Deloitte: Οι αδυναμίες των ελληνικών οικογενειακών επιχειρήσεων

Ψηλά στη στρατηγική ατζέντα της νέας γενιάς ηγετών των ελληνικών οικογενειακών επιχειρήσεων βρίσκεται το θέμα της διαχείρισης πιθανών επερχόμενων σημαντικών αλλαγών (disruption), τόσο στο εσωτερικό των επιχειρήσεων όσο και στους κλάδους δραστηριοποίησής τους, σύμφωνα με το NextGen Survey 2017 της Deloitte.

Συγκεκριμένα, η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων δηλώνει ότι το ενδεχόμενο σημαντικών αλλαγών έχει ληφθεί υπόψη στο στρατηγικό πλάνο των εταιρειών τους, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό εκτιμά ότι οι όποιες μελλοντικές αλλαγές είναι πιθανότερο να αποτελέσουν εμπόδιο στην ανάπτυξη των οικογενειακών επιχειρήσεων, κυρίως λόγω του συσχετισμού με την οικονομική κρίση και το ευρύτερο ασταθές περιβάλλον.

Αναφορικά με την ενδεχόμενη απώλεια μεριδίων αγοράς από την είσοδο νέων παικτών στις αγορές δραστηριοποίησής τους τα επόμενα χρόνια, 30% περίπου των ερωτηθέντων εκτιμά ότι υπάρχει πιθανότητα απώλειας, ενώ ένα επιπλέον 25% δεν αποκλείει το συγκεκριμένο ενδεχόμενο. Την ίδια στιγμή, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα θεωρεί πως η διοίκηση της οικογενειακής επιχείρησής τους και ιδιαίτερα οι νεότερες γενιές που συμμετέχουν σε αυτή, κατανοεί τους παράγοντες που επιφέρουν αλλαγές στην αγορά, έχοντας τις απαραίτητες δεξιότητες για να αντιμετωπίσει τις όποιες προκλήσεις.

Ωστόσο, παρά την εμπιστοσύνη που δείχνουν να αποπνέουν οι διοικήσεις των οικογενειακών επιχειρήσεων, τα ευρήματα της έρευνας εμφανίζουν ορισμένες βασικές αδυναμίες ως προς την προσαρμογή των επιχειρήσεων στις ανάγκες ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος, με κυριότερη την έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων από τους εργαζόμενους.

Σε ό,τι αφορά στους παράγοντες που εμφανίζουν τις περισσότερες πιθανότητες να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στις οικογενειακές επιχειρήσεις, παρατηρείται διαφορά μεταξύ των Ελλήνων ηγετών της νέας γενιάς και των ομολόγων τους από άλλες χώρες. Ενώ στις υπόλοιπες χώρες, οι ενδεχόμενες μεταβολές στις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας και το θέμα της διαδοχής στη διοίκηση έλαβαν μεγαλύτερη βαρύτητα, στην Ελλάδα επικράτησαν οι αλλαγές στην αγορά καθώς και οι μεταβολές στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των οικογενειακών επιχειρήσεων.

Η διαφορά αυτή αντικατοπτρίζει τους ισχυρούς δεσμούς που διέπουν τις ελληνικές οικογένειες και βοηθούν στην εξομάλυνση τυχόν διαφορών μεταξύ των μελών τους, καθώς και το γεγονός ότι η αβεβαιότητα στην ελληνική οικονομία και αγορά συνεχίζει να είναι πιο έντονη σε σχέση με άλλες χώρες, όπως και την αυξημένη δραστηριότητα που σχετίζεται με εξαγορές και συγχωνεύσεις, τουλάχιστον σε επίπεδο συζητήσεων και διαπραγματεύσεων μεταξύ επενδυτών και ελληνικών επιχειρήσεων.

«Σε ένα περιβάλλον που εξαιτίας των ραγδαίων εξελίξεων στην οικονομία, στις καταναλωτικές συνήθειες και κυρίως στην τεχνολογία, συνεχώς μεταβάλλεται και γίνεται όλο και λιγότερο προβλέψιμο, οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, καλούνται να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της συνεχούς αλλαγής, η οποία σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να αντίκειται στην κουλτούρα και στον παραδοσιακό τρόπο λειτουργίας τους.

Είναι ιδιαίτερα ευχάριστο το ότι η έρευνά μας καταδεικνύει μία νέα γενιά ηγετών στις ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις, η οποία διαθέτει τη θέληση και την κατάλληλη γνώση και κατανόηση, ώστε να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα των οικογενειακών επιχειρήσεων, δηλαδή την ταχύτητα, την ευελιξία και τη μακροπρόθεσμη προοπτική στη λήψη αποφάσεων, με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την αξιοποίηση των ευκαιριών που φέρνει κάθε αλλαγή. Επίσης, η νέα γενιά ηγετών μπορεί να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες των ελληνικών οικογενειακών επιχειρήσεων, που εντοπίζονται κυρίως στις δεξιότητες του στελεχιακού δυναμικού, στην έλλειψη πόρων και οργάνωσης και στην τάση για προσκόλληση σε πρακτικές και συνήθειες του παρελθόντος», αναφέρει ο κ. Βασίλης Καφάτος, Consulting Managing Partner και Family Business Leader της Deloitte στην Ελλάδα.