Χάνει τη «δεύτερη ευκαιρία» η πλειονότητα των επιχειρήσεων

Ορατός είναι ο κίνδυνος, η συντριπτική πλειονότητα των προβληματικών επιχειρήσεων να χάσουν τη ρύθμιση της «δεύτερης ευκαιρίας», που ετοιμάζεται να καταθέσει στη Βουλή η κυβέρνηση, στο πλαίσιο των δεσμεύσεων τις οποίες έχει αναλάβει, προκειμένου να διευκολύνει την αντιμετώπιση του τεράστιου όγκου των μη εξυπηρετούμενων πιστωτικών ανοιγμάτων.

Το τελευταίο προσχέδιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού, το οποίο έχει στη διάθεσή του το Euro2day.gr, προβλέπει ότι για να ενταχθεί μια επιχείρηση που τηρεί βιβλία Β' κατηγορίας στην προωθούμενη ρύθμιση, θα πρέπει να έχει εμφανίσει κέρδη πριν από φόρους σε μία τουλάχιστον από τις τρεις τελευταίες χρήσεις, πριν την υποβολή της αίτησης.

Το αντίστοιχο κριτήριο επιλεξιμότητας για τις εταιρείες που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας είναι η επιχείρηση να έχει θετικό EBITDA (κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων) ή θετική καθαρή θέση, σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις, πριν την υποβολή της αίτησης.

Πρόκειται για απαγορευτικά κριτήρια, όσον αφορά στην πλειονότητα των 403 χιλιάδων επιχειρήσεων, που θα μπορούσαν δυνητικά να κάνουν χρήση του εξωδικαστικού συμβιβασμού, ώστε να ρυθμίσουν τα χρέη τους σε τράπεζες, Δημόσιο και λοιπούς προμηθευτές.

Η συγκεκριμένη διάταξη ήδη προκαλεί την αντίδραση των τραπεζών αλλά και της αγοράς καθώς, αν παραμείνει ως έχει, θα περιορίσει δραστικά την περίμετρο του νόμου, εμποδίζοντας την επίτευξη των στόχων που έχουν υποβάλει οι τράπεζες στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, για μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους κατά 38% ως το τέλος του 2019.

Οι τράπεζες έχουν δεσμευτεί να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα προς τις επιχειρήσεις κατά 23,8 δισ. ευρώ στην τριετία (σ.σ. από 64,3 δισ. σε 40,5 δισ. ευρώ).

Οι μαζικές ρυθμίσεις δανείων προβληματικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποτελούν κρίσιμη παράμετρο για την επίτευξη των παραπάνω στόχων καθώς τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (Non Performing Exposures - NPEs) ανέρχονται σε 22,7 δισ. ευρώ και αφορούν, όπως προαναφέρθηκε, σε περίπου 400 χιλ. επιχειρήσεις.

Οι προϋποθέσεις υπαγωγής

Σύμφωνα με το draft, χρήση του εξωδικαστικού συμβιβασμού μπορούν να κάνουν μικρές (σ.σ. τζίρος ως 2,5 εκατ. ευρώ) και μεγάλες επιχειρήσεις καθώς και ελεύθεροι επαγγελματίες, εφόσον δεν έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου Κατσέλη, ή δεν έχει συζητηθεί σχετική αίτηση ενώπιον του δικαστηρίου.

Για να υποβάλει αίτηση το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, θα πρέπει να πληρούνται τα εξής on-off κριτήρια:

- Στις 31.12.2016 να έχει δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών, ή να έχει προβεί σε ρύθμιση με την τράπεζα μετά την 1η Ιουλίου του 2016.

- Κατά την ίδια ημερομηνία, να έχει χρέη προς το Δημόσιο ή τα ταμεία και να μην έχει φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα.

- Να έχει σφραγισμένες επιταγές ή να έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής ή δικαστική απόφαση, λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων εις βάρος του.

Τα παραπάνω κριτήρια δεν απαιτείται να ισχύουν σωρευτικά, εφόσον βέβαια οι οφειλές προς τράπεζες, Δημόσιο, ταμεία και προμηθευτές ξεπερνούν τις 20 χιλ. ευρώ.

