Ζητείται συμβιβασμός με πακέτο «δύο ταχυτήτων»

Διπλό (ή σπαστό) πακέτο μέτρων, ένα άμεσης εφαρμογής με ρήτρα ακύρωσης στην περίπτωση όπου επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι και ένα δεύτερο προσυμφωνημένο αλλά χωρίς να έχει νομοθετηθεί, βρίσκεται στο τραπέζι της ενεργής διαπραγμάτευσης για το ελληνικό ζήτημα, με στόχο να επιτευχθούν οι αναγκαίες συγκλίσεις με τους δανειστές -και... μεταξύ των δανειστών.

Στο πρώτο πακέτο μέτρων, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι περιλαμβάνονται η μείωση του αφορολόγητου και η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις. Στο δεύτερο, το περιεχόμενο παραμένει ακόμα άγνωστο.

Το συνολικό ύψος των δημοσιονομικών απαιτήσεων κυμαίνεται πέριξ του 2% του ΑΕΠ ή ελαφρά χαμηλότερα από 4 δισ. ευρώ για την περίοδο μετά το 2018, με πρώτη εφαρμογή το 2019, αν χρειαστεί.

Τα περιθώρια συμβιβασμών θα αναζητηθούν εκ νέου σήμερα στη συνεδρίαση του EuroWorking Group, με την κυβέρνηση να διαπραγματεύεται μια «κοινωνικά βιώσιμη συμφωνία», κατά τα λεγόμενα του Δ. Τζανακόπουλου, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή οδηγεί σε ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. 

Παρ' όλα αυτά ο πήχης των προσδοκιών τοποθετείται πολύ χαμηλά καθώς στη συνεδρίαση η χώρα εκπροσωπείται από τον Παναγιώτη Νικολαΐδη, στέλεχος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων και αντικαταστάτη του Γιώργου Χουλιαράκη στις συνεδριάσεις της EFC και στο EwG. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών βρίσκεται στο Λονδίνο, όπου είναι προγραμματισμένο στις 18:30 να μιλήσει σε εκδήλωση στο LSE, η οποία διοργανώνεται από το Hellenic Observatory. Το θέμα της ομιλίας του αφορά στις συνθήκες που πρέπει να διαμορφωθούν στην Ελλάδα για μια διατηρήσιμη ανάκαμψη. 

Η απουσία Χουλιαράκη από το EwG προκάλεσε την σφοδρή αντίδραση της ΝΔ. Απαντώντας το υπουργείο Οικονομικών σημείωσε ότι η «αλλαγή» ήταν σε συνεννόηση και συμφωνία με τον πρόεδρο του EuroWorking Group κ. Τόμας Βίζερ. «Εχει συμβεί στο παρελθόν και όταν κριθεί σκόπιμο και αναγκαίο θα συμβεί ξανά στο μέλλον, όπως ισχύει σε κάθε σοβαρή χώρα», ξεκαθάρισε.

Μια ακόμα πιο ισχυρή προσπάθεια αναμένεται να καταβληθεί την Παρασκευή, όταν πληροφορίες αναφέρουν ότι πράγματι θα υπάρξει μια οργανωμένη επαφή ή συνάντηση όλων των εμπλεκόμενων πλευρών στις Βρυξέλλες, χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν η πρωτοβουλία αυτή έχει αναληφθεί από τον Γερούν Ντάισελμπλουμ ή άλλο ισχυρό παίκτη στη σκακιέρα. 

Σύμφωνα με πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές, «αναζητείται η χρυσή τομή», σημειώνοντας ότι «με λίγη τύχη, οι επικεφαλής του κουαρτέτου την επόμενη εβδομάδα θα βρίσκονται στην Αθήνα…».

Άλλη πηγή αναφέρει ότι οι επικεφαλής του κουαρτέτου βρίσκονται «με τις μηχανές αναμμένες, για να επανέλθουν ακόμα και την ερχόμενη Κυριακή στην Αθήνα». Θα πρέπει όμως να μεσολαβήσει κατά το διήμερο Πέμπτης-Παρασκευής, ουσιαστική πρόοδος.

Ψηφίστε τώρα, εφαρμόστε εάν…

Στο πακέτο της χρυσής τομής, οι τελευταίες πληροφορίες συγκλίνουν σε μία λύση η οποία θα είναι πολιτικά (σχετικά) εύπεπτη από την κυβέρνηση, εντός της οποίας σημαντικοί παράγοντες έχουν συνειδητοποιήσει την κρισιμότητα και την ανάγκη για λύση το γρηγορότερο.

Ένα πακέτο μέτρων το οποίο θα νομοθετηθεί άμεσα, με χρονικό ορίζοντα έναρξης ισχύος από το 2019, εφόσον δεν έχει επιτευχθεί ο δημοσιονομικός στόχος του 2018 και ένα δευτερεύον πακέτο μέτρων, το οποίο θα είναι προσυμφωνημένο, αλλά δεν θα δοκιμαστεί κοινοβουλευτικά παρά μόνο εφόσον παραστεί ανάγκη για να καλυφθούν μελλοντικές δημοσιονομικές αποκλίσεις.

