Εντός 2016 η σύμβαση με ΕΛΠΕ-Total-Edison για έρευνες στο Ιόνιο

Το τέλος του χρόνου έχει τεθεί χρονικό όριο ολοκλήρωσης της διαπραγμάτευσης του Ελληνικού Δημοσίου με την κοινοπραξία TOTAL-EDISON-ΕΛΠΕ, για έρευνα σε θαλάσσια περιοχή του Ιονίου για την οποία η συγκεκριμένη κοινοπραξία κατέθεσε πρόταση στο πλαίσιο του γύρου παραχωρήσεων του 2014.

Πρόκειται για τη μοναδική από τις τρεις προσφορές που υπεβλήθησαν πέρυσι για ισάριθμες θαλάσσιες περιοχές του Ιονίου, ενώ για τις υπόλοιπες 17 που προκηρύχθηκαν δεν υπήρξε ενδιαφέρον.

Έτσι η διαδικασία διαπραγμάτευσης για τους όρους της σύμβασης ξεκινά με χρονική υστέρηση τουλάχιστον 12 μηνών, ενώ μία μέρα πριν την ανακήρυξη ως επιλεγείσας της συγκεκριμένης κοινοπραξίας για τη θαλάσσια περιοχή δύο, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης υπέγραψε απόφαση με την οποία αναθέτει στην επιτροπή αξιολόγησης των προσφορών να οριστικοποιήσει τα σχέδια συμβάσεων με τους επιλεγέντες Αιτούντες για την έρευνα στις θαλάσσιες περιοχές, παρατείνοντας έως την 31η Δεκεμβρίου 2016 το χρονικό περιθώριο για την ολοκλήρωση του έργου της επιτροπής.

Αυτή συστάθηκε τον Νοέμβριο του 2015 προκειμένου να αξιολογήσει τις τρεις προσφορές που κατατέθηκαν στο πλαίσιο του γύρου παραχωρήσεων για 20 θαλάσσιες περιοχές στο Ιόνιο και στη Νότια Κρήτη και από τότε η ολοκλήρωση του έργου της παρατάθηκε τουλάχιστον τρεις φορές.

Παρά τη φιλολογία που αναπτύχθηκε για μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου κυρίως στα νότια της Κρήτης αλλά και στο Ιόνιο, το ενδιαφέρον των εταιρειών να συμμετάσχουν στον διεθνή διαγωνισμό τελικά ήταν πολύ μικρό. Περιορίστηκε σε τρεις θαλάσσιες περιοχές, όλες στο Ιόνιο και καμία στη Νότια Κρήτη.

Για τη μικρή συμμετοχή εκτιμάται ότι συνέβαλαν σωρευτικά τρεις αιτίες. Πρώτον, οι χαμηλές τιμές πετρελαίου, δεύτερον, το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα 20 θαλάσσια μπλοκ βρίσκονται σε βαθιά νερά που είναι άγνωστα γεωλογικά, ιδιαίτερα αυτά στα νότια της Κρήτης, ενώ τρίτον, αρνητικά επέδρασε το γεγονός ότι στελέχη του κυβερνώντος κόμματος με αρμοδιότητα στα θέματα αυτά, λίγο πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, είχαν εκφράσει στη Βουλή την πρόθεση να τροποποιηθεί το είδος σύμβασης που θα ίσχυε με υπουργική απόφαση του 2014 (σύμβαση διανομής παραγωγής αντί για σύμβαση μίσθωσης όπως ισχύει). Το τελευταίο, όπως είναι φυσικό, προκάλεσε αβεβαιότητες.

Μετά την εξέλιξη αυτή η εκκρεμότητα μένει για τις άλλες δύο θαλάσσιες περιοχές, χωρίς να υπάρχουν πολλές ελπίδες για ενεργοποίησή τους. Πρόκειται για την περιοχή ένα, Β και ΒΔ της Κέρκυρας, η οποία συνορεύει με την ΑΟΖ της Αλβανίας, και την περιοχή 10 στον κόλπο της Κυπαρισσίας. Στις δύο περιοχές αυτές μοναδικός ενδιαφερόμενος είναι τα ΕΛΠΕ, χωρίς τη συνεργασία άλλης εταιρείας. Όλες δε οι ενδείξεις φανερώνουν ότι το ενδιαφέρον για γρήγορη έναρξη ερευνητικού προγράμματος είναι περιορισμένο.

Σε ό,τι αφορά στο ενδιαφέρον της κοινοπραξίας των τριών εταιρειών TOTAL-EDISON-ΕΛΠΕ (Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα) για τη θαλάσσια περιοχή δύο, σημειώνεται ότι αυτό ξεκίνησε από το γεγονός ότι η γαλλική εταιρεία έχει δικαιώματα έρευνας σε περιοχή της ΑΟΖ της Ιταλίας, η οποία συνορεύει με τη συγκεκριμένη περιοχή. Έτσι θα διευκολυνθεί η έρευνα και θα εξαχθούν περισσότερο ασφαλή συμπεράσματα για τη γεωλογία και την πιθανότητα ύπαρξης υδρογονανθράκων.

Τέλος, να σημειωθεί ότι οι χαμηλές τιμές πετρελαίου έχουν επιδράσει δραστικά στον περιορισμό των ερευνητικών δραστηριοτήτων των εταιρειών. Το γεγονός έχει επιδράσει καταλυτικά, όχι μόνο στις εταιρείες έρευνας και εκμετάλλευσης, που προσπαθούν να μειώσουν τα ρίσκα που αναλαμβάνουν περιορίζοντας τη δραστηριότητά τους σε οριακές περιοχές, αλλά και στα οικονομικά των εταιρειών που προσφέρουν κάθε είδους υπηρεσίες συνδεδεμένες με τις έρευνες.

Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της νορβηγικής PGS, η οποία πραγματοποίησε τις σεισμικές διασκοπήσεις στο Ιόνιο και στη Νότια Κρήτη, βάσει των οποίων καθορίστηκαν οι 20 ερευνητέες θαλάσσιες περιοχές. Η νορβηγική PGS, μια πρώην εύρωστη οικονομικά αλλά πάντα στην αιχμή της τεχνολογίας εταιρεία υπηρεσιών με μεγάλο στόλο ειδικών πλοίων, προκειμένου να μειώσει τις ζημίες της, προχωρά στην πώληση των πακέτων δεδομένων για τις συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές με εκπτώσεις που ξεπερνούν και το 50%. Τα πακέτα αυτά κάποιες εταιρείες τα πλήρωσαν μέχρι και με έξι εκατομμύρια δολάρια, ενώ αδιάθετα έμειναν τα περισσότερα από τα συνολικά 20 πακέτα σεισμικών δεδομένων.