Το σχέδιο Σόιμπλε για εγκλωβισμό της Ελλάδας

Φρανκφούρτη, ανταπόκριση

Μέσα σε μόλις πέντε ημέρες, πολλά από όσα είχαμε γράψει στις 14 Δεκεμβρίου για τους σχεδιασμούς του Β. Σόιμπλε επιβεβαιώθηκαν:

Στις 15 Δεκεμβρίου, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι οι εξαγγελίες Τσίπρα είναι ενάντια στη δανειακή σύμβαση και λίγο μετά ακολούθησε η ανακοίνωση του προέδρου του Eurogroup ότι παγώνουν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.

Ακολούθησε πανικός. Όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και στις Βρυξέλλες, καθώς τουλάχιστον τέσσερις υπουργοί Οικονομικών ήταν αντίθετοι με τις εξαγγελίες Ντάισελμπλουμ. Ηθελαν το θέμα να συζητηθεί πρώτα -όπως έπρεπε άλλωστε- με τους θεσμούς, μετά στο EwG και μετά στο Eurogroup.

Ο κ. Ντάισελμπλουμ όμως αποφάσισε -μόνος(;)- να βγάλει την ανακοίνωση. Βλέπετε η Ελλάδα είναι ένα μόνο μέρος στη σκακιέρα του Eurogroup καθώς, εάν το κόμμα του κ. Ντάισελμπλουμ χάσει τις εκλογές τον Μάρτιο, ο ίδιος θα πρέπει να παραιτηθεί από τη θέση του προέδρου. Υπάρχει, όμως, μια προϊστορία που κάνει τον Ολλανδό υπουργό Οικονομικών να πιστεύει ότι θα παραμείνει, με τη βοήθεια του κ. Σόιμπλε.

Όταν ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ έχασε το υπουργείο Οικονομικών του Λουξεμβούργου, οι υπουργοί του Eurogroup ψήφισαν να τον κρατήσουν ως πρόεδρο κατ’ εξαίρεση (ο πρόεδρος πρέπει να είναι και υπουργός Οικονομικών). Πολλοί ισχυρίζονται ότι επειδή ήταν ακόμα πρωθυπουργός, η φωτογραφική διάταξη δεν ήταν τόσο αντιφατική και έτσι ο κ. Γιούνκερ διατήρησε τα ηνία του Eurogroup.

Οι καλά γνωρίζοντες όμως ξέρουν ότι το Eurogroup μπορεί να κάνει αυτό που θέλει. Μόνο που τώρα, ο κ. Σόιμπλε σχεδιάζει να βάλει στη θέση του προέδρου τον Ισπανό υπουργό Οικονομικών Λουίς Ντε Γκίντος, που ήδη προεδρεύει της ομάδας του ΕΛΚ πριν από κάθε Eurogroup και ανέκαθεν ψήφιζε ό,τι ήθελε η Γερμανία.

Η Ελλάδα λοιπόν παραμένει στο… απόσπασμα.

Στις 14 Δεκεμβρίου, είχαμε επίσης γράψει ότι το ταξίδι του πρωθυπουργού στο Βερολίνο δεν θα έφερνε τα απαραίτητα -γι' αυτόν- αποτελέσματα καθώς η κ. Μέρκελ θα ακολουθούσε την πάγια τακτική λέγοντας ότι τα θέματα που μας αφορούν λύνονται στο Eurogroup. Όπως και έγινε.

Η «κουρασμένη» πηγή της Κομισιόν (στην οποία αναφερθήκαμε στο ρεπορτάζ της Τετάρτης) διερωτόταν γιατί ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει «μάθει» μέχρι τώρα τη γερμανική λογική. «Είναι πάγια, είναι η ίδια, είναι εμφανέστατη», ανέφερε στο Euro2day.gr και προειδοποίησε για ακόμα μια σειρά από προκλήσεις που έρχονται:

1. Αργά ή γρήγορα, η χώρα μας θα κληθεί να δείξει αλληλεγγύη και θα αναγκαστεί -υπό τις πιέσεις της Γερμανίας- να δεχθεί και άλλους πρόσφυγες, καθώς είναι πιθανή η «κατάρρευση» της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Αν περιμένουμε ανταλλάγματα στο οικονομικό σκέλος, δεν πρόκειται να μας δοθούν, διαμηνύουν πηγές που γνωρίζουν.

2. Ο κ. Σόιμπλε αρχικά σχεδίαζε το σχέδιο Χ (Grexit) βάσει της λογικής της μακροχρόνιας παρεκτροπής μας από τους δημοσιονομικούς στόχους και την αδιαλλαξία Γερμανών βουλευτών -και του ιδίου- για γενναίο κούρεμα του χρέους. Τώρα όμως στο πλάνο του μπήκε και το προσφυγικό, που θεωρείται νούμερο ένα πρόβλημα για τη χώρα του. Αυτό τον σπρώχνει όλο και περισσότερο προς τη λογική όχι μόνο του Grexit, αλλά και της ανακατάταξης της Ευρώπης σε έναν «υγιή» πυρήνα με δορυφόρους τις υπόλοιπες χώρες.

