Λευκός καπνός δεν βγήκε από τη συνεδρίαση του Eurogroup. Η ημερομηνία επιστροφής του κουαρτέτου στην Αθήνα για συνέχιση των διαπραγματεύσεων και ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, παραμένει ανοιχτή.
Αυτό το οποίο ξεκάθαρα προέκυψε όμως είναι ότι η ευρωζώνη θεωρεί «αδιαπραγμάτευτη» τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα ενώ στο σκληρό πυρήνα των ενιαίων απαιτήσεων των θεσμών βρίσκονται εργασιακό, ασφαλιστικό και φορολογικό. Στο ερώτημα εάν οι θεσμοί ζητούν προκαταβολική ψήφιση συγκεκριμένων μέτρων σε αυτά τα πεδία, ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, απέφυγε να απαντήσει.
Αξιοσημείωτο είναι άλλωστε ότι τουλάχιστον δύο φορές ο κοινοτικός επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί έσπευσε να διευκρινίσει ότι συμμερίζεται απόλυτα όσα είπε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ.
Την πρώτη φορά η αναφορά έγινε στα περί «αδιαπραγμάτευτης συμμετοχής του ΔΝΤ», τη δεύτερη όταν έγινε αναφορά στην ενιαία στάση των θεσμών.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει άλλωστε το γεγονός ότι μετά την ενημέρωση η οποία έγινε από τους θεσμούς, ο πρόεδρος του Eurogroup ανέφερε ότι έχει γίνει σημαντική πρόοδος επί των ανοιχτών θεμάτων αλλά μόλις το 1/3 αυτών έχει ολοκληρωθεί.
«Υπάρχει ένα τρίτο ακόμα το οποίο προωθείται και ένα τρίτο επιπλέον, το πιο δύσκολο, που απομένει να γίνει». Το ΔΝΤ, πρόσθεσε παραμένει πλήρως δεσμευμένο πως όταν προωθηθούν οι μεταρρυθμίσεις θα ενταχθεί στο ελληνικό πρόγραμμα.
Νωρίτερα πάντως, οι διαρροές πληροφοριών αναφορικά με την επικείμενη έκθεση του ΔΝΤ αναφορικά με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους κατέδειξαν με σαφήνεια ότι εκτός από την ασφυκτική πίεση στην ελληνική κυβέρνηση για λήψη πρόσθετων μέτρων το Ταμείο συνεχίζει να πιέζει την ευρωζώνη για λήψη πρόσθετων και ουσιαστικών μέτρων διευθέτησης του ελληνικού χρέους.
Επ΄ αυτού, ο πρόεδρος του Eurogroup έχει αξία πως επανέλαβε πως ενδεχόμενα μέτρα σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα για το χρέος, θα συζητηθούν μετά το τέλος του προγράμματος το 2018 (όπως είχε αποφασίσει το συμβούλιο στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου). Άφησε όμως ανοιχτό τον χρονικό ορίζοντα στη διάρκεια του οποίου απαιτείται από την ελληνική πλευρά πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, μιλώντας και πάλι για «μεσοπρόθεσμο ορίζοντα» ο οποίος πρέπει χρονικά να προσδιοριστεί. Αυτό αφήνει ένα περιθώριο ευελιξίας, προσέθεσε.
Υπενθυμίζεται ότι νωρίτερα, πληροφορίες από τις Βρυξέλλες ανέφεραν ότι ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος πρότεινε δύο εναλλακτικά σενάρια. Είτε πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% για τρία χρόνια, είτε 3% του ΑΕΠ για διάστημα πέντε ετών μετά το 2018.
Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, οι συζητήσεις θα συνεχιστούν προκειμένου να επιτευχθεί η ταχεία επάνοδος των θεσμών στην Αθήνα και η ολοκλήρωση της αξιολόγησης το συντομότερο δυνατό.
Το επίσημο ανακοινωθέν
Οι θεσμοί ενημέρωσαν το Eurogroup για τη δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, μετά την αποστολή τους στην Αθήνα το Δεκέμβριο.
To Εurogroup απηύθυνε έκκληση στις ελληνικές αρχές και στους θεσμούς να επανεκκινήσουν γρήγορα τις διαπραγματεύσεις για να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων που θα αποδέχονται όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Μια τέτοια συμφωνία αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχημένη ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.
Οι μεταρρυθμίσεις αφορούν την αγορά εργασίας και προϊόντων της Ελλάδας, τον ενεργειακό της τομέα και άλλους τομείς. Αναμένεται επίσης μια συμφωνία για την μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική της Ελλάδας, για το 2018 και έπειτα.
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, ο οποίος προσφέρει την χρηματοδότηση για το πρόγραμμα, ενημέρωση τους υπουργούς για την πρόοδο που έχει γίνει στην εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Τα μέτρα αυτά εγκρίθηκαν από το Eugogroup το Δεκέμβριο και υιοθετήθηκαν επίσημα από τα Συμβούλια των Διοικητών του ESM και του EFSF στις 23 Ιανουαρίου του 2017.
Τα μέτρα αποσκοπούν στη μείωση του επιτοκιακού ρίσκου για την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της μετατροπής ορισμένων επιτοκίων σε σταθερά από κυμαινόμενα, καθώς και στο να καταστήσουν πιο εύκολη την πληρωμή του χρέους.
Δεν έχουν οποιαδήποτε δημοσιονομική επίπτωση στους μετόχους του ΕSM, οι οποίοι είναι τα κράτη μέλη της ευρωζώνης.
Μελλοντικά προγράμματα χωρίς το ΔΝΤ
Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ κλήθηκε να απαντήσει για το εάν δεδομένης της εκλογής Τραμπ και της δύναμης των ΗΠΑ στο ΔΝΤ είναι καιρός η Ευρώπη να αρχίσει να σκέφτεται να κινηθεί χωρίς το Ταμείο στο ελληνικό πρόγραμμα.