Η διαδικασία και ο ρόλος του ειδικού συντονιστή

Η έναρξη της διαδικασίας εξωδικαστικού συμβιβασμού μπορεί να κινηθεί με αίτηση του οφειλέτη (σ.σ. τεκμηριωμένη από αναλυτικά στοιχεία περιουσιακής κατάστασης) ή με πρωτοβουλία ενός εκ των πιστωτών του. Στη δεύτερη περίπτωση, αν ο οφειλέτης δεν συναινέσει στη διαδικασία, εντός 2 μηνών, χάνει το δικαίωμα να υποβάλει ο ίδιος εν συνεχεία αίτηση για υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου.

Μετά την κατάθεση αίτησης, η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ) θα διορίζει ειδικό συντονιστή από το σχετικό μητρώο, που θα έχει δημιουργηθεί για κάθε περιφέρεια της χώρας. Ο διορισμός συντονιστή θα διενεργείται με κλήρωση (μέσω ενός αλγορίθμου), ενώ ο κάθε συντονιστής θα πρέπει να έχει ως δύο υποθέσεις.

Ο συντονιστής ελέγχει την πληρότητα της αίτησης. Εφόσον τη διαπιστώσει, εκδίδεται σχετική βεβαίωση από την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ και ο συντονιστής αποστέλλει την αίτηση σε όλους τους πιστωτές του οφειλέτη, μαζί με πρόσκληση συμμετοχής στη διαδικασία.

Εξαιρούνται πρακτικά οι προμηθευτές

Από την πρόσκληση εξαιρούνται οι πιστωτές με πολύ χαμηλές απαιτήσεις. Ειδικότερα, εξαιρούνται οι πιστωτές που σε ατομική βάση έχουν απαιτήσεις που αντιστοιχούν κάτω από το 1,5% των συνολικών χρεών του οφειλέτη, καθώς και όσοι αθροιστικά έχουν απαιτήσεις που δεν ξεπερνούν το 15%.

Η παραπάνω διάταξη εξαιρεί πρακτικά τους περισσότερους προμηθευτές προβληματικών επιχειρήσεων από την υποχρεωτική ρύθμιση χρεών με υποχρεωτικό κούρεμα, κάτι που αποτελούσε αίτημα της αγοράς, που αναδείχθηκε από το Euro2day.gr. 

Οσοι από τους πιστωτές λάβουν πρόσκληση, έχουν προθεσμία 10 ημερών για να δηλώσουν την πρόθεση συμμετοχής στη συνάντηση πιστωτών. Με την πάροδο της προθεσμίας, ο συντονιστής ελέγχει αν έχει επιτευχθεί απαρτία, αν δηλαδή πιστωτές με απαιτήσεις που αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 50% των συνολικών χρεών του οφειλέτη έχουν δηλώσει συμμετοχή.

Τα κριτήρια για απαρτία των πιστωτών

Με την επίτευξη απαρτίας, οι πιστωτές μπορούν να εξετάσουν την αίτηση και την πρόταση ρύθμισης οφειλών που έχει καταθέσει ο οφειλέτης, έχοντας περιθώριο ενός μήνα να την αποδεχθούν ή να αντιπροτείνουν δική τους πρόταση αναδιάρθρωσης χρεών.

Για να επέλθει συμφωνία, απαιτείται η συναίνεση του 60% των συμμετεχόντων πιστωτών, μέσα στο οποίο συμπεριλαμβάνεται ποσοστό 2/5 των συμμετοχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο.

Αν υπάρχουν αντιπροτάσεις πιστωτών, αυτές κοινοποιούνται στον οφειλέτη, ο οποίος έχει προθεσμία 15 ημερών για να προτείνει τροποποιήσεις. Σε περίπτωση δύο ή περισσότερων σχεδίων αναδιάρθρωσης, διενεργείται ψηφοφορία μεταξύ των συμμετεχόντων πιστωτών.

Η παραπάνω διαδικασία επιτρέπει τη ρύθμιση οφειλών προς τράπεζες και Δημόσιο με πιθανή διαγραφή μέρους των απαιτήσεων (σ.σ. η κυβέρνηση επιδιώκει να εξαιρεθούν παρακρατούμενοι φόροι και ασφαλιστικές εισφορές καθώς και οι εγγυήσεις που έχει παράσχει το Δημόσιο και έχουν καταπέσει), χωρίς όριο τόσο στο ύψος της διαγραφής όσο και στον αριθμό των δόσεων εξόφλησης των εναπομεινασών οφειλών.