Βορράς και Νότος με πρόσχημα το προσφυγικό. Δυστυχώς, αυτό το σχέδιο έχει ήδη αρχίσει να συζητείται υπό μορφή «quiz», που δόθηκε σε ορισμένες χώρες για να απαντήσουν πώς θα επιθυμούσαν μια μελλοντική Ευρώπη.

3. Η Ανγκελα Μέρκελ ακούει αυτά που λέει ο κ. Σόιμπλε ενόψει των εκλογών, γι' αυτό και του πλέκει συχνά το εγκώμιο. Δεν πρόκειται να αντιπαρατεθεί, ούτε να τον παρακάμψει με πολιτικές αποφάσεις για την Ελλάδα. Εάν ο κ. Σόιμπλε αποφασίσει ότι η Ελλάδα θα «διαπραγματεύεται» με το ΔΝΤ, αυτό θα υποστηρίξει και η κ. Μέρκελ.

4. Είχαμε γράψει από τον Οκτώβριο ότι το πολιτικό αδιέξοδο έφερνε την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης μέχρι τον Μάρτιο. Προφανής είναι η σύνδεση με το ότι υπάρχουν εκλογές στην Ολλανδία και ακολουθούν στη Γαλλία.

5. Τώρα που διάφοροι αξιωματούχοι έχουν αρχίσει δειλά δειλά να αναφέρουν τον Μάρτιο, ορισμένοι κύκλοι του Βερολίνου ήδη δείχνουν προς Ιούνιο, οπότε θα υπάρξει ανάγκη για ρευστό και αποπληρωμές ομολόγων και η Ελλάδα θα είναι -πάλι- με την πλάτη στον τοίχο. Εξέλιξη που θα αποτελούσε ακόμα μια προεκλογική νίκη για τον κ. Σόιμπλε.

6. Η ταύτιση απόψεων Σόιμπλε - Τόμσεν μπορεί όντως να φέρει σκληρά μέτρα για την Ελλάδα και ένα «μικρό» δάνειο από το ΔΝΤ δύο ετών, ύψους μέχρι και 6 δισ. ευρώ. Όλα αυτά πριν τις γερμανικές εκλογές, ώστε να μπορεί ο κ. Σόιμπλε να «απειλεί» στο Eurogroup ότι οποιαδήποτε «ανταρσία» συμπαθούντων χωρών-μελών θα περιέπλεκε τη γερμανική προεκλογική εκστρατεία. Έχοντας ως «σλόγκαν» ότι μόνο η Μέρκελ έχει απομείνει για να κρατά τα ηνία της ΕΕ, πολλές χώρες εκτιμά ότι θα κάνουν πίσω. Και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κ.κ. Ρέντσι και Ολάντ δεν θα βρίσκονται στη «σκηνή», η αντιπολίτευση αποδυναμώνεται.

Τι γίνεται πραγματικά με το 4ο μνημόνιο

Πολλά έχουν γραφεί και πολλά έχουν λεχθεί για το τέταρτο μνημόνιο. Μια πιθανή δανειακή σύμβαση με το ΔΝΤ δεν είναι τέταρτη, αλλά η τρίτη συμπληρωματική σε αυτήν του ESM.

Ο «κουρασμένος» αξιωματούχος της Κομισιόν μάς το εξήγησε: Το τέταρτο μνημόνιο δεν είναι άλλο από την εναλλακτική που προετοιμάζεται ήδη για τη χώρα μας, με τη συμμετοχή και του κ. Σόιμπλε. Με άλλα λόγια, ο ρόλος του είναι διπλός και «διχαστικός», ώστε κανείς να μην έχει ξεκάθαρη εικόνα για τη στρατηγική του. Εκτός από τους έμπιστους συνεργάτες του και βεβαίως όσους τον έζησαν από κοντά για 10ετία...

Η πηγή λοιπόν ανέφερε ότι κανένα άλλο μέτρο για το χρέος δεν θα συζητηθεί πριν το τέλος του προγράμματος. Επίσης, παρά τις παραχωρήσεις όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, η πάγια άποψη παραμένει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αφεθεί μόνη της.

Γι' αυτό το κοστούμι που ράβεται για το 2019 και μετά είναι η ένταξή μας στην προληπτική πιστωτική γραμμή «ECCL+» με ενισχυμένη επιτήρηση και παράλληλα σταδιακή έξοδο στις αγορές.

