ESM: Σημαντικότερη από το χρέος η ιδιοκτησία του προγράμματος

Το τρέχον debate για την Ελλάδα εστιάζει στην ελάφρυνση χρέους και αυτό πιστεύω πως θα πρέπει να αλλάξει, υποστήριξε σε ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ ο ανώτατος οικονομολόγος του ESM, Rolf Strauch.

«Η ιδιοκτησία του προγράμματος είναι τώρα πολύ πιο σημαντική προτεραιότητα από την ελάφρυνση χρέους», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Απέδωσε τη θέση του σε δύο λόγους: πρώτον, στο ότι η Ελλάδα έχει ήδη λάβει σημαντική ελάφρυνση χρέους στο παρελθόν, εξακολουθεί να λαμβάνει ελάφρυνση χρέους αυτή τη στιγμή και κάλλιστα μπορεί να συνεχίσει να το κάνει και στο μέλλον. Παράλληλα η οικονομία επωφελείται από τα πολύ χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα.

Δεύτερον, τα οφέλη των οικονομικών μεταρρυθμίσεων για την ελληνική οικονομία και η ιδιοκτησία του προγράμματος αποτελούν αυτή τη στιγμή υψηλότερες προτεραιότητες σε σχέση με την ελάφρυνση χρέους. Χώρες που βρίσκονταν στο παρελθόν σε πρόγραμμα, όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία, είναι μεταξύ των κρατών με τον γρηγορότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρώπη. Η Πορτογαλία και η Κύπρος επίσης τα πηγαίνουν καλά. Κοινός παρονομαστής σε αυτές τις «ιστορίες επιτυχίας» είναι οι μεταρρυθμίσεις, τόνισε ο οικονομολόγος. «Αυτό είναι που τις έφερε από τον πάτο στην κορυφή. Και αυτή θα πρέπει να είναι η προοπτική και για την Ελλάδα», υποστήριξε.

Ο Strauch έκανε αντιπαραβολή με το Euro που κατέκτησε η Ελλάδα το 2004, αλλά και αναφορά στη δήλωση του Τάκη Φύσσα για «σκληρή δουλειά, θυσίες και αποφασιστικότητα». «Αρκετές προβλέψεις δείχνουν πως ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα αναμένεται να ξεπεράσει του χρόνου τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες που έλαβαν αρωγή από τον ESM. «Συγχαίρω την κυβέρνησή σας -έπειτα από μια δύσκολη πρώτη χρονιά-, που έκανε αποφασιστικά βήματα που συνέδραμαν σε αυτή την ανάκαμψη», τόνισε.

Η στρατηγική

«Επιτρέψτε μου να σας μιλήσω για τη στρατηγική που θα επέτρεπε στην ελληνική ομάδα να κερδίσει και αυτό το ματς», σημείωσε ο οικονομολόγος, υποστηρίζοντας ότι η φορολογία είναι σημαντικός παράγοντας για την ισχυροποίηση της ανταγωνιστικότητας και την αναζωογόνηση των επενδύσεων. Στο σημείο αυτό υπάρχει περιθώριο για βελτίωση. Οι ονομαστικοί φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα είναι πάνω από τον μέσο όρο στην ευρωζώνη, αλλά τα έσοδα από τη φορολόγηση δεν είναι.

Αυτό οφείλεται στο ότι η προσπάθεια για είσπραξη φόρων εξακολουθεί να έχει κενά και υπάρχουν τεράστιες καθυστερούμενες οφειλές στον ιδιωτικό τομέα. Επομένως είναι καλοδεχούμενο το γεγονός ότι η Ελλάδα ισχυροποιεί τη διοίκηση στον τομέα της φορολόγησης, πράγμα που θα βοηθήσει στο να μειωθεί ο φορολογικός συντελεστής και να διαμοιραστεί πιο δίκαια το βάρος της φορολογίας.

Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, αυτό είναι ένα σημείο στο οποίο η ιδιοκτησία του προγράμματος είναι ιδιαιτέρως σημαντική. «Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να βρεθεί στην κορυφή, αν το φορολογικό σύστημα τιμωρεί τον τίμιο φορολογούμενο», σχολίασε.

Άλλο ένα ζήτημα στο οποίο έκανε αναφορά είναι το μη μισθολογικό κόστος εργασίας, το οποίο παραμένει υψηλό βάσει ευρωπαϊκών προτύπων. Σύμφωνα με τον ίδιο, με τις νέες μεταρρυθμίσεις στη φορολογία και τις συντάξεις που έχουν συμφωνηθεί, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει περαιτέρω. Την ίδια ώρα, τα αντισταθμιστικά μέτρα όπως το ελάχιστο μηνιαία εισόδημα θα οδηγήσουν σε ένα δίκαιο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.

Όπως πρόσθεσε, άλλα κόστη για τις εταιρίες παραμένουν υψηλά λόγω ρυθμιστικού πλαισίου και ανεπαρκειών που εξακολουθούν να υπάρχουν στον τομέα της ενέργειας και λόγω των υψηλών τιμών στον τομέα αυτό, εξαιτίας κοστών που προβλέπονται από τις συμβάσεις και λόγω του ότι υπάρχει ακόμα πολλή γραφειοκρατία. Υποστήριξε ότι το πρόγραμμα στοχεύει στο να περιορίσει αυτά τα κόστη, να μειώσει τη ρύθμιση και να στηρίξει την ιδιωτικοποίηση μέσω της δημιουργίας της Ελληνικής Εταιρίας Συμμετοχών και Περιουσίας. «Και πάλι, αυτό είναι ένα σημείο στο οποίο θα χαιρέτιζα ισχυρή εφαρμογή για να διασφαλιστεί μια βιώσιμη ανάκαμψη στη χώρα», σχολίασε.

Ο οικονομολόγος του ESM έκανε αναφορά και στον τραπεζικό τομέα της Ελλάδας, σχολιάζοντας ότι ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας είναι πολύ πιο ασφαλής σαν σύνολο. Τόνισε πως εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη εξάρτηση από τον ELA και συμπλήρωσε πως θα πρέπει να επιλυθεί το πρόβλημα των κόκκινων δανείων.

Σύμφωνα με τον Strauch, τα μέτρα που συμφωνήθηκαν πρόσφατα μεταξύ της Ελλάδας, των θεσμών και του ΔΝΤ, στη διάρκεια της δεύτερης αξιολόγησης, δίνουν λύσεις σε όλα αυτά τα προβλήματα. Η ισχυρή ιδιοκτησία του προγράμματος, σε συνδυασμό με αυτές τις προτεραιότητες, είναι αυτό που μπορεί να κάνει η Ελλάδα για να γίνει πιο ισχυρή.

«Από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε το βάρος χρέους, διότι βιώσιμες συνθήκες χρηματοδότησης είναι απαραίτητες ώστε η Ελλάδα να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών», ανέφερε ο ειδικός, προσθέτοντας ότι πάνω σε αυτό θα προσφέρει μια διαφορετική εικόνα από εκείνη που σκιαγραφούν οι εφημερίδες. Συγκεκριμένα υποστήριξε:

• Η Ελλάδα έλαβε το 2012 τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους που έγινε ποτέ. Την περίοδο εκείνη οι πιστωτές του ιδιωτικού τομέα έλαβαν κούρεμα 53% ουσιαστικά σε όλο το χρέος που είχαν στην κατοχή τους, το οποίο ανερχόταν σε 107 δισ. ευρώ. Αυτό συνδυάστηκε με μέτρα που μείωσαν την καθαρή αξία του χρέους του δημόσιου τομέα κατά το 40% της ελληνικής οικονομίας.
• Η Ελλάδα ωφελείται επίσης από τις ευνοϊκές συνθήκες δανεισμού του ESM και του EFSF. Αυτό εξοικονομεί για τον ελληνικό προϋπολογισμό 10 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, δηλαδή σχεδόν το 6% του ΑΕΠ της, έναντι ενός επιτοκίου που θα πλήρωνε στις αγορές. Αυτό αντιστοιχεί σε πάνω από 2.200 ευρώ ανά νοικοκυριό και 14.100 ευρώ ανά επιχείρηση. Αυτή η εξοικονόμηση βασίζεται στην ισχυρή βαθμολογία πιστοληπτικής ικανότητας του ESM, με τη στήριξη από το κεφάλαιο των μετόχων και από τις χώρες της ευρωζώνης. Άρα, όπως εκτίμησε, αυτή η εξοικονόμηση αποτελεί ισχυρή ένδειξη «ευρωπαϊκής αλληλεγγύης».

Ο οικονομολόγος αναφέρθηκε στην απόφαση του Μαΐου του 2016, με την οποία το Eurogroup δεσμεύθηκε για περαιτέρω χαλάρωση των όρων δανεισμού αν είναι απαραίτητο και σε περίπτωση που καλυφθούν κάποιες προϋποθέσεις, υπενθυμίζοντας τη συμφωνία για βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα. Το προσωπικό του ESM εφαρμόζει αυτό το πρώτο πακέτο μέτρων αυτή τη στιγμή και εκτιμάται πως θα μειώσει τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, αλλά και το χρεωστικό απόθεμα της χώρας κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2060.

Τρέξτε για τη δόση

Τέλος, έκανε αναφορά στην τρέχουσα κατάσταση των διαπραγματεύσεων, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα χρειάζεται εκταμίευση της δόσης για να καλύψει τις υποχρεώσεις του Ιουλίου, χωρίς να δημιουργήσει νέα ελλείμματα αλλού. «Δεν μπορεί να υπάρξει εκταμίευση χωρίς η Ελλάδα να συμμορφωθεί στα προαπαιτούμενα, τα οποία περιλαμβάνουν κάποια από τα σημεία που ανέφερα», τόνισε, προσθέτοντας πως «δεν είναι πολύ αργά να απελευθερωθεί η δόση τον Ιούνιο. Αλλά η Ελλάδα χρειάζεται να κινηθεί γρήγορα».

Ο ειδικός κατέληξε λέγοντας ότι, προκειμένου να συνεχίσει το ταξίδι της προς μια σύγχρονη οικονομία και μια βιώσιμη ανάκαμψη, η χώρα θα πρέπει πραγματικά να αφοσιωθεί σε αυτό.