Εξωδικαστικός: Βασικές ρυθμίσεις δεν έχουν εγκριθεί από τους θεσμούς

Το ενδεχόμενο να υπάρξουν σημαντικές τροποποιήσεις στο νομοσχέδιο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης των επιχειρηματικών οφειλών, που τέθηκε χθες υπό δημόσια διαβούλευση, αφήνουν ανοικτό στελέχη του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Κι αυτό, όπως αναφέρουν, διότι το συγκεκριμένο σχέδιο αποτυπώνει τις κυβερνητικές θέσεις και δεν έχει συμφωνηθεί στο σύνολό του με τους θεσμούς.

Συνεπώς, παραμένουν σημεία τα οποία θα πρέπει να λάβουν τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών ή να τροποποιηθούν, κάτι που αναμένεται να γίνει την επόμενη εβδομάδα.

Τα βασικότερα σημεία που αυτή τη στιγμή δεν έχουν λάβει την έγκριση των δανειστών είναι τα εξής:

- Η εξαίρεση διαγραφής του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και του Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών.

- Το κατώφλι των χρεών.

- Ο χρόνος βεβαίωσης των οφειλών.

- Η διάρκεια ισχύος του νόμου.

Στο πρώτο σημείο, παρά το γεγονός ότι έχουν δαπανηθεί αμέτρητες ώρες διαπραγματεύσεων, οι δύο πλευρές δεν έχουν βρει κοινό τόπο. Η κυβέρνηση δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί την απαίτηση των δανειστών, ώστε να επιτρέπεται και το κούρεμα οφειλών που έχουν προκύψει από τη μη απόδοση ΦΠΑ και ΦΜΥ. Αντίθετα οι θεσμοί ζητούν μετ' επιτάσεως στη δυνατότητα διαγραφής να περιλαμβάνονται και οι συγκεκριμένες οφειλές. Στο σχέδιο νόμου που τέθηκε υπό διαβούλευση, περιλαμβάνεται η απαγόρευση διαγραφής των παραπάνω οφειλών, ωστόσο μένει να αποδειχθεί αν η διάταξη θα παραμείνει ως έχει έως την ψήφιση του νομοσχεδίου.

Ως προς το κατώφλι των οφειλών, το νομοσχέδιο ορίζει ότι δικαίωμα υπαγωγής στον νόμο έχουν οι επιχειρήσεις με συνολικές προς ρύθμιση οφειλές που ξεπερνούν το ποσό των 20.000 ευρώ. Κι αυτό αποτελεί ένα σημείο διαφωνίας με τους δανειστές, οι οποίοι, σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, προτείνουν ως κατώφλι να οριστούν οι 50.000 ευρώ οφειλών. Με αυτή την πρόταση φέρονται να ταυτίζονται και οι τράπεζες.

Ο χρόνος βεβαίωσης των οφειλών αποτελεί κι αυτός ανοικτό θέμα. Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης δεν υπάγονται οφειλές του οφειλέτη που έχουν δημιουργηθεί μετά την 31η Δεκεμβρίου 2016. Άρα όλες οι προηγούμενες μπορούν να ενταχθούν. Κι αυτή η διάσταση συναντά την αντίδραση των θεσμών, οι οποίοι προτείνουν να υπάγονται στο νόμο οι οφειλές που έχουν βεβαιωθεί το αργότερο έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2016.

Στο θέμα της διάρκειας ισχύος του νόμου, αν και οι δύο πλευρές διαφωνούν, φαίνεται ότι η χρονοκαθυστέρηση ψήφισης και εφαρμογής του νόμου θα απαλείψει τη διαφορά. Κι αυτό, διότι οι διαφωνίες των δανειστών διατυπώνονταν με δεδομένο ότι ο νόμος θα ετίθετο σε ισχύ από την 1/1/2017, γι' αυτό και ζητούσαν να ισχύει μόνο για 18 μήνες και συγκεκριμένα μέχρι το τέλος Ιουνίου 2018.

Αντίθετα, με το ίδιο χρονοδιάγραμμα, η κυβέρνηση ζητούσε ο νόμος να ισχύει για 2 χρόνια και συγκεκριμένα έως το τέλος του 2018. Πλέον στο σημείο αυτό δεν τίθεται λόγος διαφωνίας, αφού ναι μεν το νομοσχέδιο ορίζει την ισχύ ως το τέλος του 2018, ωστόσο μέχρι να ψηφισθεί και να καταστεί λειτουργικός, δεν θα απομείνει ούτε ένα 18μηνο σε εφαρμογή.

