«Όχι» της αγοράς στη «μεταρρύθμιση» Κατρούγκαλου

Παρά το γεγονός ότι η «ασφαλιστική μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου» ψηφίστηκε μόλις πριν μερικούς μήνες και ακόμη δεν έχει ουσιαστικά ξεκινήσει να εφαρμόζεται, όλα δείχνουν πως το συνταξιοδοτικό θα ανοίξει και πάλι, ίσως και σύντομα.

Και αυτό όχι μόνο γιατί οι εκπρόσωποι των δανειστών φέρονται να έχουν κάνει σχετικές εισηγήσεις, ούτε μόνο επειδή έχουν προκληθεί έντονες κοινωνικές αντιδράσεις, αλλά και γιατί η πλειονότητα των παραγόντων της αγοράς θεωρεί το υπάρχον σύστημα ανεπαρκές, άδικο, αμφίβολης βιωσιμότητας και κυρίως αντιαναπτυξιακό.

«Θα πρέπει να βρούμε πρακτικές λύσεις για το τι μπορεί να γίνει, μέσα από επιλογές που συνδυάζουν το δίκαιο και το ρεαλιστικό και χωρίς να μεταφέρουμε τις δικές μας πληρωμές στα εγγόνια μας» υποστήριξε ο πρόεδρος της Ένωσης Αναλογιστών Ελλάδας κ. Πάνος Δημητρίου, στα πλαίσια ημερίδας που διοργάνωσε την Παρασκευή η ΕΑΕ.

Για την ανάγκη εξεύρεσης λύσεων που θα περιλαμβάνουν και τους τρεις ασφαλιστικούς πυλώνες (και όχι μόνο την κοινωνική ασφάλιση) αναφέρθηκε στο ίδιο συνέδριο ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ κ. Κων/νος Μπίτσιος, ενώ την αδυναμία κάλυψης του συνταξιοδοτικού αποκλειστικά μόνο από τον πρώτο πυλώνα, επισημαίνει το σύνολο σχεδόν των παραγόντων της αγοράς, τονίζοντας πως σύστημα τριών πυλώνων υπάρχει σήμερα στις 23 από τις 29 χώρες της Ευρώπης.

«Δεν χρειάζεται να εφεύρουμε και πάλι τον τροχό, αλλά να παρακολουθήσουμε το πώς εδώ και δεκαετίες έχουν αντιμετωπίζει τα ζητήματα αυτά οι άλλες χώρες της Ευρώπης» ειπώθηκε χαρακτηριστικά.

Πέραν αυτού ωστόσο, μια βασική εναντίωση στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο είναι η πεποίθηση ότι λειτουργεί με αναποτελεσματικό τρόπο, γιατί υπόσχεται στους πολίτες πράγματα που δεν θα μπορέσει να υλοποιήσει στο μέλλον, όπως δεν τα υλοποίησε κατά την τελευταία εξαετία.

Χαρακτηριστική είναι η εκτίμηση πολλών παραγόντων πως το συνταξιοδοτικό μπορεί να αντιμετωπιστεί καλύτερα όχι μέσα από παράλογες εισφορές, αλλά μέσα από ένα αναπτυξιακό σοκ στην οικονομία.

Αυτό υποστηρίζουν και οι καθηγητές Μιλτιάδης Νεκτάριος και Πλάτων Τήνιος, οι οποίοι έχουν εισηγηθεί ένα μοντέλο που μεταξύ άλλων μειώνει το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών από το 20% στο 10%.

Οι δύο καθηγητές πιστεύουν πως το αναπτυξιακό σοκ δεν θα προέλθει μόνο από τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών, αλλά και από τη δραστική αποκλιμάκωση του κινδύνου της χώρας. Ειδικότερα, μέσα από την εφαρμογή ενός τέτοιου μοντέλου θα μπορέσει να εξαλειφθεί ένα αναλογιστικό έλλειμμα που σε τρέχουσες τιμές υπολογίζεται γύρω στα 470 δις ευρώ.

«Το ποσό αυτό, με βάση το υπάρχον μοντέλο, θα προστεθεί στο δημόσιο χρέος έως το 2060, οπότε αν με το νέο σύστημα που προτείνουμε το εξαλείψουμε, τότε θα έχουμε δημιουργήσει μια πολύ πιο θετική δυναμική για το δημόσιο χρέος, για τον κίνδυνο της χώρας και την οικονομική ανάπτυξη» υποστήριξαν οι δύο καθηγητές. Άλλα χαρακτηριστικά νούμερα που παρέθεσαν είναι πως κατά την περίοδο 2000-2016 ο προϋπολογισμός επιβαρύνθηκε με 220 δισ. από το ασφαλιστικό, ενώ το ποσό αυτό θα ήταν κατά 45 δισ. υψηλότερο αν δεν εφαρμόζονταν οι μνημονιακές περικοπές.

Προς την ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ που τόνισε πως «πως το ασφαλιστικό δεν θα πρέπει να φρενάρει την ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά αντίθετα να συμβάλλει σε αυτή».

Η κα Μαριάννα Ανυφαντή (managing director της SANY Consulting) επισήμανε μια σειρά μακροπρόθεσμων επενδύσεων (πχ συγχρηματοδοτούμενοι οδικοί άξονες, έργα υποδομής, ενεργειακά projects) για την τόνωση της εγχώριας οικονομίας που χρηματοδοτούνται στο εξωτερικό από επαγγελματικά ταμεία (Β' ασφαλιστικός πυλώνας), ενώ χαρακτηριστική είναι και η πρόβλεψη του έμπειρου στελέχους της αγοράς κ. Παναγιώτη Ζαμπέλη (διευθύνοντος συμβούλου της AON Hewitt) πως «δυστυχώς, οι συντάξεις θα μειωθούν κι άλλο και μάλιστα κατά πολύ, επειδή πρέπει να πέσουν και οι εισφορές».

Ο κ. Ζαμπέλης υποστήριξε πως πρέπει να μειωθούν οι εισφορές προκειμένου να τονωθεί η οικονομία και στη συνέχεια τα οφέλη αυτά της οικονομίας θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις συνταξιοδοτικές δαπάνες. Γενικότερα, κ. Ζαμπέλης υποστήριξε πως πρώτα θα πρέπει η οικονομία να μπει σε τροχιά ανάπτυξης και μετά να δει το πώς θα στηρίξει καλύτερα το συνταξιοδοτικό σύστημα.