Στουρνάρας: Μονόδρομος η επιμονή στις μεταρρυθμίσεις

Ανάπτυξη δεν υπάρχει χωρίς εξωστρέφεια, μεταρρυθμίσεις και ρύθμιση χρέους, τόνισε ο Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας σε εκδήλωση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής. Όπως ξεκαθάρισε ωστόσο για να επαληθευτούν οι προοπτικές της οικονομίας απαιτείται άμεση ολοκλήρωση της αξιολόγησης που καθυστερεί πάνω από ένα χρόνο. Η αβεβαιότητα θέτει εν αμφιβόλω όλους τους στόχους του τρέχοντος έτους, δημοσιονομικούς και αναπτυξιακούς, τόνισε.

Αμέσως μετά θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα:

* Αρση εμποδίων για ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ξεκινήσει και περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις με έμφαση στα ακίνητα.

* Αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων με έμφαση στους στρατηγικούς κακοπληρωτές.

* Αντιμετώπιση του προβλήματος του χρέους. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που ελήφθησαν είναι σημαντικά γιατί θα μειώσουν το χρέος 20 μονάδες έως το 2060. Ωστόσο απαιτείται να ληφθούν και άλλα μέτρα. Επικαλέστηκε τη γνωστή μελέτη της ΤτΕ που δείχνει ότι είναι συμβατή με τη βιωσιμότητα χρέους η μείωση του στόχου για τα πλεονάσματα στο 2% από το 2020 με ήπια μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.

* Δημοσιονομική πολιτική πιο φιλική προς την ανάπτυξη με επανεξέταση των κρατικών δαπανών και την αξιολόγηση των δομών του Δημοσίου που θα επιφέρουν εξοικονομήσεις για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών.

Οι κλάδοι που θα φέρουν ανάπτυξη

Σύμφωνα με τον Γιάννη Στουρνάρα οι κλάδοι που υπάρχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας είναι:

• Πρωτογενής τομέας (Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία)

• Μεταποίηση

• Ενέργεια

• Μεταφορές

• Περιβαλλοντική Βιομηχανία

• Πληροφορική και Επικοινωνίες

• Τουρισμός

• Ποντοπόρος Ναυτιλία

• Υγεία

Όπως είπε σε βάθος χρόνου η έμφαση πρέπει να δοθεί στην καινοτομία και στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας σε «οικονομία της γνώσης». Η Ελλάδα το 2013 βρισκόταν στην 19η θέση στην κατάταξη καινοτομίας ανάμεσα στις 28 χώρες της ΕΕ, ανήκει δηλαδή στους λεγόμενους «moderate innovators». Είναι δηλαδή λίγες σήμερα οι ελληνικές επιχειρήσεις που βρίσκονται στο τεχνολογικό όριο (κυρίως από τον τομέα των υπηρεσιών) και οι οποίες μπορούν να αναλάβουν την προσαρμογή των τεχνολογιών αιχμής στις ιδιαιτερότητες της χώρας, οπότε και είναι πιο εύκολο στη συνέχεια να τις υιοθετήσουν και οι επιχειρήσεις ουραγοί.

Μεσοπρόθεσμος και, κυρίως, μακροχρόνιος στόχος πρέπει να είναι η μετατόπιση της χώρας προς κλάδους που χρησιμοποιούν με μεγαλύτερη ένταση την καινοτομία και τις τεχνολογίες αιχμής. Στόχος δηλαδή πρέπει να είναι η άνοδος των ελληνικών επιχειρήσεων στην αλυσίδα προστιθέμενης αξίας της παραγωγής, ώστε σταδιακά η οικονομία να μετακινηθεί εγγύτερα προς το τεχνολογικό όριο. Αυτό είναι εφικτό, επειδή η Ελλάδα διαθέτει, σύμφωνα με τις διεθνείς μετρήσεις, υψηλού επιπέδου ανθρώπινο κεφάλαιο.

