«Το 2017 προσφέρει την τελευταία ευκαιρία για τη χώρα» είναι το μήνυμα που μεταφέρουν στην κυβέρνηση στελέχη της αγοράς, τα οποία συνομιλούν με υπουργούς και το Μέγαρο Μαξίμου. Τα ίδια στελέχη υποστηρίζουν πως μπορεί να φαίνεται δύσκολο, αλλά είναι εφικτό να αιμοδοτηθεί του χρόνου η οικονομία με περισσότερα από 10 δισ. ευρώ, ώστε να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι ανάπτυξης.
Οπως εξηγούν, "είναι μονόδρομος η κινητοποίηση κάθε πόρου, από το ΕΣΠΑ μέχρι το "πακέτο Γιούνκερ" και τις επενδύσεις που συνοδεύουν ορισμένες ιδιωτικοποιήσεις". Προσθέτουν πως "αυτό το κλίμα, της κινητοποίησης, πρέπει να αποπνέει και ο επικείμενος ανασχηματισμός, ώστε να βγούμε από το τέλμα".
Η εκκίνηση νέων μεγάλων έργων, καθώς μέχρι τον επόμενο Μάρτιο ολοκληρώνονται οι οδικοί άξονες με συμβάσεις παραχώρησης, σε συνδυασμό με την υλοποίηση των επενδύσεων στα περιφερειακά αεροδρόμια, τις τουριστικές επενδύσεις εντός και εκτός του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, θεωρούνται προαπαιτούμενα για να σταθεί η χώρα στα πόδια της το 2017 και να προσεγγίσει τους στόχους για την ανάπτυξη. Αν και εκφράζονται αμφιβολίες για το αν ορισμένοι υπουργοί έχουν αντιληφθεί την ανάγκη επιτάχυνσης των επενδύσεων, στην αγορά τονίζουν πως στην κυβέρνηση προσπαθούν να ξεκολλήσουν τα έργα.
Το πλέον πρόσφατο παράδειγμα είναι ο Αστέρας Βουλιαγμένης, όπου το αραβο-τουρκικό επενδυτικό σχήμα υπό την AGC Equity Partners προωθεί επενδύσεις ύψους περί τα 150 εκατ. ευρώ το επόμενο 18μηνο, για την αναβάθμιση του τουριστικού συγκροτήματος. Οπως ανακοίνωσαν επισήμως την Πέμπτη, «το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί τους προσεχείς 18 μήνες και προβλέπει την ανακαίνιση των ξενοδοχείων "Αρίων" και "Ναυσικά", των bungalows, καθώς και τη σημαντική αναβάθμιση της μαρίνας. Επιπροσθέτως, το σχέδιο περιλαμβάνει την ανάπτυξη 13-15 κατοικιών στην ευρύτερη περιοχή του εκτός λειτουργίας ξενοδοχείου "Αφροδίτη"».
Ηδη κυκλοφορεί πως είναι προ των πυλών συμφωνία με τη γνωστή αλυσίδα πολυτελών ξενοδοχείων Four Seasons για τη διαχείριση του συγκροτήματος.
Από το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων έρχεται και το δεύτερο παράδειγμα επενδύσεων, αυτή τη φορά στην περιφέρεια. Πρόκειται για τα περίπου 300 εκατ. ευρώ που σχεδιάζει να επενδύσει την επόμενη τριετία το σχήμα υπό τη γερμανική Fraport για την αναβάθμιση των 14 μεγαλύτερων περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας. Προϋπόθεση, βέβαια, αποτελεί η παράδοση των αεροδρομίων στον νέο διαχειριστή μέχρι τον Φεβρουάριο του 2017, με τους Γερμανούς να έχουν ήδη εξασφαλίσει ένταξη των επενδύσεων στο "πακέτο Γιούνκερ".
Κοντά στο ένα δισ. ευρώ φτάνει η συνολική επένδυση (μαζί με οδικές προσβάσεις κ.λπ.) για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου, αν προχωρήσει ο διαγωνισμός στον οποίο την προηγούμενη Πέμπτη κατατέθηκε μια προσφορά από την κοινοπραξία της ΤΕΡΝΑ με την ινδική GMR. Η κατασκευή του νέου αεροδρομίου, τα έργα για το οποίο μπορούν να ξεκινήσουν ακόμα και το 2017 στην περίπτωση που προχωρήσει ο διαγωνισμός, συνδέεται με πλήθος τουριστικών επενδύσεων που δρομολογούνται στην Κρήτη.