Σε άλλο νομοσχέδιο το ακαταδίωκτο

Αίσθηση πάντως προκάλεσε χθες η αφαίρεση σχετικού άρθρου από το νομοσχέδιο που προέβλεπε το «ακαταδίωκτο» των τραπεζικών και των δημόσιων υπαλλήλων που θα χειρίζονται υποθέσεις διαγραφών οφειλών. Όπως αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, η εν λόγω διάταξη, αμετάβλητη, θα νομοθετηθεί από το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Τα βασικότερα σημεία του μηχανισμού

Όπως ορίζει το νομοσχέδιο, στον μηχανισμό θα μπορούν να υπαχθούν όλες οι μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και οι ατομικές επιχειρήσεις, εφόσον το συνολικό προς ρύθμιση χρέος τους υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ. Ωστόσο, δεν εντάσσονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αφού έχουν τη δυνατότητα να υπαχθούν στις ευεργετικές διατάξεις του νόμου Κατσέλη.

Στον νόμο μπορούν να υπαχθούν όλοι οι παραπάνω, εφόσον πληρούν μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

- έχουν οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα με καθυστέρηση τουλάχιστον 3 μηνών, κατά την 31/12/2016.

- έχουν οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα, που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016.

- έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις Εφορίες.

- έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

- έχουν εκδώσει επιταγές που σφραγίστηκαν.

- έχουν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις εις βάρος τους, λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων από τρίτους (π.χ. προμηθευτές κ.λπ.).

Σημειώνεται ότι μια επιχείρηση δεν μπορεί να υπαχθεί στον νόμο, αν το 85% των συνολικών οφειλών της ανήκει σε έναν πιστωτή. Ωστόσο, μπορούν να υποβάλουν κοινή αίτηση περισσότεροι του ενός οφειλέτες, εφόσον είναι συνοφειλέτες ή νομικά πρόσωπα που έχουν σχέση μητρικής - θυγατρικής ή συντάσσουν ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

Από τον νόμο εξαιρούνται επίσης:

- τράπεζες

- χρηματοδοτικά ιδρύματα (π.χ. επιχειρήσεις που χρηματοδοτούν αγορά αυτοκινήτου)

- πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών (π.χ. χρηματιστηριακές εταιρείες)

- ασφαλιστικές εταιρείες

- οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (π.χ. hegde funds)

- νομικά πρόσωπα που έχουν υποβάλει αίτηση εξυγίανσης ή πτώχευσης ή βρίσκονται σε διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης ή έχουν ήδη διακόψει την επιχειρηματική δραστηριότητα

- επιχειρήσεις των οποίων οι εκπρόσωποι (π.χ. πρόεδροι / διευθύνοντες σύμβουλοι / διαχειριστές και κάθε άλλο πρόσωπο εντεταλμένο για τη διαχείριση εταιρειών) έχουν καταδικαστεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση για φοροδιαφυγή ή υπεξαίρεση ή απάτη κατά του δημοσίου / φορέων κοινωνικής ασφάλισης ή νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή εκβίαση ή πλαστογραφία ή δωροδοκία ή δωροληψία ή λαθρεμπορία ή χρεοκοπία ή καταδολίευση δανειστών.

Για τις ανάγκες του νόμου, οι επιχειρήσεις χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τις μεγάλες και τις μικρές.

Ως «μεγάλες επιχειρήσεις» νοούνται όσες κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης, είχαν κύκλο εργασιών μεγαλύτερο των 2.500.000 ευρώ ή έχουν συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) υψηλότερες των 2.000.000 ευρώ.

Ως «μικρές επιχειρήσεις» νοούνται όσες κατά την τελευταία χρήση είχαν κύκλο εργασιών έως 2.500.000 ευρώ και έχουν συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) έως 2.000.000 ευρώ.

Πέραν των παραπάνω προϋποθέσεων, ο νόμος θέτει και συγκεκριμένα κριτήρια επιλεξιμότητας, που σχετίζονται με την προοπτική βιωσιμότητας ή μη της επιχείρησης.

Βάσει του νομοσχεδίου, ο οφειλέτης που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία Β' Κατηγορίας) κρίνεται επιλέξιμος για υπαγωγή στην εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών, εφόσον έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης.

Αντίστοιχα, ο οφειλέτης που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία Γ' Κατηγορίας) κρίνεται επιλέξιμος για υπαγωγή στην εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών εφόσον πληροί μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης:

(α) έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων, ή

(β) έχει θετική καθαρή θέση (equity).

Η υποβολή των αιτήσεων

Η υποβολή της αίτησης μιας επιχείρησης για την υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό θα γίνει μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα διαχειρίζεται η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ).

Με την παραλαβή της αίτησης, η ΕΓΔΙΧ θα εξετάζει αν η επιχείρηση πληροί τις προϋποθέσεις. Στην περίπτωση που τις πληροί, θα αναθέτει την υπόθεση σε ειδικό συντονιστή, ο οποίος εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων θα καλεί τον οφειλέτη και τους πιστωτές σε συνάντηση για την αναδιάρθρωση των οφειλών της επιχείρησης.

Για την έγκριση της πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία τριών πέμπτων (3/5) των συμμετεχόντων πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται ποσοστό δύο πέμπτων (2/5) των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο.