Γιατί αβγάτισαν οι τουρίστες αλλά όχι τα έσοδα!

Οι προσφορές των ξενοδόχων, η αύξηση των ξένων επισκεπτών που έρχονται στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη για city break και η δραστηριοποίηση αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους όπως η ιρλανδική Ryanair φαίνεται πως είναι οι κυριότεροι λόγοι για τη μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων που καταγράφηκε το 2016.

Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από μια πρώτη διερεύνηση που πραγματοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτE) και η οποία συμπεριλαμβάνεται στην πρόσφατα δημοσιοποιημένη έκθεση της ΤτΕ για τη Νομισματική Πολιτική 2016-2017.

Η σχετική ενότητα φέρει τον εύγλωττο τίτλο «Το παράδοξο του τουρισμού το 2016: Περισσότερες αφίξεις, λιγότερα έσοδα». Σ’ αυτή γίνεται προσπάθεια από τους αναλυτές της ΤτE να ερμηνεύσουν το «παράδοξο του 2016». Ποιο ήταν αυτό; Ενώ αυξήθηκαν 5,1% οι αφίξεις και 2,9% οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών από το εξωτερικό, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν 6,8%. Κι αυτό συνέβη ενώ οι τιμές διανυκτέρευσης στα ξενοδοχεία παρουσίασαν οριακή αύξηση 0,2% το 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση της ΤτE, από τα στοιχεία της τελευταίας εξαετίας προκύπτει πως η απόκλιση μεταξύ αφίξεων/διανυκτερεύσεων και ταξιδιωτικών εισπράξεων εμφανίστηκε, ήδη, από το 2014 με αποκορύφωμα το 2016.

Οι αναλυτές της ΤτE εξέτασαν από κοινού τα τρία βασικά μεγέθη (τουριστικές εισπράξεις, αφίξεις, διανυκτερεύσεις) σε μηνιαία βάση για το διάστημα από τον Ιανουάριο του 2013 μέχρι το Δεκέμβριο του 2016. Όπως αναφέρεται, προκύπτει πως διαφοροποιήθηκε η ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των τριών μεγεθών από τον Μάρτιο του 2014.

Μια αιτία γι’αυτό είναι πιθανότατα η άνοδος των ταξιδίων city breaks στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη καθώς οι ταξιδιώτες πραγματοποιούν λιγότερες διανυκτερεύσεις, αφού προτιμούν τα Σαββατοκύριακα.

Η έκθεση, ταυτόχρονα, αποκλείει με κατηγορηματικό τρόπο τις υπόνοιες φοροδιαφυγής εκ μέρους των ιδιοκτητών καταλυμάτων που νοικιάζονται σε ταξιδιώτες μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες τύπου Airbnb. Κι αυτό, όπως αναφέρεται, καθώς τα σχετικά στοιχεία προκύπτουν από συνεντεύξεις.

Οι αναλυτές της ΤτE συνδέουν, ταυτόχρονα, τη μεγάλη αύξηση αφίξεων που παρατηρήθηκε στο δωδεκάμηνο από τον Απρίλιο του 2014 μέχρι τον Μάρτιο του 2015 στη δραστηριοποίηση στην ελληνική αγορά αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους. Αναφέρεται, χαρακτηριστικά, πως η Ryanair ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 2014, όταν καταγράφηκε η «εκτόξευση» των αφίξεων από το εξωτερικό δηλαδή.

 Από την έκθεση προκύπτει, εμμέσως πλην σαφώς, η προτροπή το αρμόδιο υπουργείο τουρισμού, τους φορείς του τουρισμού και των επιχειρηματίες του χώρου να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην εξέλιξη των διανυκτερεύσεων παρά του αριθμού των επισκεπτών από το εξωτερικό που φθάνουν στη χώρα μας.

Διαπιστώνεται πως η στατιστική συσχέτιση διανυκτερεύσεων-εισπράξεων είναι ισχυρότερη από τη συσχέτιση αφίξεων-εισπράξεων και αποφαίνεται πως «κατά συνέπεια, η εξέλιξη των διανυκτερεύσεων φαίνεται να ερμηνεύει καλύτερα την εξέλιξη των εσόδων».

Όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της έκθεσης τα έσοδα από διανυκτερεύσεις αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των συνολικών δαπανών που πραγματοποιούν οι ξένοι επισκέπτες στη χώρα μας.

Μια εκτίμηση, για έσοδα από διανυκτερεύσεις προκύπτει αν πολλαπλασιάσει κανείς τις διανυκτερεύσεις που πραγματοποιήθηκαν με τις τιμές των δωματίων στα καταλύματα. Για τους σχετικούς υπολογισμούς οι αναλυτές της ΤτE χρησιμοποίησαν δύο διαφορετικούς δείκτες τιμών στα ξενοδοχεία: της ΕΛΣΤΑΤ και της γνωστής μηχανής αναζήτησης ξενοδοχειακών τιμών trivago.

Όπως διευκρινίζεται, μάλιστα, μηχανές αναζήτησης όπως της trivago προσφέρουν σημαντικές πρόσθετες πληροφορίες καθώς παρακολουθούν τη διαμόρφωση των τιμών στα ξενοδοχεία σε πραγματικό χρόνο ενώ ενισχύονται διαρκώς οι κρατήσεις μέσω διαδικτύου.

Οι εκπτώσεις

Οι μεγάλες προσφορές που έκαναν πέρυσι οι ξενοδόχοι φαίνεται πως έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2016.

Σύμφωνα με την έκθεση, η εξέλιξη των ξενοδοχειακών τιμών και των διανυκτερεύσεων το 2016 δείχνει ότι το μεγαλύτερο μέρος των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε την περίοδο αιχμής (Μάιο έως Οκτώβριο), η οποία χαρακτηρίστηκε από πτώση των ξενοδοχειακών τιμών.

Οι μεγάλες προσφορές που έκαναν πέρυσι οι ξενοδόχοι φαίνεται πως έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2016.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, από την εμπειρική ανάλυση διαπιστώνεται πως η εξέλιξη των συνολικών ταξιδιωτικών εισπράξεων ακολουθεί την εξέλιξη των εισπράξεων  από διανυκτερεύσεις.

Αποφαίνεται, μάλιστα, πως «η μείωση των τιμών διαμονής είναι ο πρωταρχικός παράγοντας της μείωσης των ταξιδιωτικών εσόδων από διανυκτερεύεις. Ειδικότερα, τους μήνες Μάιο-Ιούλιο η μείωση των εσόδων οφείλεται κυρίως στη πτώση των τιμών και κατά πολύ λιγότερο στην ελαφρά μείωση των διανυκτερεύσεων».