Κάποιες από τις συγκεκριμένες επενδύσεις θα μπορούσαν, επίσης, να ξεκινήσουν μέσα στον επόμενο χρόνο. Το δυστύχημα είναι πως ορισμένες εξ αυτών έχουν ξεχαστεί στα συρτάρια συμβούλων διαφόρων υπουργών, με τους ενδιαφερομένους να περιφέρονται από τον Αννα στον... Καϊάφα.
Τα έργα απορριμμάτων
Η ίδια τακτική, της ανεξήγητης αδράνειας, ακολουθείται και σε άλλα έργα που θα μπορούσαν να τονώσουν την αγορά και να συμβάλουν στη βελτίωση της εικόνας της χώρας, όπως οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στα απορρίμματα. Μόνο η υλοποίηση των ΣΔΙΤ σε Πελοπόννησο και Ηπειρο μεταφράζεται σε επενδύσεις περί τα 300 εκατ. ευρώ. Ακόμα και αν αυτά τα ΣΔΙΤ προχωρήσουν, παραμένει άγνωστη η τύχη αντίστοιχων έργων που "πάγωσαν" επί την ημερών της σημερινής κυβέρνησης.
Στην αγορά θεωρούν πως κρίσιμος παράγοντας είναι η ενεργοποίηση της κρατικής μηχανής, ώστε να προχωρήσουν του χρόνου σημαντικά έργα μέσω του ΕΣΠΑ, από το οδικό τμήμα Πάτρα - Πύργος (ύψους περί τα 400 εκατ. ευρώ), μέχρι τις μικρότερες τοπικές πρωτοβουλίες. Προς το παρόν εκκρεμεί η κατάθεση σειρά φακέλων "μεγάλου έργου" στην Κομισιόν, ώστε να ληφθούν οι εγκρίσεις και να προχωρήσουν διαγωνισμοί ή να υπογραφούν συμβάσεις.
Η συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) επίσης μπορεί να φέρει καρπούς, π.χ. με την εκκίνηση του διαγωνισμού για τη γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας που εξαγγέλλεται επί χρόνια. Το έργο της πρώτης φάσης της γραμμής 4 προσεγγίζει το 1,3 δισ. ευρώ, με την Αττικό Μετρό να έχει εξασφαλίσει πίστωση από την ΕΤΕπ.
Οσο για το «πακέτο Γιούνκερ», παρά τους πρόσφατους πανηγυρισμούς στο υπουργείο Οικονομίας, η συγκομιδή είναι πενιχρή. Κυρίως επειδή καθυστερεί η ωρίμανση σειράς έργων που σχεδιάζει το δημόσιο, αλλά και εξαιτίας της γνωστής συστολής με την οποία αντιμετωπίζουν στην κυβέρνηση τη συνεργασία με τους ιδιώτες.
Η περίπτωση της Fraport και των περιφερειακών αεροδρομίων έδειξε πως οι τελευταίοι μπορούν με μεγαλύτερη ταχύτητα να εντάξουν έργα στο "πακέτο Γιούνκερ", το οποίο ούτως ή άλλως χρηματοδοτεί είτε ΣΔΙΤ είτε αμιγώς ιδιωτικές επενδύσεις. Με την εξαίρεση δύο μικρών ιδιωτικών πρωτοβουλιών, το "πακέτο Γιούνκερ" δεν χρηματοδοτεί κάποια άλλη επένδυση ελληνικής εταιρείας μέχρι σήμερα, επισημαίνουν όσοι παρακολουθούν το πρόγραμμα.
Θετικά, κυρίως σε επίπεδο κλίματος γιατί είναι δύσκολο να ξεκινήσουν τα έργα άμεσα, μπορεί να συμβάλει και η οριστικοποίηση άλλων συμφωνιών που βρίσκονται σε τελικό στάδιο όπως το Ελληνικό. Οι θεσμικές εκκρεμότητες για το έργο των 8 δισ. ευρώ παραμένουν ενώ είναι γνωστές από χρόνια, κυρίως επειδή υπάρχουν ακόμα θύλακες που αντιδρούν εντός του κυβερνητικού στρατοπέδου.
Τώρα φαίνεται πως η μεταβίβαση οδεύει για το πρώτο εξάμηνο του 2017, ενώ με βάση τη συμφωνία έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί στα μέσα του επόμενου μήνα...