Καλό... καλοκαίρι για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό

Στενεύουν δραστικά τα περιθώρια για την ουσιαστική εφαρμογή του νέου μηχανισμού ρύθμισης των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων εντός του τρέχοντος έτους. Αν και το «μοντέλο» που έχει σχεδιαστεί, με τον έναν ή άλλον τρόπο, έχει γίνει γνωστό, εντούτοις άγνωστο παραμένει ακόμη το πότε θα τεθεί σε λειτουργία.

Πέραν του χρόνου εφαρμογής του, ανοικτό παραμένει και το πόσες επιχειρήσεις τελικώς θα υπαχθούν καθώς τα κριτήρια είναι απαγορευτικά για την πλειονότητα των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων.

Ήδη, ο πρώτος μήνας του νέου έτους σχεδόν παρήλθε, με αποτέλεσμα, όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη, στην καλύτερη των περιπτώσεων ο εξωδικαστικός μηχανισμός θα τεθεί σε εφαρμογή το καλοκαίρι και στη χειρότερη στις αρχές του φθινοπώρου. Κι αυτό, αφενός, διότι δεν έχει λάβει ακόμη το πράσινο φως των δανειστών και αφετέρου, διότι θα απαιτηθεί αρκετός καιρός (μήνες) ώστε να καταστεί επιχειρησιακά λειτουργικός. Μάλιστα η εκπρόθεσμη εφαρμογή του πλαισίου θα είναι και νομοθετημένη, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, θα ορίζεται στο νόμο ότι οι διατάξεις του τίθενται σε ισχύ δύο μήνες μετά τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Έως τότε, ένα κρίσιμο θέμα για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων θα παραμένει ανοικτό, εκθέτοντας σε κινδύνους τις τράπεζες έναντι των τριμηνιαίων στόχων που έχουν τεθεί και παρατείνοντας την αβεβαιότητα για εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες. Υπενθυμίζουμε ότι το 2017 είναι για τις τράπεζες το πρώτο έτος υλοποίησης των στόχων στους οποίους έχουν δεσμευτεί έναντι της ΤτΕ και του SSM για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και οι επιδόσεις τους θα καταγράφονται ανά τρίμηνο.

Παραμένει το χάσμα με τους θεσμούς

Παρά το γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για τη διαμόρφωση του τελικού πλαισίου έχουν ξεκινήσει από το περασμένο καλοκαίρι, οι δύο πλευρές δεν έχουν ακόμη γεφυρώσει το χάσμα που τους χωρίζει ως προς τις κατηγορίες των οφειλών που θα μπορούν να διαγράφονται. Οι θεσμοί ζητούν μετ΄επιτάσεως να τίθεται υπό διαγραφή κάθε οφειλή προς το δημόσιο, με το οικονομικό επιτελείο να επιδιώκει να εξαιρούνται από τη διαγραφή ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) και ο Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών (ΦΜΥ).

Η διελκυστίνδα επί του συγκεκριμένου θέματος διατηρείται από το περασμένο φθινόπωρο, ενώ και κατά την τελευταία τηλεδιάσκεψη των τεχνικών κλιμακίων που έγινε την περασμένη Παρασκευή 20 Ιανουαρίου, η διαφορά παρέμεινε.

Κύκλοι του οικονομικού επιτελείου σημειώνουν ότι η διαφορά αυτή είναι άγνωστο πώς θα επιλυθεί, αφού οι δύο πλευρές είναι αμετακίνητες. Γι΄αυτό και αναφέρουν ότι η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί σε ανώτερο επίπεδο, δηλαδή μεταξύ της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας και των επικεφαλής των θεσμών, όταν αυτοί επιστρέψουν.

Αργά ή γρήγορα, ο θεσμοί θα επιστρέψουν και ενδεχομένως να βρεθεί η χρυσή τομή στη διαφορά αυτή. Ωστόσο ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Δεν αρκεί να συμφωνηθεί το πλαίσιο με τους θεσμούς και να ψηφισθεί. Όταν γίνουν αυτά, θα απαιτηθεί μια μεγάλη κινητοποίηση για την εφαρμογή του πλαισίου και με τα ανοικτά τεχνικά ζητήματα να παραμένουν πολλά.

