλαμβάνεται το 40% των εμπραγμάτως ασφαλισμένων απαιτήσεων. Εάν δεν υπάρχει αντιπρόταση, ή καμία δεν συγκεντρώνει την πλειοψηφία, ή το σχέδιο αναδιάρθρωσης οφειλών που εκπονήθηκε από τον εμπειρογνώμονα δεν εγκρίθηκε από τον οφειλέτη, σε ψηφοφορία τίθεται η πρόταση του οφειλέτη που χρειάζεται και αυτή την ως άνω πλειοψηφία.

·  Στάδιο 16ο: Υπογράφεται η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών, εφόσον επιτευχθεί συμφωνία και με ηλεκτρονικά μέσα, διαφορετικά υπογράφεται πρακτικό αποτυχίας. Ο συντονιστής επιμελείται την υπογραφή της σύμβασης αναδιάρθρωσης.

·  Στάδιο 17ο: Μετά την υπογραφή της συμβάσεως αναδιάρθρωσης, ο οφειλέτης ή οποιοσδήποτε συμμετέχων πιστωτής μπορεί να ζητήσει  από το Δικαστήριο (Πολυμελές Πρωτοδικείο, διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας) την επικύρωση της συμφωνίας. Ο χρόνος επικύρωσης θα πρέπει να μην υπερβεί, σύμφωνα με τον Νόμο, τους πέντε  μήνες (προσδιορισμός της συζήτησης της αίτησης εντός 2 μηνών από την κατάθεση και δημοσίευση της απόφασης του Δικαστηρίου εντός 3 μηνών από την ημερομηνία της συζήτησης).

Ακολουθεί η δικαστική επικύρωση.