Ξενοδοχεία Αθήνας: Αύξηση εσόδων αλλά με λιγότερες μονάδες το 2016

Τι κι αν το υπουργείο Τουρισμού παρουσίασε το σχέδιό του για τη μετεξέλιξη της Ελλάδας σε τουριστικό προορισμό 365 ημερών τον χρόνο. Η απόσταση που θα πρέπει να καλυφθεί μέχρι την επίτευξη του στόχου φαντάζει χαώδης, αντικρίζοντας τον «έλεγχο προόδου» των ξενοδοχείων της Αθήνας για το 2016.

Τα στοιχεία αποκτούν ευρύτερη διάσταση, αν συνυπολογίσει ότι αναφερόμαστε για τον βασικό προορισμό της Ελλάδας για ταξίδια πόλεων κάθε είδους (city breaks, οργάνωση συνεδρίων, εκθέσεων  και εκδηλώσεων). Κι όμως,  οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της Αττικής στο σύνολό τους κατέγραψαν το 2016 μείωση πληρότητας στους πέντε από τους δώδεκα μήνες του χρόνου σε σύγκριση με το 2015.

Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ξενοδόχων Αθήνας, Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ) που επεξεργάστηκε η Gbr Consulting, το 2016 ολοκληρώθηκε με άνοδο μεγεθών 1,7% της πληρότητας των μονάδων, 4,6% της τιμής των δωματίων (ARR) και 6,4% του μέσου εσόδου ανά δωμάτιο (RevPAR).

Η εκκίνηση της φετινής χρονιάς θα μπορούσε να αποτελεί αιτία για χαμόγελα από τους ξενοδόχους της Αθήνας. Κι αυτό καθώς τον Γενάρη η μέση πληρότητα των μονάδων αυξήθηκε 7,9%, η μέση τιμή δωματίου κατά 5,1% και τα έσοδα ανά δωμάτιο κατά 13,4 δολάρια. Κι όμως, οι ξενοδόχοι δεν είναι ικανοποιημένοι. Ο λόγος είναι οι οθόνες των κρατήσεων κι ένα…«Μ».

«Αν βασιζόμασταν στην εικόνα των κρατήσεων που έχουμε αυτή τη στιγμή, θα μας έπιανε η καρδιά μας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ Αλέξανδρος Βασιλικός. Για να συμπληρώσει αμέσως πως οι ξενοδόχοι έχουν εξοικειωθεί με αυτή την εικόνα καθώς η Αθήνα έχει μετατραπεί τα τελευταία χρόνια σε προορισμό για ταξίδια της τελευταίας στιγμής (last minute), με τις κρατήσεις να γίνονται στο παρά πέντε ή το πολύ ένα μήνα πριν την άφιξη.

Όσο για το… «Μ», αφορά την εξέλιξη των επιδόσεων των ξενοδοχείων της Αθήνας τη διετία 2015-2016, απ’ όπου προκύπτει ότι η ξενοδοχειακή αγορά της πρωτεύουσας έχει κατακτήσει δύο «αιχμές». Πρόκειται για το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου και τον Σεπτέμβριο, κατά τους οποίους οι πληρότητες των ξενοδοχείων ξεπέρασαν το 90%.

Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι πέντε από τους δώδεκα μήνες του 2016 (Μάιος-Σεπτέμβριος) τα ξενοδοχεία της πρωτεύουσας πέτυχαν μέση τιμή δωματίου από 104 ευρώ έως και 104,71 ευρώ.

Οι επιδόσεις του 2016 έφεραν τα ξενοδοχεία της πρωτεύουσας και της ευρύτερης περιοχής της Αττικής σε επίπεδα πληρότητας προ κρίσης (2008). Όπως επεσήμανε, ωστόσο, ο πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ, οι τιμές των δωματίων εξακολουθούν να υστερούν 10% σε σύγκριση με τις αντίστοιχες του 2008. «Επί της ουσίας, επιδοτήσαμε τις πληρότητές μας προσφέροντας χαμηλότερες τιμές», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Α. Βασιλικός.

Το κέρδος για τα ξενοδοχεία της Αθήνας το 2016 ήταν ότι κατάφεραν να μην κατατάσσονται  στην τελευταία θέση μεταξύ βασικών ανταγωνιστριών πόλεων. Για να συμβεί, αυτό, ωστόσο, δεν  άρκεσαν οι καλές επιδόσεις τους τη χρονιά που έφυγε αλλά και η εντυπωσιακή «βουτιά» της Κωνσταντινούπολης. Τα ξενοδοχεία της Πόλης κατέγραψαν τη χρονιά που έφυγε πτώση πληροτήτων 23,5% αλλά και 25,1% χαμηλότερες τιμές δωματίων και 42,7% λιγότερα έσοδα ανά δωμάτιο. Αναπόφευκτα  τα ξενοδοχεία της Κων/πολης αντικατέστησαν τα αντίστοιχα της Αθήνας στην ουρά της κατάταξης.

