Ασφάλιση: Ποιους συμφέρει (ακόμη) η εξαγορά πλασματικών ετών

Από τον Ιανουάριο του 2017, οι ασφαλισμένοι που επιθυμούν να εξαγοράσουν έτη ασφάλισης προκειμένου να «κλειδώσουν» ταχύτερα το συνταξιοδοτικό δικαίωμα καλούνται να πληρώσουν σημαντικά ακριβότερα τα λεγόμενα «πλασματικά έτη».

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η χρήση των πλασματικών ετών συμφέρει πλέον, κατά κύριο λόγο, τους ασφαλισμένους είτε για να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης αναδρομικά με διατάξεις και όρια ηλικίας του 2011 και του 2012 -ώστε συμπληρώνοντας τα εν λόγω όρια εντός του 2017 να αποχωρήσουν-, είτε για να συμπληρώσουν εντός του τρέχοντος έτους την πλήρη 40ετία και με ταυτόχρονη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας να συνταξιοδοτηθούν.

Ειδικά για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα, η χρήση των πλασματικών πρέπει να συνδυάζει θεμελίωση και προσαύξηση της σύνταξης. Στο Δημόσιο, προβλέπεται η δυνατότητα αναγνώρισης έως και 12 πλασματικών ετών, ενώ στον ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μέχρι 7 χρόνια.

Μέχρι πρότινος, για την αναγνώριση απαιτείτο η καταβολή εκ μέρους του ασφαλισμένου του Δημοσίου εισφοράς 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών (όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί κατά τον χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης). Αντίστοιχα, για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα το κόστος για τις περισσότερες κατηγορίες πλασματικών ετών ήταν στα 168 ευρώ (δηλαδή, το 25πλάσιο του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη το 2015). Ειδικά για τον στρατό ήταν στο 20% του συνόλου των συντάξιμων αποδοχών, με προβλέψεις για έκπτωση από 30% έως 50%, ανάλογα με τα έτη της θεμελίωσης.

Πλέον, όλα αυτά -η έκπτωση όπως και η δυνατότητα συνταξιούχων να εξαγοράσουν τη στρατιωτική θητεία- καταργούνται.

Η αναγνώριση γίνεται με την καταβολή της εισφοράς που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης εξαγοράς για κάθε μήνα πλασματικού χρόνου. Η ως άνω εισφορά υπολογίζεται επί των αποδοχών του ασφαλισμένου κατά τον μήνα υποβολής της αίτησης εξαγοράς. Συνεπώς, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα κληθούν το 2017 να καταβάλουν το 10% (6,67% εισφορά εργαζομένου και 3,33% εισφορά εργοδότη), ενώ από το 2020 και μετά πρέπει να καταβάλουν το 20% του μισθού τους για κάθε μήνα πλασματικού χρόνου. Το ελάχιστο μηνιαίο κόστος για τους μισθωτούς είναι 117,2 ευρώ.

Η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των εισφορών για τους επαγγελματίες ασφαλισμένους σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ ανατρέπει και το πλαίσιο εξαγορών, καθώς πληρώνουν για αιτήσεις που υπεβλήθησαν από 1/1/2017 και μετά το 20% του μηνιαίου καθαρού εισοδήματος του προηγούμενου φορολογικού έτους. Ελάχιστο μηνιαίο κόστος ορίζεται στα 117,2 ευρώ και μέγιστο στα 1.172 ευρώ. Όσοι έχουν διακόψει τη δραστηριότητά τους ή έχουν αλλάξει επάγγελμα και ήταν μισθωτοί το προηγούμενο της αίτησης έτος πληρώνουν το ελάχιστο.

Μεταβατικό ασφάλιστρο, που για το τρέχον έτος ορίζεται στο 14% επί του μηνιαίου καθαρού εισοδήματος του προηγούμενου χρόνου, θα καταβάλουν οι αγρότες.

Σε περίπτωση παράλληλης απασχόλησης, ο ασφαλισμένος που επιθυμεί να εξαγοράσει πλασματικά έτη οφείλει να καταβάλει τις απαιτούμενες εισφορές και για τις δύο εργασίες για τις οποίες ασφαλίζεται.

Προσοχή: Πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται χωρίς εξαγορά χρησιμοποιούνται μόνο για θεμελίωση και δεν συνυπολογίζονται στο ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης. Λαμβάνονται ωστόσο υπόψη για την εθνική σύνταξη. Αντίστοιχα, χρόνοι που αναγνωρίζονται με εξαγορά συνυπολογίζονται για ποσοστά αναπλήρωσης, συντάξιμες αποδοχές και εθνική σύνταξη. Για την εφάπαξ πληρωμή των πλασματικών ετών που αναγνωρίζονται, προβλέπεται έκπτωση της τάξης του 2% για κάθε έτος.

