Φορολογικές δηλώσεις 2017: Δέκα «κλειδιά» για τη συμπλήρωση των εντύπων

«Βαριά» εκκαθαριστικά, αποστάσεις ασφαλείας των φορολογουμένων όσο υπάρχει ακόμα καιρός και γρίφοι κατά την υποβολή της δήλωσης, συνθέτουν το κλασικό σκηνικό της διαδικασίας υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για μία ακόμα χρονιά.

Μπαίνοντας στον Ιούνιο, ένας στους τέσσερις φορολογούμενους έχει ήδη υποβάλει τη φορολογική του δήλωση. Οι υπόλοιποι τρεις στους τέσσερις παραδοσιακά θα στριμωχτούν προς τα τέλη τις προθεσμίας στο τέλος Ιουνίου. Όσοι έσπευσαν έχουν πάρει ήδη την κρυάδα ή το έπραξαν εκ του ασφαλούς καθώς το εκκαθαριστικό τους ήταν μηδενικό ή πιστωτικό.

Σε ένα ποσοστό 35%, εκκαθαριστικά των δηλώσεων που έχουν ήδη υποβληθεί είναι χρεωστικά (συνολικά 548.169), με τον μέσο φόρο στα 765 ευρώ. Στο 1.566.284 φορολογικών εκκαθαρισμένων φορολογικών δηλώσεων περιλαμβάνονται ακόμα 257.169 πιστωτικά σημειώματα (ποσοστό 16,4%), με το προς επιστροφή ποσό στα 82 εκατ. ευρώ και 760.946 μηδενικά σημειώματα (48,58%).

Η Ανεξάρτητη Αρχή μέσω ενός εγχειριδίου ερωτήσεων - απαντήσεων επιχειρεί να κωδικοποιήσει τις λύσεις σε βασικές απορίες των φορολογουμένων, προκειμένου να διευκολύνει τη συμπλήρωση της δήλωσης. Μεταξύ των ερωτήσεων, περιλαμβάνονται και ορισμένες εκ των οποίων από του χρόνου θα μας λείψουν. Όπως για παράδειγμα η μείωση φόρου εισοδήματος για ιατρικές δαπάνες, η οποία εμφανίζεται ως η τελευταία των φοροαπαλλαγών που ισχύει ακόμα, για τελευταία όμως χρονιά. Προβλέφθηκε η κατάργησή της με τον τελευταίο εφαρμοστικό νόμο για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.

Τα δέκα κλειδιά

1. Ποιες ιατρικές δαπάνες μειώνουν τον φόρο εισοδήματος;

* Έξοδα για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις

* Έξοδα νοσηλείας

* Έξοδα φαρμακευτικής περίθαλψης

* Έξοδα για την απασχόληση νοσηλευτή/τριας

* Έξοδα σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων που εδρεύουν στην Ελλάδα

* Έξοδα αγοράς και τοποθέτησης οργάνων στο σώμα του ασθενούς και αντικατάστασης μελών του σώματός του με τεχνητά

* Ειδικές δαπάνες περίθαλψης τέκνων με αναπηρία

* Νοσήλια που καταβάλλονται στην αλλοδαπή

Σημειώνεται ότι η έκπτωση φόρου 10% για τα ιατρικά έξοδα που ισχύει για όλα τα φυσικά πρόσωπα ενεργοποιείται μόνο στην περίπτωση που οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν το 5% του εισοδήματος του φορολογούμενου. Φέτος είναι η τελευταία χρονιά που εφαρμόζεται η συγκεκριμένη έκπτωση φόρου αφού με τα μέτρα που ψηφίστηκαν πρόσφατα στη Βουλή από την 1η Ιανουαρίου 2017 καταργείται η συγκεκριμένη φορολογική έκπτωση.

2. Πώς αποδεικνύεται ότι ένα ακίνητο παρέμεινε κενό;

Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος δηλώνει στο έντυπο Ε2 κάποιο ακίνητό του ως κενό για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών, φωτοαντίγραφα των λογαριασμών της ΔΕΗ ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο (π.χ. λογαριασμοί ύδρευσης, κοινόχρηστων κ.λπ.), από το οποίο να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενό για το υπόψη χρονικό διάστημα.

3. Μπορούν να εκχωρηθούν στο Δημόσιο τα ανείσπρακτα μισθώματα του έτους 2016;

Όχι, η δήλωση εκχώρησης μη εισπραχθέντων μισθωμάτων ακίνητης περιουσίας έχει καταργηθεί. Μπορούν όμως να δηλωθούν ως ανείσπρακτα και να μην φορολογηθούν κατά το φορολογικό έτος 2016, εφόσον προσκομιστούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και πριν από την υποβολή της δήλωσης ευκρινή φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων ή αγωγών που έχουν ασκηθεί και που, κατά περίπτωση, υπάρχουν.

