Γιατί «παίρνει κεφάλι» η ευέλικτη απασχόληση

Δραματικές διαστάσεις προσλαμβάνει το φαινόμενο υποκατάστασης της πλήρους απασχόλησης με μερική - ευέλικτη εργασία, όπως δείχνουν τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας.

Τον Σεπτέμβριο, με μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση ήταν οι 6 στις 10 νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν, με τα στοιχεία του συστήματος Εργάνη να αποκαλύπτουν την πρωτοφανή σε μέγεθος, ανατροπή στα ποιοτικά στοιχεία της εγχώριας αγοράς εργασίας. Κύρια θύματα είναι οι εργαζόμενοι, που βλέπουν συνεχώς το εισόδημά τους να συρρικνώνεται.

Τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου αποτυπώνουν το μέγεθος ενός προβλήματος που εμφανίστηκε τα χρόνια της κρίσης και το τελευταίο διάστημα τείνει να παγιωθεί: την επικράτηση της ευέλικτης και φθηνής απασχόλησης, που υποκαθιστά την πλήρη μισθωτή εργασία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Σεπτέμβριο πραγματοποιήθηκαν 140.878 προσλήψεις με ευέλικτες μορφές απασχόλησης, εκ των οποίων 107.790 μερικής απασχόλησης (46,75%) και 33.088 εκ περιτροπής, όταν αντίστοιχα περιορίστηκαν σε μόλις 89.702 οι νέες προσλήψεις πλήρους απασχόλησης (38,90%). Τα στοιχεία είναι δραματικά. Το 61,10% του συνόλου των προσλήψεων αφορά ευέλικτες μορφές εργασίας και κατά συνέπεια αποδοχές μικρότερες ακόμα και από τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ μεικτά, ή και των 511 ευρώ εάν πρόκειται για νέους έως 25 ετών.

Ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης κάνει λόγο για καινούργιο πρόβλημα, που εκτός από τις κοινωνικές του διαστάσεις, έχει και οικονομικές καθώς οδηγεί σε ακόμη χαμηλότερα έσοδα προς το ασφαλιστικό σύστημα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι για μεικτό μισθό 1.000 ευρώ και πλήρη απασχόληση 5 ημερών, 8 ώρες την ημέρα, ο εργοδότης πληρώνει προς το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης 260,6 ευρώ και συνολικά 1.260,6 ευρώ και στην τσέπη του μισθωτού καταλήγουν 840 ευρώ.

Αντίστοιχα, για κάποιον πλήρως απασχολούμενο που λαμβάνει τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ, το ποσό που καταλήγει στην τσέπη του μισθωτού είναι 492 ευρώ, ενώ ο εργοδότης πληρώνει μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές 738 ευρώ. Στην περίπτωση που η πλήρης απασχόληση αντικατασταθεί με 4ωρη εργασία 5 ημερών, που σύμφωνα με τον κ. Κουτρουμάνη είναι και η πλέον συνηθισμένη μορφή μερικής απασχόλησης και ο εργοδότης πληρώνει 630,3 ευρώ, ο μισθωτός λαμβάνει 420 ευρώ μισθό.

Αντίστοιχα, ο μισθός μετά βίας φθάνει τα 246 ευρώ, στην περίπτωση που ο εργοδότης πληρώνει συνολικά για ασφάλιση και μισθό 369 ευρώ. Όπως μάλιστα υπογραμμίζει ο πρώην υπουργός, σε πολλές περιπτώσεις παρατηρείται και το φαινόμενο -που πρέπει επίσης άμεσα να αντιμετωπιστεί- πολλοί εργαζόμενοι να δηλώνονται για λιγότερες ώρες από αυτές που πραγματικά απασχολούνται.

Αναλύοντας τα στοιχεία εννεαμήνου του συστήματος Εργάνη προκύπτει ότι οι προσλήψεις με ευέλικτες μορφές εργασίας έχουν την πρωτοκαθεδρία με 53,38%, έναντι της πλήρους απασχόλησης και στο 9μηνο, με την πλήρη απασχόληση να περιορίζεται στο 46,62%.

Υπ. Εργασίας: Προγράμματα στο δημόσιο για μακροχρόνια άνεργους

Δυνατότητα υλοποίησης ειδικών προγραμμάτων απασχόλησης στο δημόσιο, που θα απευθύνονται σε μακροχρόνια άνεργους, θα έχει στο εξής ο ΟΑΕΔ. Αυτό προβλέπει τροπολογία που κατατέθηκε χθες, στο σχέδιο νόμου για την κοινωνική αλληλεγγύη.

Τη διαδικασία εκπόνησης των προγραμμάτων αυτών αναλαμβάνει ο ΟΑΕΔ και θα εγκρίνουν με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ) τα υπουργεία Εσωτερικών, Ανάπτυξης, Οικονομικών και Εργασίας. Στην τροπολογία επισημαίνεται ότι τα ειδικά προγράμματα απασχόλησης εξελίσσονται σε σημαντικό εργαλείο ανάσχεσης της ανεργίας και ο σχεδιασμός όμοιων προγραμμάτων με χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους για τους μακροχρόνια άνεργους θα συμβάλει άμεσα και συνολικά προς τον ίδιο σκοπό.

Στην ίδια απόφαση θα καθορίζονται και θα εξειδικεύονται οι φορείς υποδοχής των ηλικιωμένων ανέργων, τα κριτήρια επιλογής και ένταξής τους σε αυτά, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη συμμετοχή των υποψηφίων, η διαδικασία ένταξης, η διάρκεια και οι όροι απασχόλησης καθώς και η χρηματοδότηση των προγραμμάτων και οι αμοιβές όσων ενταχθούν σε αυτά. Η χρηματοδότηση του προγράμματος θα γίνεται από πόρους του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων (ΠΔΕ), εθνικού και συγχρηματοδοτούμενου σκέλους, ή από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Εργασίας.

Το ΑΣΕΠ θα εποπτεύει την τήρηση των αρχών της αντικειμενικότητας και της διαφάνειας των διαδικασιών επιλογής των ανέργων και θα ελέγχει τη νομιμότητα της διαδικασίας. Αν κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις επιλογής ή δεν αποδεικνύονται τα κριτήρια βάσει των οποίων κάποιος υποψήφιος κατατάχθηκε στον Οριστικό Πίνακα Κατάταξης, η ένταξή του ανακαλείται υποχρεωτικά, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του φορέα υποδοχής.