ΕΣΠΑ: Υπέρβαση στόχων με απορρόφηση 1,6 δισ. ευρώ

Υπερκάλυψη του στόχου απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων πέτυχε η Ελλάδα το 2016, θέτοντας με αυτόν τον τρόπο βάσεις για την τόνωση των επενδύσεων, την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας, αλλά και τη διαμόρφωση μιας σειράς συνθηκών για την επαναφορά της χώρας σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης.

Με το κλείσιμο του έτους, η Ελλάδα γνωστοποίησε στην Κομισιόν ότι η απορρόφηση των κονδυλίων έφτασε στο 11,35% έναντι στόχου 7%, κάτι που σε απόλυτους αριθμούς σημαίνει τη διασφάλιση και τη διάθεση 1,6 δισ., όταν ο εθνικός και κοινοτικός στόχος ήταν η απορρόφηση του 7% των κονδυλίων που μεταφραζόταν σε 1 δισ. ευρώ.

Όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, μετά την ομολογουμένως σημαντική αυτή επιτυχία, πλέον όλη η προσπάθεια θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ταχύτερη δυνατή διάχυση των πόρων αυτών στην πραγματική οικονομία, αλλά και στον προγραμματισμό για το νέο έτος, καθώς το ΕΣΠΑ 2014- 2020 είναι εμπροσθοβαρές, γεγονός που σημαίνει ότι θα απαιτηθεί ανάλογη προσπάθεια.

Πάντως οι βάσεις έχουν τεθεί, αφού έως αυτή τη στιγμή έχει ενεργοποιηθεί σχεδόν το 50% των προσκλήσεων του ΕΣΠΑ, ενώ στο επόμενο διάστημα θα ανακοινωθούν κι άλλες, ανεβάζοντας περαιτέρω το ποσοστό ενεργοποίησης.

Άσχετα από το γεγονός του εμπροσθοβαρούς χαρακτήρα του νέου ΕΣΠΑ, η βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση του προγράμματος είναι ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα, η οποία ποντάρει πολλά στα κοινοτικά κονδύλια για την επάνοδο στην ανάπτυξη.

Κι αυτό διότι εκτιμάται ότι θα ενισχυθούν επενδυτικά σχέδια χιλιάδων επιχειρήσεων, αλλά και αρκετές χιλιάδες νέες (επιχειρήσεις) θα δημιουργηθούν μέσω των χρηματοδοτικών ενισχύσεών του. Παράλληλα, ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην αξιοποίηση των πόρων για τη μείωση της ανεργίας, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών του υπουργείου, κατά πάσα πιθανότητα η Ελλάδα θα αναδειχθεί πρωταθλήτρια σε επίπεδο ΕΕ ως προς τις επιδόσεις απορρόφησης για το 2016. Βέβαια για τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας, η πρωτιά αυτή είναι τυπικού χαρακτήρα αφού η ουσία είναι η μέγιστη και καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των κονδυλίων, παράμετρος που αναγορεύεται ως πρώτη προτεραιότητα, όχι μόνο για την κυβέρνηση που έχει την ευθύνη διαχείρισης του προγράμματος, αλλά και από την αγορά και το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.

Οι πρωταθλητές

Όπως προαναφέραμε, στους βασικούς στόχους της κυβέρνησης περιλαμβάνεται η μείωση της ανεργίας και στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ επιχειρείται κυρίως μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση. Γι' αυτό άλλωστε το εν λόγω πρόγραμμα εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό απορρόφησης, που ανέρχεται στο 28%. Ειδικότερα, από τους διαθέσιμους κοινοτικούς πόρους ύψους 1,825 δισ. απορροφήθηκαν τα 511 εκατ. ευρώ. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν το πλέον εμπροσθοβαρές του ΕΣΠΑ, αφού ουσιαστικά ενεργοποιήθηκε με την εκκίνηση της νέας προγραμματικής περιόδου, δηλαδή από το φθινόπωρο του 2014, με αποτέλεσμα οι δράσεις του να βρίσκονται σε καθεστώς προχωρημένης ωρίμανσης.

Παραμένοντας στα τομεακά προγράμματα, υψηλό είναι και το ποσοστό της απορρόφησης της «Τεχνικής Βοήθειας», η οποία ανέρχεται στο 19,6%. Σε υψηλά επίπεδα βάσει του μέσου όρου κινείται και η απορροφητικότητα του προγράμματος «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα» με ποσοστό 12,75% και ακολουθεί το πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» με ποσοστό 8,46%.

Το πρόγραμμα «ουραγός»

Εκ των πέντε τομεακών επιχειρησιακών προγραμμάτων, ουραγός σε ποσοστό απορρόφησης είναι το Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα Καινοτομία, που ανέρχεται στο 7,19%.

Το εν λόγω πρόγραμμα αποτελεί την αιχμή του δόρατος για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας. Εντούτοις, παρά το γεγονός ότι η απορρόφηση βρίσκεται πάνω από  τον στόχο που είχε τεθεί από την Κομισιόν και την κυβέρνηση, βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα άλλα τομεακά προγράμματα.

Πάντως, όπως αναφέρουν αρμόδιοι παράγοντες, το ποσοστό απορρόφησης κρίνεται αρκετά ικανοποιητικό, όχι διότι βρίσκεται πάνω από τον στόχο που είχε τεθεί, αλλά επειδή ουσιαστικά ξεκίνησε μόλις το περασμένο φθινόπωρο. Μάλιστα υποστηρίζουν ότι η απορροφητικότητά του θα εκτοξευθεί εντός του 2017, καθώς θα αρχίσει η ωρίμανση και η εκταμίευση σημαντικών πόρων για τις δράσεις που έχουν ήδη προκηρυχθεί αλλά και αυτών που αναμένονται εντός του πρώτου εξαμήνου.

Τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα

Σε ό,τι αφορά στην απορροφητικότητα των 13 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ), κι αυτή κινήθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα. Πρωταθλήτρια των ΠΕΠ αναδεικνύεται η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με ποσοστό απορρόφησης 13,54% και έπεται η περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας με ποσοστό 11,63%. Ακολουθούν οι περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου 10,91% και Πελοποννήσου με ποσοστό 10,35% Ως προς τη μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας, δηλαδή αυτή της Αττικής, το ποσοστό διαμορφώνεται στο 8,43%.

Πλεόνασμα από το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων

Την ίδια στιγμή, στα ταμεία του κράτους θα παραμείνουν 350 εκατ. τα οποία περίσσεψαν από την εκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) έτους 2016. Σύμφωνα με πληροφορίες, τελικώς δαπανήθηκαν τα 6,4 δισ. έναντι των 6,75 δισ. που είχαν προϋπολογισθεί για το ΠΔΕ του 2016. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, όλα τα έργα που είχαν δηλωθεί και υπαχθεί στο ΠΔΕ αποπληρώθηκαν στο ακέραιο, ωστόσο, το πλεόνασμα προέκυψε διότι κάποιοι φορείς είχαν υπολογίσει και αιτηθεί περισσότερα κονδύλια από ό,τι τελικώς χρειάστηκε να υλοποιήσουν τα έργα τους.

Γι’ αυτό και όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου, θα πρέπει να βρεθεί μια πιο αντικειμενική φόρμουλα εκτίμησης του κόστους των έργων που υλοποιούνται από τους φορείς.

* Αναλυτικά στοιχεία για τα κονδύλια ΕΣΠΑ δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη «Συνοδευτικό Υλικό».