Προϋπολογισμός: Γιατί «μαζεύτηκε» το πλεόνασμα τον Μάρτιο

Σημάδια έντονης κόπωσης κατέγραψαν τον Μάρτιο τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία μένει να φανούν με τα οριστικά στοιχεία αν οφείλονται σε συγκυριακούς παράγοντες ή αποτελούν σήμα κινδύνου για τους στόχους που έχουν τεθεί.

Μετά από πολλούς μήνες πρωτογενών πλεονασμάτων στα ύψη, τα προσωρινά στοιχεία για το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου τα οποία δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους καταγράφουν επιδείνωση των μεγεθών σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα και οριακή υπερκάλυψη των στόχων που έχουν τεθεί για φέτος.

Στα στοιχεία ξεχωρίζουν οι καθυστερήσεις είσπραξης 1,234 δισ. ευρώ από την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων, κεφάλαια τα οποία είχαν προϋπολογιστεί να μπουν στα ταμεία τον Μάρτιο, χωρίς αυτό να επιβεβαιωθεί στην πράξη (πληρώθηκαν τον Απρίλιο από τη Fraport).

Με βασικό μοχλό τις καθυστερήσεις στις εισπράξεις αυτών των χρημάτων, τα έσοδα πιέστηκαν σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα και παρά την κλασική «λιτότητα» στις δαπάνες, η οποία φάνηκε να αντιστρέφεται μόνο επιμέρους τον Μάρτιο, το πρωτογενές πλεόνασμα χαμήλωσε αισθητά.

Αναλυτικά, τα στοιχεία για το τρίμηνο δείχνουν:

1. «Εξισορρόπηση» πλεονάσματος. Το πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού έκανε βουτιά της τάξεως των 800 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό τρίμηνο. Ανήλθε σε 1,068 δισ. ευρώ από 1,863 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, παραμένοντας όμως πάνω από το στόχο τριμήνου για πλεόνασμα 992 εκατ. ευρώ.

Η υπέρβαση όμως δεν έχει πλέον τα εντυπωσιακά χαρακτηριστικά των προηγουμένων μηνών αλλά έχει ξεθωριάσει αισθητά, καθώς διαμορφώνεται σε μόλις 76 εκατομμύρια ευρώ. Σε τροποποιημένη ταμειακή βάση άλλωστε στο τρίμηνο, το έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους ανήλθε σε 1,367 δισ. ευρώ, υπερδιπλάσιο σε σχέση με το έλλειμμα των 595 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016 και έναντι στόχου του Προϋπολογισμού 2017 (που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού) για έλλειμμα 1,408 δισ. ευρώ.

2. Αρρυθμίες στα έσοδα. Αν η βουτιά στα έσοδα οφείλεται μόνο στις καθυστερήσεις εισπράξεων από την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων, το κακό είναι μικρό. Αν η ανάλυση των εσόδων τις επόμενες ημέρες δείξει κόπωση και στα φορολογικά έσοδα (ο Γ. Πιτσιλής πάντως έχει προϊδεάσει για θετική πορεία τον Μάρτιο, όσον αφορά στα έσοδα από τις Δ.Ο.Υ), η εικόνα αλλάζει. Τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν επί του παρόντος δείχνουν υστέρηση 1 δισ. ευρώ στα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού (με μείωση 8,1% ανήλθαν σε 11,415 δισ. ευρώ). Σύμφωνα με το ΓΛΚ «η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι δεν εισπράχθηκε τον Μάρτιο ποσό 1,234 δισ. ευρώ, όπως είχε εκτιμηθεί στον Προϋπολογισμό 2017, από την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων» (σ.σ. το ποσό εισπράχθηκε τη Μεγάλη Εβδομάδα).

Και στον τακτικό προϋπολογισμό σημειώνεται υστέρηση 7,4% σε σχέση με τον στόχο, με τα καθαρά έσοδα να καθηλώνονται στα 10,764 δισ. ευρώ ή 865 εκατ. ευρώ χαμηλότερα από τον στόχο, παρά το γεγονός ότι τον Φεβρουάριο είχε εισπραχθεί υπερ-μέρισμα από την ΤτΕ δίνοντας σημαντική ανάσα.

3. Παραπάνω επιστροφές. Καταγράφεται υπέρβαση 251 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο καθώς εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών, οι επιστροφές φόρων ανήλθαν σε 1,014 δισ. ευρώ έναντι στόχου 762 εκατ. ευρώ.

4. «Απελευθερώθηκαν» οι δαπάνες. Στο τρίμηνο, οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού συνεχίζουν να είναι μειωμένες κατά περίπου 1 δισ. ευρώ σε σχέση με το στόχο. Τα επιμέρους στοιχεία για τον Μάρτιο όμως δείχνουν ότι το ΓΛΚ άνοιξε το πουγκί και η συγκράτηση στις δαπάνες είναι μόλις 10 εκατ. ευρώ σε σχέση με το στόχο.

Η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών

Αναλυτικότερα, όπως ανακοίνωσε το ΥΠΟΙΚ, σε 1.068 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα τους πρώτους τρεις μήνες της χρονιάς, έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 1.863 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2016 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 992 εκατ. ευρώ. Πληγή για τον προϋπολογισμό το συγκεκριμένο διάστημα αποτέλεσε το γεγονός πως δεν «έγραψε» το Μάρτιο ως έσοδο το 1,234 δισ. ευρώ από την παραχώρηση των 14 αεροδρομίων στη Fraport, ποσό που τελικά εισπράχθηκε τον Απρίλιο.

Ετσι, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 11.415 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 1.000 εκατ. ευρώ ή 8,1% έναντι του στόχου. Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 10.764 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 865 εκατ. ευρώ ή 7,4% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού 2017.

Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 1.014 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 251 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (762 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 650 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 136 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Δαπάνες και έσοδα τον Μάρτιο

Ειδικά για το Μάρτιο oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.872 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 10 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.681 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 79 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 191 εκατ. ευρώ μειωμένες κατά 90 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Τον ίδιο μήνα, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.071 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 1.209 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 2.779 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 1.278 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 292 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 69 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Οι επιστροφές εσόδων του Μαρτίου 2017 (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 369 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 151 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (218 εκατ. ευρώ).

Η εικόνα στις δαπάνες

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017 ανήλθαν στα 12.781 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.041 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (13.823 εκατ. ευρώ).

Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 12.416 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 756 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι επιχορηγήσεις νοσοκομείων, ΥΠΕ-ΠΕΔΥ κατά 75 εκατ. ευρώ, το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης κατά 147 εκατ. ευρώ, οι επιδοτήσεις γεωργίας κατά 171 εκατ. ευρώ (κυρίως για την κάλυψη ελλείμματος του ΕΛΕΓΕΠ), οι αποδοχές και συντάξεις κατά 99 εκατ. ευρώ και οι αποδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 315 εκατ. ευρώ.

Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016 κατά 97 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 43 εκατ. ευρώ για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και 70 εκατ. ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης.

Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 366 εκατ. ευρώ μειωμένες κατά 285 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

* Δείτε αναλυτικά στοιχεία στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.