Η ECCL+

Πρόσφατα, ο Γιάνης Βαρουφάκης δήλωσε κάτι απόλυτα ορθό: ότι ήταν καθοριστική η στάση κύκλων της ΕΕ για την πτώση του Σαμαρά. Και αυτό γιατί ενώ ο ίδιος εξήγγειλε (όπως όφειλε) έξοδο από το μνημόνιο μέχρι το τέλος του 2014 και άμεση έξοδο από το ΔΝΤ (όπως είχε δικαίωμα να το κάνει άλλωστε), το περίφημο Washington Club είχε άλλες βλέψεις.

Τότε, τον Οκτώβριο του 2014, είχαμε αποκαλύψει τα απόρρητα πρακτικά μιας συζήτηση του Washington Club, όπου οι αξιωματούχοι μιλούσαν ξεκάθαρα ότι τόσο η ΕΕ, όσο και το ΔΝΤ ήθελαν να κρατήσουν την αυστηρή επιτήρηση στην Ελλάδα μέσω του ECCL+ και το enhanced surveillance (αυξημένη επιτήρηση), παρά τις περί αντιθέτου διαβεβαιώσεις προς τον Αντώνη Σαμαρά.

Αυτό το κοστούμι θέλουν να ράψουν ορισμένοι για μετά το 2018. Η αυξημένη επιτήρηση του ECCL θα επιτρέπει προληπτική παρέμβαση του Eurogroup και την επιβολή μέτρων εάν θεωρήσει ότι η Ελλάδα τείνει να παρεκκλίνει από τους στόχους.

Το «άτυπο» σχέδιο της Κομισιόν

Η Κομισιόν και ο πρόεδρός της Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θεωρούν ότι η κατάσταση τείνει να τεθεί εκτός ελέγχου και να βαδίσει εκεί ακριβώς που τη θέλει ο κ. Σόιμπλε. Γι’ αυτό και ζητούν να πέσουν οι τόνοι.

Το σχέδιο που προωθεί με τρόπο η Κομισιόν είναι να παραμείνει το ΔΝΤ ως έχει μέχρι και μετά τις γερμανικές εκλογές και μετά η ίδια η Κομισιόν θα μπει μπροστά και θα πει ότι το ΔΝΤ δεν χρειάζεται πλέον, αφού παραμένει μόνο ένας χρόνος στο πρόγραμμα.

Ήδη η Γερμανία απορρίπτει τέτοια προοπτική, την οποία έχει ζητήσει ο Αλέξης Τσίπρας.

Όμως Γιούνκερ-Μοσκοβισί-Ντομπρόβσκις σε αυτό το θέμα βρίσκονται στην ίδια γραμμή, παρά το γεγονός ότι ο καθένας επικοινωνεί τις «ιδέες» του με διαφορετικό τρόπο [παρεμπιπτόντως, ο Ντομπρόβσκις σε συνέντευξή του χρησιμοποίησε τους όρους unnecessary (περιττή) και unhelpful (μη βοηθητική) και όχι τη λέξη «άχρηστη» (useless) για την κίνηση Τσίπρα].

Η Κομισιόν θα ήθελε να πέσουν οι τόνοι, να ροκανιστεί ο χρόνος (εάν δεν βρεθεί ενδιάμεσα λύση) και να φθάσουμε μετά τις γερμανικές εκλογές, όπου θα μπει στο τραπέζι η απομάκρυνση του ΔΝΤ, καθώς πλέον η ΕΕ έχει τα εργαλεία για να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε κρίση. Αυτή ήταν η πάγια θέση Γιούνκερ ακόμα και πριν αναλάβει τα ηνία της Κομισιόν.

Μια κίνηση πάντως του κ. Τσίπρα ήταν αρκετή για να εκνευρίσει τον κ. Γιούνκερ. Μετά τη συνέντευξη Τύπου της Πέμπτης στη Σύνοδο Κορυφής, και αφού η ώρα ήταν περασμένη, είχε κλειστεί ραντεβού μεταξύ του κ. Τσίπρα και του κ. Γιούνκερ.

Η κεντρική συνέντευξη Τύπου τελείωσε και ο πρόεδρος της Κομισιόν ανέμενε τον Έλληνα πρωθυπουργό να τελειώσει τη δική του. Όμως η συνέντευξη κράτησε πολύ, λόγω του μεγάλου όγκου των ερωτήσεων, με αποτέλεσμα ο κ. Γιούνκερ να αποχωρήσει εκνευρισμένος.

Κανονίστηκε τηλεφωνικό ραντεβού μεταξύ των δύο το πρωί της Παρασκευής. Εάν ο κ. Τσίπρας αποδεχόταν την πρόταση του κ. Γιούνκερ για πρόγευμα εργασίας, τότε θα μπορούσε να ακούσει κάποια πράγματα που δεν λέχθηκαν από το τηλέφωνο για ευνόητους λόγους, λένε πηγές που γνωρίζουν…