Ο νέος «χάρτης» της ελληνικής αγοράς κρουαζιέρας

Οι πληρότητες των κρουαζιερόπλοιων που θα καταπλεύσουν φέτος στα ελληνικά λιμάνια θα κρίνουν τις τελικές επιδόσεις (αριθμός επισκεπτών και εισπράξεις) από την κρουαζιέρα.

Με δεδομένο, ωστόσο, τη μείωση των προγραμματισμένων προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων έως και 30%, σύμφωνα με αρχική εκτίμηση του προέδρου της CLIA Europe και της Celestyal Cruises, Κυριάκου Αναστασιάδη, οι εκτιμήσεις παραγόντων του χώρου πιθανολογούν μείωση εισπράξεων. Παρά το γεγονός πως η μείωση προσεγγίσεων δείχνει να αντισταθμίζεται εν μέρει από τη μεγαλύτερη χωρητικότητα των πλοίων που πρόκειται να έρθουν.

Παράγοντες του χώρου βασίζουν σε μεγάλο βαθμό τις εκτιμήσεις τους στην εικόνα που περιγράφουν τα οριστικά στοιχεία ταξιδιωτικού ισοζυγίου 2016 που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδας. Στοιχεία που περιγράφουν με αρκετή ευκρίνεια τα δεδομένα μιας αγοράς της οποίας υπερτονίζεται η σημασία χωρίς κάτι τέτοιο να επιβεβαιώνεται από τα πραγματικά μεγέθη.

Στελέχη επιχειρήσεων που συνδέονται άμεσα και έμμεσα με την αγορά κρουαζιέρας στην Ελλάδα εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία ότι η μείωση των προσεγγίσεων δεν οδηγεί, απαραίτητα, σε μείωση και των επιβατών κρουαζιερόπλοιων.

Οι εκτιμήσεις βασίζονται στα περυσινά στοιχεία της ΤτΕ αλλά και τα πρώτα δεδομένα από τα κρουαζιερόπλοια που άρχισαν να καταφθάνουν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της TτE, το 2016 οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στην Ελλάδα μειώθηκαν σε 4.093 έναντι 4.375 το 2015. Οι επιβάτες, όμως, κατέγραψαν αύξηση 28,8% φθάνοντας τα 3.391.000. Οι συνολικές επισκέψεις των ταξιδιωτών, ωστόσο, σε ελληνικά λιμάνια μειώθηκαν σε 5.053.000 έναντι 5.118.000 το 2015.

Το κρίσιμο ζήτημα σε ότι αφορά τις εισπράξεις από την κρουαζιέρα στη χώρα μας συνδέεται απολύτως με το γεγονός πως το 90,9% των επιβατών ήταν διερχόμενοι και «κατέβηκαν» σε ένα ή δύο ελληνικούς προορισμούς. Γεγονός που εξηγεί, κατ’ αρχήν, το κατώτερο του αναμενομένου οικονομικό όφελος για την Ελλάδα, καθώς οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν σε 509 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 1%.

Η εξήγηση αναδύεται από τα στοιχεία ειδικής έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδας η οποία πραγματοποιήθηκε σε 8 ελληνικά λιμάνια σε δείγμα 1.279 επιβατών κρουαζιερόπλοιων. Από αυτήν προκύπτει πως το 2016 οι διερχόμενοι επιβάτες κρουαζιερόπλοιων δαπάνησαν κατά μέσο όρο 65 ευρώ σε κάθε λιμάνι προσέγγισης. Αντίθετα, όσοι ξεκίνησαν την κρουαζιέρα τους από κάποιο ελληνικό λιμάνι δαπάνησαν σχεδόν τα διπλάσια (139 ευρώ).

Από τα 65 ευρώ που δαπανούν κατά μέσο όρο οι διερχόμενοι τουρίστες κρουαζιέρας σε κάθε λιμάνι προσέγγισης, τα 14 ευρώ αφορούσαν (το 2016) ξεναγήσεις και επισκέψεις σε μουσεία, 29 ευρώ διέθεσαν για αγορές, 6 ευρώ αφορούσαν μετακινήσεις, ενώ 16 ευρώ κατευθύνθηκαν σε άλλες δαπάνες.

Στον αντίποδα, τα 139 ευρώ που δαπάνησαν κατά μέσο όρο το 2016 οι τουρίστες που ξεκίνησαν την κρουαζιέρα τους από κάποιο ελληνικό λιμάνι, κατανεμήθηκαν ως εξής: 26 ευρώ για ξεναγήσεις και επισκέψεις σε μουσεία, 34 ευρώ για αγορές, 6 ευρώ για μετακινήσεις και 39 ευρώ για διάφορες δαπάνες.

Επιπλέον, οι συγκεκριμένοι ταξιδιώτες πραγματοποίησαν κατά μέσο όρο μια διανυκτέρευση εκτός κρουαζιερόπλοιου, δαπανώντας περί τα 34 ευρώ.

Η ελληνική αγορά κρουαζιέρας

Κρουαζιέρα στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΤτΕ σημαίνει πρακτικά 7 λιμάνια (Πειραιάς, Κέρκυρα, Σαντορίνη, Μύκονος, Κατάκολο, Ρόδος, Ηράκλειο). Τα συγκεκριμένα λιμάνια αντιπροσωπεύουν το 85,7% των συνολικών επισκέψεων και το 89,9% των εισπράξεων της χώρας από το χώρο της κρουαζιέρας.

Η ενίσχυση της ζήτησης για προορισμούς της Δυτ. Ελλάδας που «βλέπουν» Ιόνιο, αποτυπώνει τη μετατόπιση των εταιρειών κρουαζιερόπλοιων δυτικότερα στη Μεσόγειο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ευνοούνται προορισμοί όπως η Κέρκυρα και το Κατάκολο (Ολυμπία) τα οποία συμπεριλαμβάνονται στα προγράμματα των πλοίων που αναχωρούν από Ιταλία και ακολουθούν τις ακτές της Δαλματίας για να φθάσουν ως το Ιόνιο.

Έτσι, η Κέρκυρα κατατάχθηκε δεύτερη το 2016 αποσπώντας το 14,7% των συνολικών εισπράξεων, μπροστά από τη Σαντορίνη (8,6%) και τη Μύκονο (8,2%). Ταυτόχρονα το Κατάκολο βρέθηκε στην Πέμπτη θέση με μερίδιο 6,2% των εισπράξεων, μπροστά από τη Ρόδο και το Ηράκλειο.

Τρεις είναι οι κύριες αγορές απ’ όπου αντλεί επισκέπτες και έσοδα η ελληνική αγορά κρουαζιέρας. Κι αν οι δύο πρώτες είναι αναμενόμενες (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο) η τρίτη δεν είναι η Γερμανία (η οποία καταγράφει μεγάλη άνοδο τα τελευταία χρόνια) αλλά η Τουρκία!

Ενδεικτικό του ειδικού βάρους που είχαν το 2016 οι επισκέπτες από την Τουρκία στην ελληνική αγορά είναι πως αντιπροσώπευαν το 8,6% των συνολικών επισκέψεων και το 9,4% των συνολικών εισπράξεων της Ελλάδας από κρουαζιέρες.

Υπ’αριθμόν ένα αγορά της Ελλάδας στο χώρο της κρουαζιέρας παραμένουν οι ΗΠΑ οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 16,7% των επισκέψεων και το 19,5% των εισπράξεων. Στη δεύτερη θέση κατατάσσεται το Ην. Βασίλειο μετέχοντας με το 15,4% των συνολικών επισκέψεων και το 11,4% των εισπράξεων.