Τι πήραμε, τι χάσαμε στο Eurogroup

Τα καλά νέα είναι ότι το Eurogroup ενέκρινε το πακέτο των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, με τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ να προαναγγέλλει άμεση ενεργοποίηση τις επόμενες εβδομάδες. Θα πάρει κάποιο χρόνο, διευκρίνισε ο επικεφαλής του ESM, αλλά ο Γερούν Ντάισελμπλουμ δεν συνέδεσε την εφαρμογή τους με την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.

Τα άσχημα νέα είναι ότι οι επικεφαλής της τρόικας επιστρέφουν στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες, προκειμένου να διαπραγματευτούν με την ελληνική κυβέρνηση ένα «ισχυρό πακέτο μέτρων», το οποίο θα διασφαλίζει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018, το οποίο θα πρέπει να είναι διατηρήσιμο για «μερικά χρόνια».

Στο πακέτο αυτό, από το ανακοινωθέν του Eurogroup προκύπτει ότι θα περιληφθεί και ένας νέου τύπου «κόφτης».

«Προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους με βιώσιμο τρόπο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε ένα μηχανισμό και σε διαρθρωτικά μέτρα που θα το διασφαλίζουν αυτό», αναφέρεται στο ανακοινωθέν του Eurogroup.

Σε άλλο σημείο τονίζεται ότι «το Eurogroup είναι έτοιμο να στηρίξει την ολοκλήρωση μελλοντικών αξιολογήσεων, εφόσον το πακέτο πολιτικής, περιλαμβανομένου του «κόφτη» -όπως συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης-, εφαρμόζεται όπως έχει σχεδιαστεί.

Η ολοκλήρωση της συμφωνίας μάλιστα μετατίθεται για τις αρχές του 2017. Σύμφωνα με τον Γερούν Ντάισελμπλουμ, η ολοκλήρωση της αξιολόγησης έως το τέλος του έτους «δεν αποτελεί ρεαλιστικό στόχο» και θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος.

Συμπερασματικά, μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου προκύπτει ότι:

1. Μέτρα για το χρέος. Ενεργοποιούνται τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος τις επόμενες εβδομάδες. Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα δεν πρόκειται να ξανασυζητηθούν πριν τα μέσα του 2018, μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οπότε το ΔΝΤ θα διενεργήσει και ένα νέο DSA για τη βιωσιμότητα του χρέους. Το Eurogroup δεσμεύεται τότε να λάβει πρόσθετα μέτρα για το χρέος, εφόσον χρειαστεί.

2. Πρωτογενή πλεονάσματα. Ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ παραμένει αμετάβλητος για το 2018 και για τα επόμενα χρόνια. «Στην παρούσα φάση αφήσαμε στην άκρη τη συζήτηση για το πόσα χρόνια θα πρέπει να τηρείται ο στόχος του 3,5%», είπε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ , αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο οι στόχοι αυτοί να επανεξεταστούν στα μέσα του 2018, μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Άλλωστε, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν έχει σημασία ούτε για το ΔΝΤ το για πόσα χρόνια θα υπάρχει ο στόχος του 3,5%, δεδομένου ότι θα πρέπει να επιτευχθεί το 2018 με διατηρήσιμο για τα επόμενα χρόνια τρόπο.

3. Μέτρα. Το Eurogroup επαναβεβαίωσε ότι ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, ο οποίος θα πρέπει να επιτευχθεί το 2018, χρειάζεται να διατηρηθεί σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Προκειμένου να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι -εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου- με διατηρήσιμο τρόπο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε έναν μηχανισμό και διαρθρωτικά μέτρα τα οποία θα διασφαλίζουν την επίτευξη των στόχων. Το κρίσιμο μέγεθος είναι τώρα πόσα μέτρα και τι είδους μηχανισμός θα απαιτηθεί από τους δανειστές. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος πάντως, σε μία πρώτη δήλωσή του μετά τη συνεδρίαση του συμβουλίου, κάλεσε τους θεσμούς «να λάβουν υπόψη την τρέχουσα πολιτική και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα»…

