Ξαφνικό... κούρεμα απειλεί χιλιάδες μικρομεσαίους

Με τον φόβο για φέσια... της διπλανής πόρτας θα κοιμούνται χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες, εφόσον ψηφισθεί, ως έχει, το προσχέδιο του νόμου για την εξωδικαστική διευθέτηση χρέους του υπουργείου Οικονομίας.

Σύμφωνα με το draft που έχει δοθεί σε φορείς για την υποβολή παρατηρήσεων, αν μια -μικρή ή μεγάλη- επιχείρηση ή ελεύθερος επαγγελματίας κριθούν βιώσιμοι με διαγραφή χρεών και υπάρξει συναίνεση τουλάχιστον του 60% των πιστωτών τους, «κουρεύονται» ισόποσα όλες οι οφειλές τους.

Θεωρητικά, πρόκειται για σωστό μέτρο. Η ζημία μοιράζεται σε όλους τους πιστωτές, οι οποίοι πληρώνουν τον κίνδυνο που είχαν αναλάβει, στην πράξη, όμως, πρόκειται για ρύθμιση που ενδέχεται να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιχειρεί να αντιμετωπίσει.

Αυτή τη στιγμή, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και μπορούν να κάνουν χρήση της εξωδικαστικής διευθέτησης υπολογίζονται σε περίπου 200 χιλιάδες. Αν η παραπάνω διάταξη ψηφισθεί ως έχει, θα οδηγήσει χιλιάδες μικρομεσαίες κυρίως επιχειρήσεις στην εγγραφή δυσβάστακτων ζημιών.

Ζημίες που ενδέχεται να αποδειχθούν καταλυτικές για το κεφάλαιο κίνησής τους και επομένως τη δυνατότητα απρόσκοπτης λειτουργίας τους.

Το θέμα ήδη προκαλεί την αντίδραση της αγοράς, που ζητά να καταργηθεί η παραπάνω διάταξη και να επανέλθει ο νομοθέτης στη λογική του νόμου Δένδια για την εξωδικαστική διευθέτηση χρέους.

Ο νόμος Δένδια προβλέπει ότι η διαγραφή χρεών βαρύνει μόνο τους πιστωτές που συναινούν σε αυτή, εξαιρώντας έτσι χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν προμηθευτές προβληματικών επιχειρήσεων. Άλλωστε, για τις περισσότερες εταιρείες με τζίρο ως 2,5 εκατ. ευρώ, οι οφειλές προς τράπεζες και Δημόσιο (ταμεία, εφορία) αποτελούν, συνήθως, πάνω από το 40% των συνολικών τους χρεών.

Αντιδράσεις προκαλούν και άλλες διατάξεις του draft. Η αγορά θεωρεί δυσλειτουργική την ανάθεση σχεδόν του συνόλου της διαδικασίας της εξωδικαστικής διευθέτησης στον θεσμό του διαμεσολαβητή.

Πρόκειται για θεσμό που έχει δοκιμασθεί στο πρόσφατο παρελθόν (σ.σ. καταργήθηκε το 2013), με πενιχρά έως απογοητευτικά αποτελέσματα, σύμφωνα με μεγάλα δικηγορικά γραφεία και ελεγκτικές εταιρείες.

Το draft του σχεδίου νόμου που δόθηκε σε φορείς προβλέπει ότι ο διαμεσολαβητής θα αξιολογεί τη βιωσιμότητα της εταιρείας (σ.σ. ανεξαρτήτως μεγέθους) ή του ελεύθερου επαγγελματία και θα εισηγείται το ποσοστό της διαγραφής χρέους, προκειμένου να καταστεί βιώσιμη.

Πρόκειται για μια χρονοβόρο διαδικασία καθώς η επιχείρηση θα πρέπει να καταθέτει στον διαμεσολαβητή λεπτομερή στοιχεία και αυτός, βάσει τυποποιημένης φόρμας με στοιχεία όπως τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων και η συσχέτισή τους με τον καθαρό δανεισμό ή με τα ίδια κεφάλαια, να κρίνει αν είναι βιώσιμη.

Αν κριθεί βιώσιμη, θα κατατίθεται σχέδιο εξυγίανσης, το οποίο θα πρέπει να έχει τη συναίνεση του 60% των πιστωτών της εταιρείας ή του ελεύθερου επαγγελματία, ενώ αν επιτευχθεί η αναγκαία συναίνεση, οι όποιες αποφάσεις διαγραφής θα βαρύνουν, όπως προαναφέρθηκε, το σύνολο των πιστωτών της.

Με δεδομένο ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να κάνουν χρήση του άρθρου 106 του πτωχευτικού κώδικα, η ρύθμιση αφορά, στην πράξη, μόνο στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις καθώς και ελεύθερους επαγγελματίες που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα.

Πρόκειται για περιπτώσεις που είναι πολύ πιθανόν, σύμφωνα με ελεγκτικές εταιρείες, να μην υπάρχουν δημοσιευμένοι ισολογισμοί ή να διαπιστώνεται ακόμη και προβληματική τήρηση βιβλίων. Αν συνυπολογισθεί ότι ακόμη και προβληματικοί όμιλοι, με τζίρο άνω του 1 δισ., δεν δημοσίευαν ισολογισμούς, γίνεται αντιληπτό το μέγεθος του πραγματικού προβλήματος που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι διαμεσολαβητές.

Σύμφωνα με την αγορά, πρέπει να αλλάξει η φιλοσοφία του νόμου και να δοθούν απλοποιημένες λύσεις που να λειτουργούν ως δέλεαρ για όσες μικρές επιχειρήσεις επιδιώκουν να ρυθμίσουν τα χρέη τους και να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Στην παραπάνω λογική, δικηγορικά γραφεία, ελεγκτικές εταιρείες αλλά και επιχειρήσεις, σημειώνουν ότι το υπουργείο Οικονομίας πρέπει να επιστρέψει στη φιλοσοφία του Νόμου Δένδια.

Ο νόμος προβλέπει ότι η επιχείρηση με τζίρο κάτω από 2,5 εκατ. ευρώ, που επιθυμεί να κάνει εξωδικαστική διευθέτηση χρέους, απευθύνεται στην τράπεζα στην οποία χρωστά το μεγαλύτερο ποσό.

Η επιχείρηση καλείται να καταθέσει στοιχεία οικονομικής θέσης και περιουσιακής κατάστασης, βάσει των οποίων η τράπεζα κρίνει τη βιωσιμότητά της. Εφόσον στη συμφωνία εξυγίανσης συναινέσει το 40% των πιστωτών και ο οφειλέτης είναι συνεπής με την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών του μετά τη ρύθμιση, το Δημόσιο μπορεί να διαγράψει έως και το 100% των προστίμων και προσαυξήσεων που έχουν επιβληθεί επί της αρχικής οφειλής.