Ποιοι φόροι απογείωσαν τα έσοδα το 2016

Ενδείξεις υποεκτίμησης της αποδοτικότητας των φορομέτρων που επιβλήθηκαν στη διάρκεια του 2016, απορρέουν από τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού στο δωδεκάμηνο καθώς δείχνουν ότι μόνο και μόνο από φόρους εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων εισπράχθηκαν παραπανίσια- σε σχέση με τους στόχους- 650 εκατ. ευρώ.

Οι στόχοι του προϋπολογισμού αναθεωρήθηκαν στη διάρκεια του έτους, προκειμένου να ενσωματωθεί και η απόδοση των νέων μέτρων τα οποία εφαρμόστηκαν, όπως για παράδειγμα η αύξηση του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ στο 24% ή οι αλλαγές στις κλίμακες φορολογίας εισοδήματος οι οποίες λόγω παρακράτησης φόρου σε μηνιαία βάση μετά την ψήφιση των διατάξεων, είχαν άμεση επίδραση στα έσοδα του προϋπολογισμού.

Τα στοιχεία τα οποία έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών (δείχνουν όπως και τα προκαταρκτικά προ ημερών πρωτογενές πλεόνασμα κρατικού προϋπολογισμού 4,437 δισ. ευρώ) αναδεικνύουν σημαντικές υπερβάσεις εσόδων σε όλες σχεδόν τις επιμέρους κατηγορίες φόρων, χωρίς να υπάρχουν εκπλήξεις στο μέτωπο της ανάπτυξης οι οποίες θα δικαιολογούσαν μια αυξημένη απόδοση των φορομέτρων.

Πέρα από μεταβολές οι οποίες μπορεί να θεωρηθούν συγκυριακές, όπως για παράδειγμα οι υπερβάσεις κατά περίπου 280 εκατ. ευρώ των εισπράξεων από ΦΠΑ και ΕΦΚ καπνού εξαιτίας των αυξημένων φόρων οι οποίοι επιβλήθηκαν από τις αρχές του 2017 και οδήγησαν το προηγούμενο διάστημα σε αυξημένες εισαγωγές και στοκάρισμα, η υπεραπόδοση των φόρων εισοδήματος δεν μπορεί αν συνδέεται ούτε με συγκυριακούς παράγοντες ούτε με αυξημένη εισπραξιμότητα.

Τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τη εφορία συνεχίζουν να αυξάνονται με ρυθμό περίπου 1 δισ. ευρώ το μήνα αλλά και ο προϋπολογισμός εκτελέστηκε και με το παραπάνω στο σκέλος των εσόδων. Τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν αφενός υπερφορολόγηση, αφετέρου υποεκτίμηση της απόδοσης των μέτρων που επιβλήθηκαν.

Η αυξημένη απόδοση των φορολογικών μέτρων άλλωστε, επιστρατεύεται από το οικονομικό επιτελείο στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές ως ανάχωμα στις πιέσεις για πρόσθετα μέτρα. Το επιχείρημα έως σήμερα τουλάχιστον δεν έχει γίνει αποδεκτό.

Προφανώς πάντως, στην αύξηση των εσόδων έχουν βάλει το χεράκι τους και οι αυξημένοι έλεγχοι από τη ΓΓΔΕ όπως άλλωστε και η διευρυμένη χρήση πλαστικού χρήματος.

Ποιοι φόροι έθρεψαν τα έσοδα

Στο δωδεκάμηνο, στον κρατικό προϋπολογισμό τα έσοδα έφτασαν τα 54,038 δισ. ευρώ με υπέρβαση 1,686 δισ. ευρώ σε σχέση με το στόχο.

Στον τακτικό προϋπολογισμό, όπου αποτυπώνονται κυρίως οι φορολογικές εισπράξεις, τα έσοδα ανήλθαν σε 49,860 δισ. ευρώ με υπέρβαση 1,884 δισ. ευρώ σε σχέση με το στόχο. Οι υπερβάσεις στο δωδεκάμηνο αναλύονται ως εξής:

· Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων κατά 160 εκατ. ευρώ ή 2,0%,

· Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων κατά 491 εκατ. ευρώ ή 14,1%,

· Φόρος Εισοδήματος Ειδικών Κατηγοριών κατά 52 εκατ. ευρώ ή 4,3%,

· Φόροι στην περιουσία κατά 71 εκατ. ευρώ ή 2,0%,

· Άμεσοι Φόροι ΠΟΕ κατά 142 εκατ. ευρώ ή 8,7%,

· Λοιποί άμεσοι φόροι κατά 212 εκατ. ευρώ ή 7,4%,

· ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 55 εκατ. ευρώ ή 3,5%,

· ΦΠΑ καπνού κατά 67 εκατ. ευρώ ή 10,4%,

· ΦΠΑ λοιπών κατά 181 εκατ. ευρώ ή 1,4%,

· Λοιποί φόροι συναλλαγών κατά 28 εκατ. ευρώ ή 5,7%,

· Λοιποί ΕΦΚ (καπνού κλπ) κατά 217 εκατ. ευρώ ή 7,9%,

· Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων κατά 22 εκατ. ευρώ ή 2,0%,

· Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 36 εκατ. ευρώ ή 5,0%,

· Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 148 εκατ. ευρώ ή 3,6%,

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

· ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 33 εκατ. ευρώ ή 0,8%,

· Λοιποί φόροι κατανάλωσης κατά 30 εκατ. ευρώ ή 9,8%,

· Τα έσοδα αποκρατικοποιήσεων κατά 17 εκατ. ευρώ, ή 14,1%.

Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 3,263 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 24 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (3,287 δισ. ευρώ).

Οι δαπάνες

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2016 ανήλθαν στα 55.179 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 791 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (55.970 εκατ. ευρώ).

Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 48.891 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 329 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της μείωσης των πρωτογενών δαπανών κατά 221 εκατ. ευρώ.

Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015 κατά 346 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 630 εκατ. ευρώ για επιχορήγηση στον Ε.Φ.Κ.Α. για παροχή εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης σε χαμηλοσυνταξιούχους, 143 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, 39 εκατ. ευρώ για επιδόματα πολυτέκνων, 81 εκατ. ευρώ για τις μεταναστευτικές ροές και 18 εκατ. ευρώ για τα εξοπλιστικά προγράμματα του ΥΠΕΘΑ.

Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 6.288 εκατ. ευρώ μειωμένες κατά 462 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικά για τον μήνα Δεκέμβριο, oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 9.260 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1.582 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 6.448 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 961 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.811 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 621 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

* Δείτε αναλυτικά στοιχεία στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.