4. ΔΝΤ. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σύμφωνα με τον Γ. Ντάισελμπλουμ, επαναβεβαίωσε σήμερα την πρόθεσή του να απευθυνθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο, προκειμένου να συναφθεί μια νέα συμφωνία χρηματοδότησης της Ελλάδας, το συντομότερο δυνατό μετά την επίτευξη Staff Level Agreement στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης. Δεδομένου ότι οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως τουλάχιστον το 2020 παραμένουν αμετάβλητοι, με τα σημερινά δεδομένα δεν φαίνεται πως θα μεταβληθεί η θέση του ΔΝΤ, η οποία διατυπώθηκε κατά τον πρώτο γύρο επαφών στην Αθήνα για προκαταβολικά μέτρα έως 4,2 δισ. ευρώ, με στόχευση σε ασφαλιστικό και αφορολόγητο. Ηδη πάντως ρεπορτάζ των FT καταγράφει τις σοβαρές διαφωνίες του Ταμείου για τις εξελίξεις.

5. Επάνοδος κουαρτέτου. Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να επιστρέψουν στην Αθήνα οι Ντέλια Βελκουλέσκου, Ντέκλαν Κοστέλο, Φραντσέσκο Ντρούντι και Νίκολας Τζιαμαρόλι, με στόχο την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Από τις τοποθετήσεις Ντάισελμπλουμ δεν φάνηκε η επιδιωκόμενη «πολιτική συμφωνία» για τα εργασιακά. Η αναφορά του ήταν χαρακτηριστική: «Μην περιμένετε οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης να μπουν σε τέτοιες λεπτομέρειες, όπως η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων», ανέφερε…

Η μπάλα τώρα επανέρχεται στο ελληνικό γήπεδο και το παιχνίδι έχει όλα τα χαρακτηριστικά ντέρμπι. Το νέο καρότο, με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης (εφόσον δεν υπάρχουν ανατροπές) στις αρχές του 2017, φαίνεται πως θα είναι η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Τι πήραμε για το χρέος

Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ περιέγραψε δέσμη μέτρων βραχυχρόνιας διαχείρισης του ελληνικού χρέους, τα οποία, όπως είπε, θα εφαρμοστούν τις επόμενες εβδομάδες. Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ ξεκαθάρισε από την πλευρά του ότι για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα δεν πρόκειται να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια, πριν την ολοκλήρωση του τρίτου Μνημονίου στα μέσα του 2018.

Τα μέτρα τα οποία παρουσίασε ο κ. Ρέγκλινγκ αφορούν:

* Την εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής του EFSF βάσει των υφιστάμενων μέσων σταθμισμένων ωριμάνσεων από τα 28 στα 32,5 χρόνια.

* Την άρση της αύξησης του επιτοκιακού περιθωρίου κατά 200 μονάδες βάσης, που αφορά στην εξαγορά χρέους του δεύτερου ελληνικού προγράμματος για το 2017 .

* Τη χρήση της χρηματοδοτικής στρατηγικής του ESM/EFSF ανάλογα με την κατάσταση των αγορών για τη μείωση του ρίσκου των επιτοκίων, χωρίς την επιβολή επιπρόσθετου κόστους στις χώρες που συμμετείχαν σε προγράμματα.

Το μέτρο αυτό θα χρησιμοποιηθεί μέσω: α) της ανταλλαγής τίτλων του ESM/EFSF που στηρίζουν τα δάνεια για την τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση στην Ελλάδα, β) το swap επιτοκίων του ESM για τον περιορισμό του ρίσκου από υψηλότερα επιτόκια στις αγορές, γ) την εισαγωγή ανάλογης χρηματοδότησης για μελλοντικές εκταμιεύσεις στην Ελλάδα υπό το τρέχον πρόγραμμα.