Με μοντέλα Κύπρου-Νορβηγίας η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων

Το know how Κύπρου και Νορβηγίας στο πλαίσιο της έρευνας και της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων επιδιώκει να αποκτήσει η Ελλάδα και ετοιμάζει νόμο μέχρι το τέλος του χρόνου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στην αυριανή συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ), ο υπουργός ΠΕΝ Γιώργος Σταθάκης πρόκειται να παρουσιάσει τη στρατηγική στον τομέα αξιοποίησης των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Η τελευταία ανακάλυψη του κοιτάσματος Ζορ στην Αίγυπτο, αλλά και το έντονο ενδιαφέρον που έχουν εκδηλώσει μεγάλοι πετρελαϊκοί κολοσσοί για έρευνες στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και της Κρήτης, όπως οι Total, Repsol και εσχάτως η ExxonMobil, έχουν κινητοποιήσει την ελληνική κυβέρνηση στην κατεύθυνση της προετοιμασίας ενός πλαισίου το οποίο θα υιοθετεί τις πρακτικές και την τεχνογνωσία της Κύπρου και της Νορβηγίας.

Τρεις είναι οι παρεμβάσεις που σχεδιάζει το υπουργείο ΠΕΝ και θα περιγράψει ο κ. Σταθάκης στο ΚΥΣΟΙΠ:

* Ο εκσυγχρονισμός του υφιστάμενου νομικού πλαισίου.

* Η αναβάθμιση του ρόλου της ΕΔΕΥ Α.Ε.

* Η έναρξη της συζήτησης για το είδος της σύμβασης παραχώρησης, με ταυτόχρονη ενεργοποίηση του Εθνικού Λογαριασμού Κοινωνικής Αλληλεγγύης των γενεών (ΕΛΚΑΓ).

Μάλιστα για τις αλλαγές αυτές, ο υπουργός προχωρά άμεσα στη συγκρότηση ολιγομελούς ομάδας εργασίας και στην οποία θα συμμετέχουν ο Γενικός Γραμματέας Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, εκπρόσωποι της ΕΔΕΥ, συνεργάτες του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, πανεπιστημιακοί και οικονομολόγος εξειδικευμένος στα Οικονομικά της Ενέργειας. Σε δεύτερο χρόνο, πληροφορίες λένε ότι θα εμπλακούν και εκπρόσωποι εταιριών της ελληνικής αγοράς, όπως των ΕΛ.ΠΕ και της Energean Oil & Gas.

Νομοσχέδιο στο τέλος του 2017

Ως προς το νομικό πλαίσιο, πληροφορίες θέλουν το υπουργείο να επιδιώκει ταχύτερες διαδικασίες. Έτσι, στα σχέδια είναι να αλλάξει η προκήρυξη-πρόσκληση, να βελτιωθεί το model agreement και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες επιλογής του αναδόχου. Το ΥΠΕΝ θέλει το νομικό πλαίσιο να έχει αλλάξει μέχρι το τέλος του 2017.

Ευέλικτη ΕΔΕΥ

Η δεύτερη αλλαγή που θέλει να «τρέξει» η ηγεσία αφορά στην ΕΔΕΥ. Η Εταιρία Διαχείρισης Ελληνικών Υδρογονανθράκων έχει αρχίσει να ενισχύεται με εξειδικευμένο προσωπικό.

Η πολιτική ηγεσία επιδιώκει να λειτουργεί με την ευελιξία του ιδιωτικού τομέα, παραμένοντας, όμως, η εποπτεία του φορέα στο εποπτεύον υπουργείο και τον υπουργό. Ένα, για παράδειγμα, από τα εμπόδια της ΕΔΕΥ είναι οι γρήγορες διαδικασίες ως προς τις αναγκαίες προσλήψεις προσωπικού.

Μερίδιο στην παραγωγή

Η τρίτη αλλαγή έχει να κάνει με τις κατηγορίες των συμβάσεων που επιλέγονται προς υπογραφή με τις αναδόχους εταιρίες για τις παραχωρηθείσες περιοχές. Σήμερα, στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο προβλέπονται δύο είδη συμβάσεων: η σύμβαση μίσθωσης (Lease agreement), με την οποία το δημόσιο δεν έχει μερίδιο στην παραγωγή υδρογονανθράκων, εισπράττει όμως έσοδα από τη μίσθωση και η σύμβαση διάθεσης της παραγωγής (Production Share Agreement), η οποία εφαρμόζεται σε χώρες με μεγάλη εμπειρία στην εξόρυξη πετρελαίου. Μέχρι στιγμής, στη χώρα μας έχει υιοθετηθεί το πρώτο μοντέλο σύμβασης.

Φυσικά το δεύτερο μοντέλο που δίνει το δικαίωμα στο δημόσιο να έχει μερίδιο συμμετοχής στις ποσότητες πετρελαίου ή φυσικού αερίου που παράγονται, εφαρμόζεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες διαπιστωμένα έχουν εντοπιστεί τεράστια κοιτάσματα.

Ο ΕΛΚΑΓ και το ασφαλιστικό

Για τον ΕΛΚΑΓ έχει δημιουργηθεί ειδικός λογαριασμός που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος και υπάγεται στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών, που εποπτεύεται από τα υπουργεία Οικονομικών, Εργασίας-Κοινωνικής Ασφάλισης-Πρόνοιας και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σκοπός του είναι η δημιουργία αποθεματικού για τη χρηματοδότηση των κλάδων σύνταξης του ΕΦΚΑ και κυρίως για τη διασφάλιση των συντάξεων των νέων γενιών. Επιπλέον, μπορούν μέσω του Ταμείου αυτού να χρηματοδοτηθούν μεταπτυχιακά προγράμματα ή ερευνητικά έργα από τα ΤΕΙ και τα ΑΕΙ της χώρας, σχετικά με την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου και κυρίως των υδρογονανθράκων.

Για την ενεργοποίηση του ΕΛΚΑΓ απαιτείται η έκδοση δύο κοινών υπουργικών αποφάσεων που θα συνυπογράφονται από τα συναρμόδια υπουργεία. Στην πρώτη, θα καθοριστεί ο χρόνος έναρξης καταβολής των πόρων του ΕΛΚΑΓ, καθώς και ο χρόνος διάθεσης αυτών των πόρων στον ΕΦΚΑ. Με τη δεύτερη απόφαση θα καθοριστεί το ποσοστό ανά έτος από τα έσοδα του δημοσίου που θα χρηματοδοτεί το ΕΛΚΑΓ.

Φυσικά οι δύο ΚΥΑ δεν πρόκειται να ενεργοποιηθούν άμεσα. Απαιτείται η ανακάλυψη και η παραγωγή ποσοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, ώστε να υπάρχουν τα έσοδα.