Πώς θα λειτουργήσει το Fund of Funds

Η ενίσχυση 200 "υποσχόμενων" μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποτελεί τον ελάχιστο στόχ-στοίχημα του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Ταμείου (EIF) για το κοινό εγχείρημά τους στα ελληνικά οικονομικά δρώμενα, που αποκαλείται "Fund of Funds".

Η σύσταση του ταμείου συμμετοχών που θα ανακοινωθεί επισήμως την ερχόμενη Πέμπτη φιλοδοξεί, σε πρώτη φάση, να καλύψει το έλλειμμα ρευστότητας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και να θέσει τις βάσεις για την αξιοποίηση εναλλακτικών μεθόδων χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων.

Όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, τα αρχικά κεφάλαια του ταμείου συμμετοχών ανέρχονται στα 260 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 200 εκατ. προέρχονται από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους (ΕΣΠΑ) και τα υπόλοιπα 60 εκατ. από το EIF.

Ωστόσο, τα κεφάλαια αυτά αναμένεται να αυξηθούν καθώς όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, το ενδιαφέρον συμμετοχής είναι μεγάλο, τόσο από τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, όσο και από ξένα, ενώ ανάλογο είναι το ενδιαφέρον και ιδιωτών επενδυτών.

Μάλιστα όπως αναφέρεται, κατά την πρόσφατη επίσκεψη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου στη Νέα Υόρκη, πολλοί ιδιώτες επενδυτές εξέφρασαν την προθυμία τους να συμμετάσχουν. Μεταξύ των ξένων πιστωτικών ιδρυμάτων που θέλουν να επενδύσουν στο "Fund of Funds" περιλαμβάνεται και η γαλλική BNP Paribas.

Δεδομένη, στο υπουργείο Οικονομίας, θεωρούν και τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), με το αρχικό ποσό των 60 εκατ. ευρώ, αλλά και της EBRD με άλλα 60 εκατ. ευρώ. Η συνεισφορά της ΕΤΕπ αναμένεται να ανακοινωθεί την Πέμπτη από τον πρόεδρό της Βέρνερ Χόγιερ κατά την τελετή ίδρυσης του ταμείου.

Το EIF "fund manager"

Λόγω έλλειψης εθνικής εμπειρίας, τη διαχείριση του ταμείου συμμετοχών θα την αναλάβει το EIF, με την προοπτική σε κάποια χρόνια κι αφού πρώτα εκπαιδευτεί, να μεταφερθεί στο Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ). Ωστόσο, για λόγους καλύτερης λειτουργίας και πιο αποτελεσματικής χρηματοδότησης, στο ταμείο συμμετοχών θα δημιουργηθούν τουλάχιστον άλλα τρία υποταμεία, τα οποία θα είναι προσανατολισμένα σε επιχειρηματικές δραστηριότητες-στόχους.

Σημειώνεται ότι το γραφείο του EIF στην Αθήνα αναμένεται εντός του αμέσως επόμενου διαστήματος να ενισχυθεί αισθητά, ενώ επιχειρησιακά τα υποταμεία εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμα να παράσχουν χρηματοδότηση εντός του πρώτου εξαμήνου του 2017.

Η σύσταση των υποταμείων

Η σύσταση των υποταμείων θα γίνει με διεθνή διαγωνισμό στον οποίο θα μπορούν να λάβουν μέρος σχήματα με ανάλογη εμπειρία, εξαιρουμένων των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων (σ.σ. κρίνεται ως ασυμβίβαστο). Ο διαγωνισμός θα προκηρυχθεί εντός του Ιανουαρίου. Οι επιλεγέντες θα πρέπει να βάλουν κι αυτοί τη δική τους συμμετοχή στα υποταμεία, προκειμένου να αυξηθεί ο συνολικός προϋπολογισμός που θα καθοριστεί για το κάθε υποταμείο. Το ποσό που θα κληθούν να βάλουν θα εξαρτάται από το επίπεδο του ρίσκου που θα αναλαμβάνουν. Αν το ρίσκο είναι μεγάλο, το ποσό θα είναι μικρό και το αντίστροφο.

Στη συνέχεια, τα υποταμεία αυτά, σε συνεργασία με το EIF, θα επιλέγουν τις υφιστάμενες ή υπό σύσταση επιχειρήσεις που θα χρηματοδοτήσουν με βασικό γνώμονα την ενίσχυση δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τους στρατηγικούς τομείς προτεραιότητας της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή τον τουρισμό, την ενέργεια, την αγροδιατροφή, το περιβάλλον, την εφοδιαστική αλυσίδα, τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, την υγεία και φαρμακευτική βιομηχανία, τη δημιουργική και πολιτιστική βιομηχανία, τα υλικά και τις κατασκευές.

Μάλιστα θα δίδεται μεγαλύτερη έμφαση στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, της γενικής επιχειρηματικότητας για επιχειρήσεις σε αρχικά στάδια και της γενικής επιχειρηματικότητας για επιχειρήσεις σε στάδιο ανάπτυξης.

Βασική προϋπόθεση είναι οι επιχειρήσεις αυτές όχι μόνο να κρίνονται βιώσιμες, αλλά να εμφανίζουν προοπτικές ισχυρής ανάπτυξης στα επόμενα χρόνια.

Η μορφή χρηματοδότησης

Εφόσον μια επιχείρηση επιθυμεί να χρηματοδοτηθεί από το ταμείο, μπορεί να υποβάλει σχετική αίτηση η οποία θα αξιολογείται. Αν η αξιολόγηση είναι θετική, τότε το υποταμείο στο οποίο θα εμπίπτει η δραστηριότητα της επιχείρησης θα προχωρά στη χρηματοδότηση της επιχείρησης, με αντάλλαγμα μετοχικό κεφάλαιο. Βέβαια, το ταμείο, ή το κάθε υποταμείο, θα μπορεί να κινείται κι αυτό προς την κατεύθυνση αναζήτησης επιχειρήσεων-επενδυτικών στόχων, ή και ακόμα στη χρηματοδότηση μιας επιχειρηματικής ιδέας.

Οι όροι και οι προϋποθέσεις χρηματοδότησης θα είναι ιδιαίτερα αυστηροί και η παρακολούθηση συνεχής, αφού ο στόχος του ταμείου δεν είναι απλά η ενίσχυση μιας επιχείρησης αλλά και η δημιουργία υπεραξίας-κερδών, ώστε εν συνεχεία, με τη μορφή της ανακύκλωσης των πόρων, να υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησης κι άλλων επιχειρήσεων.

Περιορισμένου χρόνου η συμμετοχή

Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, η συμμετοχή του ταμείου στο μετοχικό κεφάλαιο των επιχειρήσεων θα είναι περιορισμένου χρόνου. Αν και ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί, ο χρόνος αυτός κατά μέσο όρο θα κυμαίνεται μεταξύ των τριών έως πέντε ετών. Μετά την παρέλευση αυτού του διαστήματος, το ταμείο θα αποχωρεί από την επιχείρηση, είτε πουλώντας τις μετοχές του στην ίδια (την επιχείρηση) είτε σε κάποιο άλλον επενδυτή.

Τα ίδια στελέχη εξηγούν ότι στόχος του ταμείου δεν είναι να μετατραπεί σε εσαεί μέτοχο επιχειρήσεων, αλλά να τις στηρίξει και όταν αυτές είναι ικανές να σταθούν από μόνες τους στα πόδια τους να αποχωρεί και να επενδύει κεφάλαια σε άλλες. Για αυτό και αναφέρουν ότι ο στόχος των 200 επιχειρήσεων είναι ο αρχικός, αφού με την πάροδο των ετών και την ανακύκλωση των κονδυλίων θα προστίθενται κι άλλες. Μάλιστα εκτιμούν ότι οι πόροι που θα κινητοποιηθούν σε βάθος χρόνου, θα ξεπεράσουν το ένα (1) δισ. ευρώ.

Στο ερώτημα τι θα γίνεται όταν μια επιχείρηση αντί να αναπτυχθεί, τελικώς κλείσει, απαντούν ότι όλες οι μορφές επενδύσεων έχουν και κάποιο ρίσκο. Στην περίπτωση όμως του ταμείου συμμετοχών, το ρίσκο θα είναι μικρό, διότι θα γίνεται αυστηρή αξιολόγηση.