4. Πώς πρέπει να δηλωθούν οι αναδρομικές αποδοχές, οι οποίες εισπράχθηκαν μέσα στο φορολογικό έτος 2016;

Με τροποποιητικές δηλώσεις οι οποίες θα παραλαμβάνονται χωρίς κυρώσεις μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν, κατά περίπτωση, οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων.

5. Σε περίπτωση διάστασης των συζύγων και υποβολής χωριστών δηλώσεων, ποια δικαιολογητικά πρέπει να συνυποβάλλουν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος;

Για την απόδειξη της διάστασης των συζύγων, απαιτείται αντίγραφο αγωγής για διαζύγιο ή διατροφή ή πρακτικό κατανομής της κοινής περιουσίας για συναινετικό διαζύγιο, ή σε περίπτωση που δεν υπάρχουν αυτά, οποιοδήποτε στοιχείο που να αποδεικνύει τη χωριστή διαβίωση των συζύγων (π.χ. χωριστή στέγη που θα αποδεικνύεται με την προσκόμιση μισθωτηρίου, λογαριασμών ΔΕH κτλ, φιλοξενούμενος με αποδεικτικό την αναγραφή στην προσωπική του δήλωση φορολογίας εισοδήματος, δωρεάν παραχώρηση, τα οποία σε κάθε περίπτωση κρίνονται ως πραγματικά γεγονότα από την αρμόδια Δ.Ο.Υ.).

6. Ισχύουν οι δωρεές χρηματικών ποσών για την κάλυψη συνολικής ετήσιας δαπάνης;

Μόνο οι δωρεές χρηματικών ποσών για τις οποίες η οικεία φορολογική δήλωση έχει υποβληθεί μέχρι τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη.

7. Οι αγροτικές επιδοτήσεις καλύπτουν τεκμήρια;

Οι εισοδηματικές αγροτικές επιδοτήσεις (κωδ. 908, 911 και 914), καθώς και το μέρος των πρασίνων και συνδεδεμένων που δεν λήφθηκε υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα (αθροιζόμενες, δηλαδή, μέχρι τις 12.000 ευρώ), δύνανται να καλύπτουν τεκμήρια. Γι’ αυτό τον λόγο, τα ποσά αυτά, αναγράφονται στους κωδ. 659/660 του Εντύπου Ε1 της δήλωσης φόρου εισοδήματος. Τα ανωτέρω δεν ισχύουν για όλες τις περιπτώσεις των επενδυτικών ενισχύσεων/επιδοτήσεων (κωδ. 907, 910 και 913). Η κατηγορία της πρόωρης συνταξιοδότησης (κωδ. 912), αν και δεν προσμετρείται στον προσδιορισμό του κέρδους, αντιμετωπίζεται φορολογικά, όπως, οι εισοδηματικές ενισχύσεις/επιδοτήσεις, δύναται δηλαδή να καλύπτει τεκμήρια.

8. Πώς υποβάλλεται η φορολογική δήλωση σε περίπτωση θανάτου ενός φορολογούμενου;

Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., εμπρόθεσμα, έως 31/12/2017.

9. Ποιες αντικειμενικές δαπάνες λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της συνολικής ετήσιας δαπάνης του φορολογούμενου;

* Ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρούμενες κύριες κατοικίες, καθώς και ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες δευτερεύουσες κατοικίες και των βοηθητικών χώρων αυτών

* Δαπάνες επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ.

* Δαπάνη ιδιωτικών σχολείων

* Δαπάνη οικιακών βοηθών (πέραν του ενός), οδηγών αυτοκινήτου, δασκάλων κ.λπ.

* Δαπάνες σκαφών αναψυχής.

* Δαπάνες αεροσκαφών, ελικοπτέρων, ανεμόπτερων.

* Δαπάνες δεξαμενών κολύμβησης.

Επίσης, στις παραπάνω αντικειμενικές δαπάνες, προστίθεται και ένα ποσό ως ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης που ορίζεται στο ποσό των 3.000 ευρώ προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στο ποσό των 5.000 ευρώ προκειμένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα. Σημειώνεται ότι οι δαπάνες διαβίωσης δεν εφαρμόζονται για φυσικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή. Οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται για φυσικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.

10. Ποιον βαρύνει η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης στην περίπτωση που παραχωρείται δωρεάν κύρια κατοικία από γονείς σε τέκνα ή το αντίθετο;

Στην περίπτωση αυτή, η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης βαρύνει αυτόν που χρησιμοποιεί την κατοικία αυτή.