Γιατί επιστρέφουν στις τράπεζες οι καταθέτες

Σαφή ένδειξη μεταστροφής του κλίματος δυσπιστίας προς το τραπεζικό σύστημα αντανακλά, η, έστω και σε μικρό βαθμό, ανταπόκριση του κοινού – σταδιακά, δύσκολα και με μεγάλη προσπάθεια – στο κάλεσμα των τραπεζών να προσελκύσουν καταθέσεις.

Ενδεικτικός μήνας ο Οκτώβριος, που η άνοδος στις καταθέσεις άγγιξε ιστορικό ρεκόρ σε σχέση με το Μάϊο του 2015 (capital controls), παρά το γεγονός ότι ένα μεγάλο κομμάτι της ανόδου αυτής (800 εκατ ευρώ), αφορά αγροτικές επιδοτήσεις (ΟΠΕΚΕΠΕ), κεφάλαια τα οποία το Δεκέμβριο θα «αποχωρήσουν».

Στην μηνιαία κατά 1,16 δισ. ευρώ αύξηση των κεφαλαίων που συσσωρεύτηκαν στα υπόλοιπα των καταθέσεων, με αποτέλεσμα να αγγίξουν συνολικά τα 124,6 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβάνεται ποσό της τάξεως των 345 εκατ. ευρώ που αφορά τοποθετήσεις σε καταθέσεις προθεσμίας.

Πράγματι, μετά από πολύ καιρό, οι Ελληνες αποταμιευτές επιστρέφουν στις καταθέσεις προθεσμίας και μάλιστα αυτό είναι ιδιαίτερα συμβολικό για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς το σύστημα, αν συνδυασθεί με τις ρευστοποιήσεις Αμοιβαίων Διαθεσίμων Εξωτερικού.

«Δεν είναι τυχαίο», σχολιάζουν επικεφαλής διευθύνσεων ιδιωτών στις τράπεζες «ότι το ρεύμα αυτό προς τις προθεσμιακές έρχεται σήμερα, σχεδόν τρεις μήνες μετά την ελάφρυνση των πιστωτικών περιορισμών που θεωρητικά άνοιξε τις πύλες των τραπεζών τον Αύγουστο.»

«Είδαμε στο τέλος καλοκαιριού να εισρέουν κάποια ποσά, γύρω στα 2-3 δισ. ευρώ» διευκρινίζει έτερος τραπεζικός παράγοντας «και μετά υπήρξε παύση πυροτεχνημάτων. Είναι σαφές ότι ο κόσμος περιμένει να σταθεροποιηθεί η κατάσταση για να επανέλθει σε πιο οριστική βάση.

Υπό το πρίσμα αυτό, μπορεί κανείς να μιλάει για αρχή αναστροφής του κλίματος προς την εμπέδωση της εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα, έστω και αν αυτό γίνεται με μικρά βήματα, έστω και αν ακόμη είναι νωρίς για πανηγυρισμούς. Η ανοδική πορεία στις καταθέσεις και ειδικά, η επιλογή του κλειδώματος διαθεσίμων σε τρεις και έξι μήνες (πολύ λιγότερο σε 12 μήνες) αντανακλά διάθεση εμπιστοσύνης. Αλλά αυτό απαιτεί χρόνο και έργο. Αν πράγματι η δεύτερη αξιολόγηση κλείσει σύντομα, θα δώσει ιδιαίτερη ώθηση προς την κατεύθυνση αυτή.

Τι δίνουν οι τράπεζες σήμερα

Η αλήθεια είναι ότι οι μεγαλύτερες αποδόσεις, ακόμη και στους προθεσμιακούς λογαριασμούς, προσφέρονται για νέο χρήμα, δηλαδή σαν κίνητρο στους αποταμιευτές να επανεντάξουν στο σύστημα κεφάλαιά τους, είτε από το εξωτερικό, είτε από τα «σεντούκια».

Ομως, ακόμη και οι παλαιοί καταθέτες έχουν να κερδίσουν. Και από μία σχετικά καλύτερη απόδοση, και από τα πλεονεκτήματα ειδικών λογαριασμών που έχουν και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες.

«Δίνουμε αποδόσεις το μάξιμουμ 1,20% κατά μέσο όρο όλες οι τράπεζες, για ποσά όσο το δυνατόν μεγαλύτερης διάρκειας , αν και σήμερα, κυρίως το ενδιαφέρον αποσπούν οι τρίμηνης και οι εξάμηνης διάρκειας καταθέσεις (μάλιστα οι περισσότεροι προτιμούν το τρίμηνο, ενώ πολύ λίγοι «πείθονται» για δωδεκάμηνης διάρκειας κλείδωμα ποσού). Με πολύ προσπάθεια από εμάς, τις τράπεζες, αλλά και με ένα «δειλό» ενδιαφέρον του κοινού που πρόσφατα έγινε περισσότερο έκδηλο, αρχίζει και υπάρχει κινητικότητα προς τις καταθέσεις προθεσμίας».

Με τα λόγια αυτά περιγράφει το τοπίο ανώτατος τραπεζικός παράγοντας που διευκρινίζει ότι οι αποδόσεις της τάξεως του 1,20% αφορούν νέα προς κατάθεση ποσά. Οσον αφορά τους «παλαιούς» καταθέτες και αυτοί μπορούν να απολαύσουν από το 0-0,10% των επιτοκίων ταμιευτηρίου, κάτι τι περισσότερο, που μπορεί να φτάσει το 0,65-0,70% στην καλύτερη περίπτωση ή το 0,50% κατά μέσο όρο.

Η τάση ρευστοποίησης Αμοιβαίων Εξωτερικού προς προθεσμιακές

Ενδιαφέρον στοιχείο προς την κατεύθυνση κατανόησης της «ξαφνικής» επένδυσης σε προθεσμιακές καταθέσεις, αποτελεί η απόφαση – επιλογή των επενδυτών να αποχωρήσουν από τα Αμοιβαία Κεφάλαια Διαθεσίμων οίκων του εξωτερικού, που λειτουργούσαν μόνο ως «ασφαλές καταφύγιο» και ως αντίδοτο στο φόβο μιας χρεοκοπίας ή ενός κουρέματος.

Οι επενδύσεις σε αυτής της κατηγορίας Αμοιβαία Κεφάλαια έχουν σήμερα αρνητικές αποδόσεις και μάλιστα της τάξεως του 0,50%. Το γεγονός ότι το ελληνικό κοινό αποεπενδύει από αυτά τα προϊόντα και το αντικείμενο της ρευστοποίησης το τοποθετεί σε προθεσμιακές καταθέσεις ελληνικών τραπεζών, δεν είναι ανεξάρτητο από την απαρχή μιας σχέσης εμπιστοσύνης.

«Οσοι πράττουν αναλόγως, σχολιάζουν οι τραπεζίτες, κερδίζουν και στο κομμάτι της αρνητικής απόδοσης και στο κομμάτι του επιτοκίου της προθεσμιακής, άρα συνολικά πάνω από μία ποοστιαία μονάδα, τουλάχιστον. Και μάλιστα έχουν ανά πάσα στιγμή τη δυνατότητα, να ξαναεπενδύσουν στα Αμοιβαία Διαθεσίμων Εξωτερικού, από όπου σήμερα αποχωρούν, αν κρίνουν ότι για κάποιο λόγο θα πρέπει να το κάνουν....»