Ποιους συμφέρει ακόμη

Οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή των ασφαλισμένων κυρίως του ιδιωτικού τομέα, καθώς η αναγνώριση δεν μπορεί να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θεμελίωση. Μάλιστα, τα χρήματα που έχουν καταβληθεί για αναγνώριση πλασματικών χάνονται και δεν επιστρέφονται.

Η υποβολή αιτημάτων για εξαγορά πλασματικών συμφέρει: γονείς ανηλίκων στο Δημόσιο που με τη χρήση αυτών θεμελιώνουν αναδρομικά 3-5 χρόνια (το διάστημα 2010 - 2012), μητέρες ανηλίκων στο ΙΚΑ που συμπληρώνουν με την εξαγορά 5.500 ημέρες αναδρομικά το 2010 ή το 2011 για τη θεμελίωση του δικαιώματος (4-5 χρόνια), μητέρες ανηλίκων σε ΔΕΚΟ - Τράπεζες που συμπληρώνουν αναδρομικά 25ετία το 2011 ή το 2012 (4 ή 5 χρόνια) καθώς και άνδρες στο δημόσιο για τη συμπλήρωση 35ετίας. Επίσης, χρήση μπορούν να κάνουν ασφαλισμένοι σε ΕΤΑΑ ή ΟΑΕΕ για τη συμπλήρωση 35ετίας αναδρομικά το 2011 ή το 2012 (εξαγορά 4-5 χρόνων) αλλά και ασφαλισμένοι όλων των Ταμείων και του ΟΓΑ που συμπληρώνουν 40ετία με την εξαγορά.

Για όλες τις παραπάνω κατηγορίες, η εξαγορά συμφέρει να γίνει φέτος εφόσον συμπληρώνονται όλες οι προϋποθέσεις, ώστε ο ασφαλισμένος άμεσα να μπορεί να συνταξιοδοτηθεί.

Εξαγορά-αναγνώριση


Ο χρόνος τον οποίο μπορεί να προσμετρήσει ή να αναγνωρίσει κάθε ασφαλισμένος ανάλογα με τον χρόνο συνταξιοδότησής του κλιμακώνεται ως εξής:


- Εως τέσσερα χρόνια, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2011,


- Εως πέντε χρόνια, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2012,


- Εως έξι χρόνια, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2013 και


-Εως επτά χρόνια, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από την 1η Ιανουαρίου του 2014 και μετά.


Βασική προϋπόθεση για την αναγνώριση του πλασματικού αυτού χρόνου είναι οι ενδιαφερόμενοι να έχουν συμπληρώσει 3.600 ημέρες ασφάλισης (12 έτη).


Οι χρόνοι που μπορούν να προσμετρηθούν ή να αναγνωρισθούν, είναι:


-Επιδότηση λόγω ασθένειας (300 μέρες).


-Επιδότηση ανεργίας (300 μέρες).


-Χρόνος σπουδών (ίσος με τα επίσημα ακέραια έτη σπουδών της οικείας σχολής, τα οποία προβλέπονται κατά τον χρόνο της αποφοίτησης).


-Χρόνος ανεργίας.


-Χρόνος απουσίας των απασχολούμενων μητέρων από την εργασία τους λόγω κύησης και λοχείας.


-Χρόνος απεργίας.


-Πλασματικός χρόνος για κάθε παιδί (1 έτος για το πρώτο παιδί, 2 για το δεύτερο και συνολικά 3 έτη, και 5 συνολικά έτη για τρίτεκνη μητέρα).


-Χρόνος μαθητείας, έως ένα έτος.


-Για τους ασφαλισμένους ελεύθερους επαγγελματίες στον Ο.Α.Ε.Ε., ο χρόνος αποδεδειγμένης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας πριν την εγγραφή στα μητρώα του οικείου οργανισμού, εφόσον δεν έχουν καταβληθεί οι αναλογούσες εισφορές (έως πέντε έτη).


Ως προς την προσμέτρηση του χρόνου απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας και των ημερών επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας, επισημαίνεται ότι λαμβάνονται υπόψη αποκλειστικά για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος και όχι για τον προσδιορισμό του δικαιούμενου ποσού σύνταξης, άρα δεν απαιτείται η καταβολή οποιουδήποτε ποσού εκ μέρους του ασφαλισμένου.

* Δείτε την σχετική εγκύκλιο στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό