Οι επικουρικές μπαίνουν στο κάδρο των περικοπών

Ταβάνι στις μειώσεις των προσωπικών διαφορών παράλληλα με νέο «δίχτυ ασφάλειας» στα συνολικά εισοδήματα από κύριες και επικουρικές συντάξεις εξετάζει η κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να περιορίσει τις απώλειες συντάξεων σε άτομα που λαμβάνουν χαμηλές, πιθανότατα κάτω από 1.000 ευρώ, παροχές.

Το... «μεικτό σύστημα» μείωσης και των επικουρικών, παράλληλα με τις περικοπές στις προσωπικές διαφορές των κύριων συντάξεων, προκειμένου να επιβαρυνθούν όσο το δυνατό λιγότερο τα χαμηλά εισοδήματα, βρίσκεται σύμφωνα με πληροφορίες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των δανειστών. Την πληροφορία που μετέδωσε το Euro2day.gr επιβεβαίωσαν κυβερνητικές πηγές.

Βέβαια, το βάρος των συζητήσεων έχει πέσει στο πότε θα εφαρμοστούν οι περικοπές ύψους 1,8 δισ. ευρώ, κι αν θα υπάρξει κλιμάκωση στις μειώσεις ή θα υλοποιηθούν μια κι έξω. Όμως, σε τεχνικό επίπεδο, όπου γίνονται οι προβολές και μετρώνται οι εξοικονομήσεις, από την ελληνική πλευρά επιδιώκεται να τεθεί ένα όριο στις μειώσεις των προσωπικών διαφορών, καθώς στην αντίθετη περίπτωση θα υπάρξουν μειώσεις που σε ορισμένες περιπτώσεις θα ξεπεράσουν και τα 600 ευρώ τον μήνα.

Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται ακόμη και η εκ νέου μείωση σε κάποιες επικουρικές συντάξεις, ώστε να προστατευθούν συνταξιούχοι με συνολικά εισοδήματα κάτω των 1.000 (άθροισμα κύριων και επικουρικών).

Η πρόταση στηρίζεται στο γεγονός ότι οι δανειστές ζητούν μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης της τάξης του 1% του ΑΕΠ, ήτοι 1,8 δισ. ευρώ, και όχι δημοσιονομική προσαρμογή αντίστοιχου μεγέθους.

Στην πράξη, η συνολική δαπάνη για συντάξεις θα μειωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ από 17,92% (πρόβλεψη για το 2017, μετά την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου) σε 16,92%, όμως το 1,8 δισ. ευρώ δεν θα κοπεί από τις κύριες συντάξεις και δη από την κρατική χρηματοδότηση, αλλά και από τις επικουρικές, οι οποίες πλέον δεν χρηματοδοτούνται από το κράτος.

Να σημειωθεί ότι βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, η συνολική δαπάνη το 2017 εκτιμάται σε 29,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 25,77 δισ. ευρώ για κύριες συντάξεις και 3,43 δισ. ευρώ για επικουρικές.

Μιλώντας στο Euro2day.gr, ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης εκτιμά ότι ο συνυπολογισμός των επικουρικών συντάξεων στην περικοπή της συνταξιοδοτικής δαπάνης είναι μια πρωτοφανής ασφαλιστική στρέβλωση, πολύ δε περισσότερο μετά την ψήφιση του νόμου 4387, καθώς πλέον το κράτος δεν συμμετέχει στη χρηματοδότηση του ΕΤΕΑΕΠ (υπερ-επικουρικό).

Σύμφωνα πάντως με το κεντρικό σενάριο που επεξεργάζονται, όλες οι κύριες συντάξεις θα επανυπολογισθούν, προκειμένου να προκύψει η προσωπική διαφορά. Αυτό θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο 2017.

Στις περιπτώσεις που το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων είναι πάνω από 1.200 ευρώ στην καλύτερη περίπτωση ή πάνω από 1.000 ευρώ στη χειρότερη (από αυτές που επιδιώκει η κυβέρνηση), θα κοπεί ποσό που αντιστοιχεί στο 50% της προσωπικής διαφοράς.

Το ποσό αυτό θα προκύψει κατά 75% από την κύρια σύνταξη και κατά 25% από την επικουρική. Δηλαδή, η μείωση, στο ύψος που αντιστοιχεί στο 50% της προσωπικής διαφοράς, θα επιβληθεί κατ’ αναλογία, τόσο στην κύρια όσο και στην επικουρική σύνταξη.

Στις περιπτώσεις που το άθροισμα κύριας και επικουρικής είναι κάτω από 1.200 ευρώ ή 1.000 ευρώ, η μείωση θα αντιστοιχεί στο 20% της προσωπικής διαφοράς και θα προκύπτει με βάση την ίδια αναλογία, από κύριες και επικουρικές συντάξεις.

Με τον τρόπο αυτό, εκτιμούν στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης, θα υπάρξει προστασία των χαμηλότερων εισοδημάτων, ανεξάρτητα από το ύψος της προσωπικής διαφοράς, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι σημαντικά υψηλές προσωπικές διαφορές (σε σχέση με το συνολικό ύψος της σύνταξης) έχουν και οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν τα κατώτατα όρια συντάξεων.

Το δυσκολότερο ίσως εγχείρημα μιας τέτοιας λύσης είναι να αποδειχθεί ότι «τα νούμερα βγαίνουν», καθώς βάσει των εκτιμήσεων προσωπική διαφορά λαμβάνουν 1,4 εκατ. συνταξιούχοι. Μάλιστα, η αρχική εκτίμηση για το συνολικό ύψος των προσωπικών διαφορών ήταν ότι ανέρχεται σε τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ, και ότι το 1,8 δισ. ευρώ που ζητούν οι δανειστές και ιδιαίτερα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αφορά στο «καθαρό» δημοσιονομικό αποτέλεσμα, αφού υπολογιστούν οι απώλειες εσόδων του δημοσίου από τους φόρους.

Το σενάριο για «μεικτές» συντάξεις οδηγεί σε μειώσεις συνταξιοδοτικής δαπάνης της τάξης του 1 με 1,2 δισ. ευρώ και πιθανότατα συνδέεται με την αρχική κυβερνητική πρόταση για περικοπές 0,7% του ΑΕΠ το 2019 και 0,3% το 2020. Η απόρριψη της πρότασης αυτής επαναφέρει στο προσκήνιο το «σκληρό» πακέτο με μειώσεις έως και 40% στις κύριες συντάξεις.

Συνολικά, από τα 2,7 εκατ. συνταξιούχους, εκτός περικοπών βρίσκονται οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, για τους οποίους άλλωστε δεν προβλέπεται καν επανυπολογισμός συντάξεων. Από τους υπόλοιπους 2,1 εκατ. συνταξιούχους, εκτιμάται ότι περίπου το 1/3, ήτοι 700.000, θα έχουν μηδενική προσωπική διαφορά και μένουν 1,4 εκατ. συνταξιούχοι, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία θα υποστούν μειώσεις.

Στην περίπτωση δε, που «περάσει» η πρόταση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για περικοπή του συνόλου των προσωπικών διαφορών, οι μειώσεις θα αγγίξουν ακόμη και το 39%, ενώ μεσοσταθμικά εκτιμώνται στο 14%.

Μάλιστα, στο ενδεχόμενο αυτό, μειώσεις και μάλιστα σημαντικές, σε σχέση με το ύψος της κύριας σύνταξης, θα δουν και χιλιάδες ασφαλισμένοι του ΙΚΑ που λαμβάνουν τα κατώτατα όρια συντάξεων, κάτι που επιθυμεί να αποτρέψει η κυβέρνηση.