Το τέλμα

Η μετα-ολυμπιακή ξενοδοχειακή Αθήνα εξακολουθεί να χάνει κατά κράτος από τη Βαρκελώνη. Οι δύο πόλεις κινούνται πλέον στα ίδια επίπεδα πληρότητας, αλλά η Βαρκελώνη κατάφερε να πετύχει μέση τιμή δωματίων 138,9 ευρώ (94,13 ευρώ η Αθήνα) και μέσο έσοδο ανά δωμάτιο της τάξης των 106,57 ευρώ έναντι 71,71 ευρώ της Αθήνας.

Η εξέλιξη του ξενοδοχειακού δυναμικού της Αττικής ίσως αποτυπώνει με τον πιο ανάγλυφο τρόπο το τέλμα της τουριστικής αγοράς της Αθήνας, δώδεκα χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Σύμφωνα με στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΞΕΕ), ο συνολικός αριθμός των ξενοδοχείων στην Αττική έφθασε το 2016 τις 649 μονάδες έναντι 669 το 2005, καταγράφοντας μείωση 3%.

Στο ευρύτερο κέντρο της Αθήνας, ωστόσο, η μείωση του αριθμού των ξενοδοχείων έφθασε το 11,7% (226 ξενοδοχεία το 2016 έναντι 256 το 2015). Την ίδια στιγμή, ο συνολικός αριθμός δωματίων σε ξενοδοχεία της ευρύτερης περιοχής του κέντρου της Αθήνας διαμορφώθηκε σε 14.985, καταγράφοντας μείωση 9,1%.   

Παρ’ όλα αυτά, οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της Αθήνας φαίνεται πως έχουν μικρότερες δανειακές υποχρεώσεις και αντιμετωπίζουν μικρότερα προβλήματα κόκκινων δανείων σε σύγκριση με άλλες περιοχές και ιδιαίτερα τα παραθεριστικά ξενοδοχεία. Ο λόγος, όπως εξήγησε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) Γιάννης Ρέτσος, είναι πως στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι ξενοδοχεία μεγαλύτερης ηλικίας, οπότε οι δανειακές τους υποχρεώσεις είτε έχουν εξοφληθεί ή είναι σημαντικά μειωμένες. Επιπλέον, τα νέα που δημιουργήθηκαν ενόψει των Ολυμπιακών της Αθήνας δημιουργήθηκαν κατά βάση με ίδια κεφάλαια καθώς οι επιδοτήσεις εκείνης της εποχής ήταν πολύ μικρές και πολλοί επιχειρηματίες επέλεξαν να μην ενταχθούν σε αναπτυξιακά προγράμματα αλλά να υλοποιήσουν τις επενδύσεις με ίδιες δυνάμεις.

Περιγράφοντας την εξέλιξη του τουρισμού της Αθήνας, ο πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ σημείωσε με έμφαση ότι «κινείται με τον αυτόματο πιλότο». Χωρίς σχέδιο.

Χαρακτήρισε θετική εξέλιξη τις νέες απευθείας αεροπορικές συνδέσεις, αλλά επεσήμανε πως η συνεισφορά τους στην ανάπτυξη της τουριστικής κίνησης προς την πρωτεύουσα θα κριθεί σε βάθος χρόνου και θα εξαρτηθεί από τις πληρότητες που θα πετύχουν.

Η κύρια απειλή, πάντως, για τα ξενοδοχεία της Αθήνας προέρχεται από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ιδιωτικών κατοικιών, οι οποίες φαίνεται πως «απορροφούν» σημαντικό μέρος των επισκεπτών της Αθήνας.

Περιγράφοντας το φαινόμενο ο Α. Βασιλικός, ανέφερε χαρακτηριστικά πως το 2016 υπολογίζεται ότι  το δυναμικό σε κλίνες των «γκρίζων» καταλυμάτων αυτού του τύπου αντιστοιχούσε στο 75% των νόμιμων ξενοδοχείων. Εκτίμησε, μάλιστα, ότι το 2017 η αντιστοιχία ξενοδοχείων-ιδιωτικών καταλυμάτων είναι πιθανό να φθάσει στα επίπεδα του 1:1.