Εν αρχή η γραφειοκρατία

Όπως έχει γίνει γνωστό, οι αιτήσεις για την υπαγωγή των επιχειρήσεων στον εξωδικαστικό μηχανισμό θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) με τη χρήση ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα ακόμη δεν υπάρχει και για να μη χαθεί χρόνος, μέχρι να λειτουργήσει, οι αιτήσεις θα υποβάλλονται έντυπα ή ψηφιακά στις Διευθύνσεις Ανάπτυξης των Περιφερειακών Ενοτήτων.

Όσο ανύπαρκτη είναι η πλατφόρμα της ΕΓΔΙΧ, τόσο προβληματική είναι και η υποδομή των Διευθύνσεων Ανάπτυξης των Περιφερειών να υποδεχτούν χιλιάδες αιτήσεις, ακόμη και επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών που δεν θα πληρούν τα κριτήρια. Ουσιαστικά οι Διευθύνσεις Ανάπτυξης των Περιφερειών θα επιστρατευθούν προκειμένου να μη χάνονται για τις επιχειρήσεις οι προβλεπόμενες προθεσμίες που θα θέτει ο νόμος.

Ενδεχομένως, νομικά πολλοί είναι αυτοί που θα καλυφθούν ως προς τις προθεσμίες αφού με την υποβολή της αίτησης θα λαμβάνουν και αριθμό πρωτοκόλλου. Το ζήτημα όμως είναι τι θα γίνει στη συνέχεια. Δηλαδή πώς θα πραγματοποιηθεί η μετάπτωση των αιτήσεων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και στη συνέχεια η διαχείρισή τους.

Ολιγάριθμοι οι δικαιούχοι

Το ζήτημα δεν είναι μόνο ο χρόνος εφαρμογής του νόμου. Είναι και το πόσες τελικά επιχειρήσεις θα περιλαμβάνει.

Με βάση το σχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, τα κριτήρια υπαγωγής στο νόμο ορίζονται ως εξής:

1. Ο οφειλέτης που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία Β' Κατηγορίας) κρίνεται επιλέξιμος για υπαγωγή στην εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών, εφόσον έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης.

2. Ο οφειλέτης που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία Γ' Κατηγορίας) κρίνεται επιλέξιμος για υπαγωγή στην εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών εφόσον πληροί μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης:

(α) έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων, ή

(β) έχει θετική καθαρή θέση (equity).

Όπως ανέδειξε το Euro2day.gr με βάση αυτά τα κριτήρια, η συντριπτική πλειονότητα των προβληματικών επιχειρήσεων δεν θα έχει τη δυνατότητα υπαγωγής στο νόμο, αφού ελάχιστες είναι αυτές που πληρούν τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Η συγκεκριμένη διάταξη ήδη προκαλεί την αντίδραση των τραπεζών αλλά και της αγοράς καθώς, αν παραμείνει ως έχει, θα περιορίσει δραστικά την περίμετρο του νόμου, εμποδίζοντας την επίτευξη των στόχων που έχουν υποβάλει οι τράπεζες στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό για μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους κατά 38% ως το τέλος του 2019.

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, ο δυνητικός αριθμός δικαιούχων του νόμου ανέρχεται στις 403.00 επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες. Πάντως το υπουργείο προετοιμάζεται για πολύ μικρότερο αριθμό, καθώς προβλέπει πανελλαδικά τον διορισμό 320 συντονιστών-διαμεσολαβητών, οι οποίοι θα χειρίζονται τις υποθέσεις των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων.

Προφανώς και πρόκειται για πολύ μικρό αριθμό συντονιστών, αν ληφθεί υπόψη ότι οι υπερχρεωμένες επιχειρήσεις υπολογίζονται σε 403.000. Αξίζει να σημειωθεί ότι το φθινόπωρο, το οικονομικό επιτελείο έκανε λόγο για τον διορισμό τουλάχιστον 2.500 συντονιστών-μεσολαβητών.