Επιπλέον ο Γ. Στουρνάρας μίλησε για:

Το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η Πολιτεία οφείλει να άρει τους περιορισμούς που εμποδίζουν τα πανεπιστήμια να επωφεληθούν από την παραγόμενη σε αυτά καινοτομία και να επιδιώξουν από μόνα τους την εύρεση πόρων από τον ιδιωτικό τομέα. Απαιτείται επίσης από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις νοοτροπία του επιχειρηματικού ρίσκου, της επένδυσης σε καινοτόμες δραστηριότητες, που θα αποφέρουν κέρδος σε βάθος χρόνου. Ο ιδιωτικός τομέας οφείλει να εμπιστευτεί το καινοτόμο ταλέντο των νέων Ελλήνων επιστημόνων.

Άμεσες ξένες επενδύσεις. Η ενσωμάτωση των ελληνικών επιχειρήσεων σε παγκόσμιες αλυσίδες αξίας, η μεταφορά τεχνογνωσίας και πληροφοριών για τις εξωτερικές αγορές, καθώς και η αξιοποίηση πιο σύγχρονων παραγωγικών διαδικασιών ανάλογων με εκείνες που χρησιμοποιούν ξένοι ανταγωνιστές με στόχο τη στροφή προς πιο σύνθετα προϊόντα, βελτιώνουν την παραγωγικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση τον εξαγωγικό δυναμισμό τους.

Οι μεταρρυθμίσεις

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ οι μεταρρυθμίσεις που ήδη θεσπίστηκαν και εφαρμόζονται, μαζί με τις υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται στο πρόγραμμα, αναμένεται να έχουν, ceteris paribus, συνολική αυξητική επίδραση στο πραγματικό ΑΕΠ περίπου 13% εντός μιας δεκαετίας. Ωστόσο, τόνισε, αυτή η εκτίμηση είναι ένα ελάχιστο επίπεδο, με την έννοια ότι δεν μπορούν εύκολα να ποσοτικοποιηθούν άλλες μεταρρυθμίσεις, π.χ. η βελτίωση του δικαστικού συστήματος, η αναμόρφωση του πτωχευτικού δικαίου, ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης και η αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Από αναλύσεις των υπηρεσιών της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτουν ανάλογες εκτιμήσεις, και η κυριότερη επίδραση προέρχεται από την ταχύτερη άνοδο της συνολικής παραγωγικότητας των συντελεστών παραγωγής. Ειδικότερα:

• Οι διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας που οδηγούν σε μείωση του μισθολογικού κόστους των επιχειρήσεων σε μόνιμη βάση κατά 10%, αναμένεται σε ορίζοντα δεκαετίας να οδηγήσουν σε αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 4,5% και σε αύξηση της απασχόλησης και των ιδιωτικών επενδύσεων κατά 3% και 4,5% αντίστοιχα.

• Η αύξηση του ανταγωνισμού στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών, μέσω της άρσης ρυθμιστικών εμποδίων στην είσοδο νέων επιχειρήσεων και στη λειτουργία τους, οδηγεί σε μειώσεις του περιθωρίου κέρδους των επιχειρήσεων. Mια μείωση του περιθωρίου κέρδους των μη εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών σε μόνιμη βάση κατά 10%, αναμένεται σε ορίζοντα δεκαετίας να οδηγήσει σε αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 4% και σε αύξηση της απασχόλησης και των πραγματικών επενδύσεων κατά 3,7% και 7% αντίστοιχα.

Κλείνοντας την ομιλία του, ο Γ. Στουρνάρας τόνισε ότι η ελληνική οικονομία έχει σήμερα τις δυνατότητες να περάσει, σχετικά σύντομα, σε μια νέα αναπτυξιακή φάση και ξεκαθάρισε ότι «η συνέπεια και η επιμονή στη μεταρρυθμιστική ατζέντα είναι μονόδρομος».