Εφόσον υπάρξει συμφωνία, η κυβερνητική κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα κληθεί να νομοθετήσει μείωση του αφορολόγητου (κοντά στις 7.000 ευρώ είναι ένα από τα πιθανά αλλά πολλά σενάρια) και κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις από το 2019. Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις της ότι αυτά τα μέτρα δεν χρειάζονται και οι δημοσιονομικοί στόχοι του προγράμματος επιτυγχάνονται χωρίς πρόσθετα μέτρα (πέραν των 700 εκατ. ευρώ για το 2018, εκ των οποίων τα 550 εκατ. ευρώ έχουν ήδη συμφωνηθεί, σύμφωνα με την κυβέρνηση, αλλά οι θεσμοί -κατά πληροφορίες- βλέπουν τα συμφωνηθέντα στην περιοχή των 300 εκατ. ευρώ), τότε πολύ απλά δεν θα εφαρμοστούν.

Το σενάριο αυτό φαίνεται να «κουμπώνει» εν μέρει και με τις απαιτήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στην έκθεση του άρθρου 4, την οποία υπερασπίστηκε εκ νέου χθες η Κριστίν Λαγκάρντ.

Το ΔΝΤ, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην έκθεση, υποδεικνύει άμεση εφαρμογή ενός δημοσιονομικά ουδέτερου πακέτου μέτρων, στο οποίο θα περιλαμβάνονται η μείωση του αφορολόγητου και η μείωση των συντάξεων, μόνον εφόσον ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα μειωθεί στο 1,5% του ΑΕΠ το 2018.

Το νέο μαχαίρι στο αφορολόγητο, κατά την άποψη του προσωπικού του Ταμείου, σε συνδυασμό με την κατάργηση των φοροαπαλλαγών, θα μπορούσε να οδηγήσει σε δραστική παράλληλη μείωση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για τις επιχειρήσεις, κατά μία μονάδα στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ (από το 24% στο 23%) και σε καθιέρωση σχετικά χαμηλών συντελεστών (15%-20%) στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, όπου σήμερα εκτείνονται από 22% έως και 45%.

Στην αντίθετη περίπτωση, όπου ο στόχος παραμείνει στο 3,5% του ΑΕΠ και προκειμένου να μην τραυματιστούν θανάσιμα οι αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, το ΔΝΤ εισηγείται ένα πολλαπλάσιο πακέτο μέτρων, το οποίο όμως θα τεθεί σε πρακτική εφαρμογή «όταν κλείσει το παραγωγικό κενό της ελληνικής οικονομίας». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το παραγωγικό κενό κλείνει το 2020.

Το παζάρι για το χρέος

Όπως φάνηκε από τις δηλώσεις του επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ τις προηγούμενες ημέρες, γίνονται ζυμώσεις (επιβεβαιώνεται και από ευρωπαϊκές πηγές) αναφορικά με τα περιθώρια νέας παρέμβασης στο δημόσιο χρέος σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Αυτό άλλωστε αποτελεί προϋπόθεση για τον συμβιβασμό της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς, χωρίς έστω μια ισχυρή δήλωση από το Eurogroup αναφορικά με το χρέος η οποία θα καλύπτει τις προϋποθέσεις της ΕΚΤ και του Μάριο Ντράγκι, ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν προβλέπεται.

Σε αυτό το μέτωπο τα βλέμματα στρέφονται στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, όπου στόχος είναι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «μια όσο το δυνατόν πιο θετική δήλωση για την Ελλάδα».

Διαβατήριο για QE δεν αναμένεται σε καμία περίπτωση στη συγκεκριμένη ημερομηνία. Ακόμα και στο καλύτερο δυνατό σενάριο, δεν θα έχει κλείσει η αξιολόγηση. Επομένως, σε ό,τι αφορά το θέμα του QE, τα βλέμματα στρέφονται στις 27 Απριλίου, οπότε είναι προγραμματισμένη συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.

Το δίμηνο θεωρείται επαρκές χρονικό περιθώριο για να κλείσει η αξιολόγηση, χωρίς, το πιθανότερο, να έχει ξεκαθαρίσει η συμμετοχή ή μη του ΔΝΤ. «Είναι πιθανό το τενεκεδάκι με τη συμμετοχή του ΔΝΤ να το κλωτσήσουν όλοι παρακάτω…» εκτιμά πηγή με γνώση των διεργασιών σε Ε.Ε και Ουάσινγκτον.

Αν στο μεταξύ όμως η Ελλάδα έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, τότε τα δεδομένα θα είναι διαφορετικά.