«Λευκός καπνός» στη δύσκολη συμφωνία με τους θεσμούς

«Υπάρχει ‘άσπρος καπνός’» ανακοίνωσε λίγο πριν τις 06:00 ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, αναδεικνύοντας αμοιβαίους συμβιβασμούς και εκφράζοντας την πεποίθηση ότι δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία για να μην ξεκινήσουν από σήμερα κιόλας οι συζητήσεις για το χρέος.

«Η ελληνική κυβέρνηση αυτό που έχει να κάνει τώρα είναι να το εφαρμόσει, είτε αυτό είναι με νομοθέτηση είτε με δευτερογενή νομοθεσία, και ανοίγει η συζήτηση για να ολοκληρωθεί η συμφωνία για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Οπότε από αύριο, σε όλα τα επίπεδα, δουλεύει η κυβέρνηση και για την εφαρμογή του προγράμματος αλλά και τη συμβολή του στο δεύτερο σκέλος. Είμαι σίγουρος ότι θα γίνουν τώρα οι συζητήσεις για το χρέος. Γιατί δεν υπάρχει καμία δικαιολογία ότι δεν υπάρχει συμφωνία για τα μέτρα και τα αντίμετρα, που ήταν το μεγάλο κομμάτι», τόνισε ο υπουργός Οικονομικών.

Η κυβέρνηση καλείται άμεσα να ψηφίσει μια δύσκολη συμφωνία, με πρόσθετα μέτρα ύψους 3,8 δισ. ευρώ, τα οποία φέρνουν, μεταξύ άλλων, μειώσεις έως και 18% στις κύριες, αλλά και έως 18% στις επικουρικές συντάξεις όπου χρειαστεί. Βάσει της συμφωνίας, οι κύριες συντάξεις θα επανυπολογιστούν και όπου υπάρχουν προσωπικές διαφορές, αυτές θα κοπούν σε ποσοστό ώστε το σύνολο της κύριας σύνταξης να μη μειωθεί πάνω από 18%. Αντίστοιχη διαδικασία θα ακολουθηθεί και στις προσωπικές διαφορές των επικουρικών συντάξεων, για τις οποίες άλλωστε ο επανυπολογισμός έχει ολοκληρωθεί από το καλοκαίρι του 2016. 

Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Εργασίας, η μεσοσταθμική μείωση των κύριων συντάξεων θα είναι στο 9%. 

Η παρέμβαση στις επικουρικές συντάξεις κρίθηκε αναγκαία, σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος, ώστε να μπορέσει να επιβληθεί το «δίχτυ προστασίας» του 18% στις κύριες συντάξεις. 

Οι μειώσεις στις συντάξεις θα εφαρμοστούν το 2019. Το 2020, στο θετικό σενάριο ή το 2019, στο δυσμενές, εφόσον δεν επιτευχθούν οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα, θα μειωθεί το αφορολόγητο κατά 3.000 ευρώ σε σχέση με τα ισχύοντα σήμερα όρια και θα φτάσει σε 5.700 ευρώ έως 6.600 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.

«Σε ορισμένα από τα θέματα της συμφωνίας είμαστε ευχαριστημένοι, σε άλλα λιγότερο. Είναι θετικό το ότι δεν μας ζήτησαν επιπλέον μέτρα για το 2018, είναι θετικό ότι ορισμένες ΔΕΚΟ θα πάνε στην ΕΔΥΣ (υπερταμείο) και όχι στο ΤΑΙΠΕΔ, τα αντίμετρα συγκαταλέγονται στα θετικά, άλλα θέματα μας στεναχωρούν περισσότερο», ανέφερε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Στα δύσκολα κομμάτια της συμφωνίας συγκαταλέγονται η κατάργηση της προέγκρισης για τις ομαδικές απολύσεις (το όριο παραμένει στο 5%), αλλά και το ότι δεν επανέρχονται άμεσα οι συλλογικές διαπραγματεύσεις. Αντ’ αυτού, η αρχή της ευνοϊκής ρύθμισης και η επεκτασιμότητα των συμβάσεων θα επανέλθει μετά τη λήξη του προγράμματος την 1η Σεπτεμβρίου του 2018.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος, δεν θα υπάρξει αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων και δεν θα θεσμοθετηθεί η επαναφορά του lockout που ζητούσε κυρίως το ΔΝΤ. Η κατάργηση βέβαια της προέγκρισης ανοίγει τον δρόμο για «ευκολότερες» ομαδικές απολύσεις, ενώ ο έλεγχος της διαδικασίας θα περάσει στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας. 

Οσον αφορά στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, ο συμβιβασμός έκλεισε τελικά με διεύρυνση τόσο του χάρτη των τουριστικών περιοχών, όσο και της τουριστικής περιόδου.

Στη σημερινή συμφωνία, το ύψος των απαιτούμενων πλεονασμάτων για μετά το 2018 καθώς και το θέμα του χρέους βρίσκονται μέσα σε «αγκύλες», που σημαίνει ότι δεν έχουν συμφωνηθεί και γι’ αυτό άλλωστε γίνεται λόγος όχι για Staff Level Agreement αλλά για Preliminary Agreement, το οποίο θα «κλειδώσει» με τις αποφάσεις για το χρέος και τα πλεονάσματα, ιδανικά στο επόμενο Eurogroup.

Τα αντίμετρα

Το 2019, παράλληλα με τη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης, θα υπάρξουν και τα θετικά μέτρα (εφόσον επιτευχθούν οι στόχοι για 3,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα), τα οποία προβλέπουν:

* Επιδότηση ενοικίου κατά μέσο όρο 1.000 ευρώ τον χρόνο σε 600.000 οικογένειες.

* Ενίσχυση της επιδότησης πρώτου και δεύτερου παιδιού, συνολικού κόστους 260 εκατ. ευρώ.

* Επέκταση των σχολικών γευμάτων, ώστε να καλυφθεί ο μισός πληθυσμός των παιδιών σε δημοτικά και γυμνάσια.

* Αύξηση των συμμετεχόντων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.

* Μείωση της συμμετοχής στα φάρμακα για όλο τον πληθυσμό και όχι μόνο τους συνταξιούχους, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί με εισοδηματικά κριτήρια. Ετσι για παράδειγμα, όσοι έχουν εισόδημα έως 700 ευρώ τον μήνα από μισθό ή σύνταξη, η συμμετοχή θα είναι μηδενική, ενώ για εισοδήματα από 701 έως 1.200 ευρώ η συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη θα μειωθεί κατά 50%. 

* Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με συνολικό κόστος 250 εκατ. ευρώ και χρηματοδότηση άλλων αναπτυξιακών μέτρων μέσω του ΠΔΕ με επιπλέον 250 εκατ. ευρώ. 

Τα καυτά προαπαιτούμενα του ΔΝΤ

1. Πρόσθετα μέτρα 450 εκατ. ευρώ για το 2018 μέσω του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος για την περίοδο 2018-21 με στόχο πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, χωρίς μέτρα επιβλαβή για την ανάπτυξη. Τα μέτρα αφορούν κατάργηση της φοροαπαλλαγής ιατρικών δαπανών (121 εκατ. ευρώ), κατάργηση της έκπτωσης 1,5% κατά τον υπολογισμό της μηνιαίας παρακράτησης φόρου (68 εκατ. ευρώ), μαχαίρι στο επίδομα θέρμανσης (58 εκατ. ευρώ), κατάργηση επιδομάτων τα οποία ενσωματώνονται στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (10 εκατ. ευρώ), εξοικονόμηση 188 εκατ. ευρώ από τον ΕΟΠΠΥ.

2. Μαχαίρι 650 ευρώ στην έκπτωση φόρου (αφορολόγητο 5.600-6.700 ευρώ) για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες με εφαρμογή από το 2020 ή εναλλακτικά από το 2019 αν δεν βγαίνουν οι στόχοι.

3. Περικοπές 1% του ΑΕΠ στις συντάξεις από το 2019.

4. Ψήφιση διάταξης για την προτεραιοποίηση των φορολογικών ελέγχων και την αύξηση της εισπραξιμότητας των φόρων –τέλος στις παρατάσεις παραγραφής εκκρεμών υποθέσεων

5. Ασφυκτική πίεση υπήρχε μέχρι την τελευταία στιγμή για αλλαγή της βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών ελευθέρων επαγγελματιών, χωρίς να είναι ακόμα σαφές τι συμφωνήθηκε. Παράλληλα ζητά έκδοση όλων των εγκυκλίων για το νόμο Κατρούγκαλου, μεταξύ άλλων για εξοικονόμηση 570 εκατ. ευρώ από το ΕΚΑΣ το 2017 και το «ταβάνι» 2.000 ευρώ στις κύριες συντάξεις -3.000 ευρώ για τις πολλαπλές συντάξεις.

6. Πλήρης εφαρμογή του εξωδικαστικού συμβιβασμού -ανοίξτε το δρόμο για ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς-ποινική προστασία των τραπεζικών στελεχών που υπογράφουν αναδιαρθρώσεις δανείων

7. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα απαιτήσει ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης των μη συστημικών τραπεζών

8. Δημοσιοποίηση ενός οδικού χάρτη με ορόσημα για την άρση των capital controls, σε συνάρτηση με μετρήσιμα κριτήρια αναφορικά με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα.

9. Διάταξη νόμου με την οποία θα προβλέπεται αναστολή των συλλογικών διαπραγματεύσεων έως το τέλος του προγράμματος του ESM.

10. Κατάργηση της διοικητικής προέγκρισης των ομαδικών απολύσεων από μια διαδικασία κοινοποίησης χωρίς προέγκριση.

11. Απελευθέρωση της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές σε τουριστικές περιοχές, χωρίς να απαιτείται απόφαση από την Περιφέρεια.

12. Νομοθεσία με βάση τις συστάσεις του OOΣΑ αναφορικά με την απελευθέρωση των αγορών τροφίμων, ποτών και τουρισμού.

13. Διάταξη νόμου για την πώληση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων και εκτός φαρμακείων.