Όπως απάντησε προσωπική γνώμη είναι ότι θα μπορούσα πολύ καλά να δω σε μελλοντικά προγράμματα τη μη συμμετοχή του ΔΝΤ.
Σε αυτό το πρόγραμμα όμως είναι από την αρχή και έχει μεγάλη εμπειρία. Παράλληλα, σε κάποια κράτη μέλη είναι απαραίτητο και γι’ αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμη η μη συμμετοχή σε αυτή τη φάση.
Σε μελλοντικά προγράμματα διάσωσης με την εμπειρία του ESM, που ελπίζω να μην δω, θα μπορούσαν να γίνουν αποκλειστικά από ευρωπαϊκούς θεσμούς. Όπως μάλιστα συμπλήρωσε, δεν είδε στο τραπέζι του Eurogroup αλλαγή θέσης από την πλευρά κρατών-μελών μετά την εκλογή Τραμπ.
Ολοι δουλεύουμε στο ίδιο πλαίσιο, συμφώνησε ο Πιέρ Μοσκοβισί με τον Γερούν Ντάισελμπλουμ.
Τι πρέπει να γίνει
Πάντα στις αξιολογήσεις υπάρχουν prior actions που πρέπει να γίνουν, τόνισε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ. Τα τελευταία πάντα είναι τα πιο δύσκολα.
Οπως είπε ένα τρίτο αυτών έχει γίνει, ένα τρίτο έχει προγραμματιστεί και τα άλλα προχωρούν αλλά τα τελευταία πάντα είναι τα πλέον δύσκολα. Δεν σημαίνει ότι δεν έχει γίνει πρόοδος, έχει προηγηθεί πολύ δουλειά.
Ερωτηθείς αν μεταξύ αυτών που πρέπει να γίνουν είναι νομοθετηθούν μέτρα για μετά το 2018, ποιες είναι οι εκκρεμότητες και το εάν είναι άδικο να ζητούνται μέτρα για το 2018 από μια χώρα που έχει υπεραπόδοση ο επικεφαλής του Eurogroup απάντησε ότι αυτά αποτελούν την καρδιά της συζήτησης. Αν η τρέχουσα υπεραπόδοση είναι δομικής φύσεως και αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα είναι εντός στόχων για το 2018 και μετά. Το δεύτερο θέμα είναι το βάθος των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας, το συνταξιοδοτικό και το φορολογικό. Το πώς θα βρούμε ισορροπία μένει να φανεί.
Οι διαρροές για την ανάλυση χρέους
Το ΔΝΤ είναι πάντα ενεργό, υποστήριξε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, παρότι δεν είναι επίσημα χρηματοδότησης, σημείωσε ο επικεφαλής του Eurogroup. Όταν υπάρξει συμφωνία θα την πάει στο Δ.Σ.
Το ΔΝΤ, συμπλήρωσε, είναι πολύ καθαρό στις θέσεις του. Θέλουν καθαρές μεταρρυθμίσεις, βιώσιμο δημοσιονομικό μονοπάτι και βιώσιμο χρέος. Βάλαμε στο τραπέζι κάποια μέτρα (βραχυπρόθεσμα) για το χρέος και κάποια που θα τα δούμε στο τέλος του προγράμματος και τότε θα δούμε σε ποιο εύρος πρέπει να χρησιμοποιηθούν.
Μπορείς να συζητήσεις για το τι βάλαμε στο τραπέζι τώρα και αν τα μέτρα είναι επαρκή και αυτή η συζήτηση εξελίσσεται, συμπλήρωσε.
Μοσκοβισί: Κανείς δεν θέλει να επιστρέψει στο παρελθόν
Αισιόδοξος εμφανίστηκε ο Πιέρ Μοσκοβισί. Είχαμε καλή συζήτηση που μας επιτρέπει να δούμε με αισιοδοξία το μέλλον. Παραμένει στόχος να κλείσει η αξιολόγηση, σημείωσε και αυτό απαιτεί μια παγκόσμια συμφωνία για τις μεταρρυθμίσεις, το δημοσιονομικό μονοπάτι και τη μεσοπρόθεσμη πορεία.
«Κανείς δεν θέλει να επιστρέψει πίσω», τόνισε. Πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε για να χτίσει η Ελλάδα στην καλύτερη του αναμενόμενου οικονομική πορεία.
Όπως είπε ελπίζει να γυρίσουν πολύ σύντομα οι θεσμοί στην Αθήνα ώστε να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση. Μπορούμε να το κάνουμε αν όλοι κάνουν την κατάλληλη προσπάθεια. Δεν είμαστε πολύ μακριά, τόνισε.
Ρέγκλινγκ: Πρέπει να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις
Πάρθηκαν οι νομικές αποφάσεις για να αρχίσει η εφαρμογή των βραχυπρόθεσμών μέτρων, δήλωσε ο επικεφαλής του ESM. Εκτίμησε ότι είναι πολύ σημαντικά για την μείωση του επιτοκιακού ρίσκου και την βιωσιμότητα του χρέους και περιέγραψε τις βασικές κινήσεις που θα γίνουν.
Σύμφωνα με το DSA θα μειωθεί περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες το χρέος με ορίζοντα το 2060 και κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες το μεικτό κόστος εξυπηρέτησης.
Βελτιώνουμε τις συνθήκες σε ότι αφορά το χρέος και αυτό θα βοηθήσει να επιστρέψει η χώρα στις αγορές, ανέφερε.
Επανέλαβε ωστόσο ότι η επιτυχία του προγράμματος θα κριθεί από την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και γι’ αυτό είναι σημαντική η ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης.