Ξεκινά το πρώτο «ημίχρονο» με τους θεσμούς

Από σήμερα, τα τεχνικά κλιμάκια πιάνουν δουλειά. Οι επικεφαλής των δανειστών αναμένονται, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, εντός της εβδομάδας ενώ προς το τέλος της, στο κουαρτέτο θα προστεθεί και η Ντέλια Βελκουλέσκου του ΔΝΤ, με τη μάχη της δεύτερης αξιολόγησης να ξεκινά.

Ο χρόνος ολοκλήρωσης αυτής της διαδικασίας, άγνωστος. Η πρώτη φάση του θα έχει διάρκεια περίπου δέκα ημερών. Θα μπουν οι βάσεις για τη συζήτηση, οι επικεφαλής θα αποχωρήσουν και θα επανέλθουν όπως συμβαίνει συνέχεια, όταν η ελληνική κυβέρνηση είναι έτοιμη να πάει τη συζήτηση παρακάτω.

Η ελληνική κυβέρνηση, όπως έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους, επιδιώκει ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης το αργότερο έως το τέλος Νοεμβρίου, ώστε στο τελευταίο για το έτος προγραμματισμένο Eurogroup, στις 5 Δεκεμβρίου, να βάλει στο τραπέζι το θέμα του χρέους.

Η Γερμανία, από την πλευρά της, διαμηνύει με αλλεπάλληλες δηλώσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι δεν θα υπάρξει συζήτηση για το χρέος πριν την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος το 2018, ενώ σειρά ξένων αναλυτών και διεθνών οίκων (με τελευταίο τον οίκο αξιολόγησης Moody's) θέτουν τις παραμέτρους των ενδεχόμενων εγχώριων πολιτικών δυσκολιών σε μια σειρά ευαίσθητων μεταρρυθμίσεων (εργασιακά, αποκρατικοποιήσεις, αγορές προϊόντων), της ρευστής κατάστασης στην ευρωζώνη, τον γερμανικό παράγοντα με τις εκλογές του επόμενου έτους αλλά και την κόντρα ΔΝΤ - Γερμανίας για το χρέος.

Κατά τη δική τους ανάγνωση, είναι πιθανό η αξιολόγηση να τραβήξει έως και το καλοκαίρι του 2017. Μάλιστα, η Moody's φτάνει στο σημείο να μνημονεύσει τις λήξεις 6,6 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2017 (τα 3,9 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ), για να επισημάνει ότι «το ρίσκο πτώχευσης στην περίοδο του προγράμματος παραμένει σημαντικό».

Δέκα μέρες

Η αίσθηση που είχε δημιουργηθεί τις προηγούμενες ημέρες ήταν πως σήμερα θα έφταναν στην Αθήνα οι επικεφαλής των δανειστών, προκειμένου από αύριο να ξεκινήσουν οι συζητήσεις. Όπως έλεγαν χθες το απόγευμα πηγές του υπουργείου Οικονομικών, «σήμερα αναμένεται να μάθουμε τον ακριβή χρόνο έλευσής τους», διευκρινίζοντας πως έτσι ήταν εξαρχής το χρονοδιάγραμμα (πρώτα έρχονται τα τεχνικά κλιμάκια) και δεν υπάρχουν καθυστερήσεις. Σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων οι συζητήσεις ξεκινούν σήμερα.

Ευρωπαϊκές πηγές, την ίδια ώρα, απέρριπταν τις υποψίες καθυστερήσεων, διευκρινίζοντας ότι είναι θέμα ημερών η έλευση των επικεφαλής στην Αθήνα. «Η αξιολόγηση θα ξεκινήσει όπως προβλεπόταν, εντός της εβδομάδας, πρώτα με τεχνικές συσκέψεις και στη συνέχεια με τους επικεφαλής, λόγω της απαιτούμενης προετοιμασίας. Η αποστολή αναμένεται να διαρκέσει έως το τέλος της επόμενης εβδομάδας», διευκρίνιζαν βάζοντας ένα πλάνο δεκαήμερων πρώτων επαφών.

Σημείωναν μάλιστα ότι η κ. Βελκουλέσκου το πιθανότερο είναι πως θα βρίσκεται την Παρασκευή στην Αθήνα, καθώς θα παραστεί νωρίτερα σε κηδεία αξιωματούχου του ΔΝΤ.

Θολό τοπίο

Σε ευθεία αντιδιαστολή με τις κυβερνητικές προθέσεις επιτάχυνσης των εξελίξεων και την απόρριψη κάθε σκέψης ενδεχόμενων νέων μέτρων, η έναρξη των διαδικασιών της δεύτερης αξιολόγησης συμπίπτει με μια δήλωση του Β. Σόιμπλε, η οποία ήρθε για να βάλει μία ακόμα παράμετρο, στο ήδη σύνθετο παζλ.

Παραμένοντας σταθερά προσηλωμένος στη γραμμή που τηρεί το Βερολίνο το τελευταίο διάστημα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, με συνέντευξή του στη Stuttgarder Nachrichten, έφερε εμμέσως στο προσκήνιο το ενδεχόμενο νέων μέτρων.

«Την άνοιξη, συμφωνήσαμε ότι η Αθήνα θα λάβει πρόσθετα μέτρα εάν το ΔΝΤ έχει δίκιο ως προς την απαισιοδοξία του. Αυτό το υπενθύμισα στον Ελληνα ομόλογό μου ξανά στη συνεδρίαση του Eurogroup τη Δευτέρα και αυτός διαβεβαίωσε ότι έτσι είναι...», δήλωσε.

Η ελληνική κυβέρνηση, προκειμένου να αποκρούσει τις πιέσεις λήψης νέων μέτρων από την πλευρά του ΔΝΤ, το οποίο αμφισβητούσε και συνεχίζει να αμφισβητεί τη δυνατότητα επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων (3,5% το 2018 αλλά και νωρίτερα, ακόμα και για το 2017, όταν κυβέρνηση και Ευρωπαίοι έχουν θέσει τον πήχη στο 1,75% του ΑΕΠ), συμφώνησε στην καθιέρωση του αυτόματου κόφτη.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι δεν θα ενεργοποιηθεί ο κόφτης. Το ΔΝΤ δεν έχει ζητήσει την ενεργοποίησή του, αλλά προκειμένου να μετάσχει στο πρόγραμμα, έχει ξεκαθαρίσει ότι θα πρέπει να βγαίνουν τα νούμερα, πρωτίστως με διευθέτηση του χρέους. Το μέγεθος της παρέμβασης στο χρέος θα είναι αυτό που θα κρίνει αν και πόσα πρόσθετα μέτρα θα χρειαστούν, ανάλογα με το πού θα κάτσει και η μπίλια των πρωτογενών πλεονασμάτων. Αν τα νούμερα δεν βγαίνουν, το πρώτο που θα ζητήσει για να μπει το Ταμείο στο πρόγραμμα θα είναι πρόσθετα μέτρα.

Ο κ. Σόιμπλε χαρακτήρισε «παρεξήγηση» την άποψη ότι είναι αβέβαιη η συμμετοχή του ΔΝΤ.

Το Ταμείο στο παιχνίδι

Μέχρι πρότινος, η κυβέρνηση φαινόταν να επιδιώκει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, ως μέσο πίεσης στις γερμανικές καθυστερήσεις για τη διευθέτηση του χρέους. Το γεγονός όμως ότι ενδεχόμενη συμμετοχή του Ταμείου θα εγείρει ζήτημα υπογραφής νέου Μνημονίου (με το ΔΝΤ) φαίνεται πως αρχίζει να δημιουργεί δεύτερες σκέψεις.

Στα δύο πρώτα προγράμματα χρηματοδότησης, οι ελληνικές κυβερνήσεις είχαν υπογράψει δύο διαφορετικά Μνημόνια. Ένα με το ευρωπαϊκό σκέλος των δανειστών και ένα με το ΔΝΤ. Τα δύο κείμενα, αν και σχεδόν όμοια, είχαν διαφορές. Συμμετοχή του ΔΝΤ με χρηματοδότηση στο τρίτο πρόγραμμα, όπως επιδιώκει η γερμανική πλευρά, θεωρείται βέβαιο ότι θα συνοδεύεται από «συνταγή ΔΝΤ». Ήδη άλλωστε το Ταμείο έχει διαμηνύσει ότι επιβάλλονται -κατά την άποψή του- πρόσθετες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό αλλά και μείωση του αφορολόγητου ορίου με ταυτόχρονη μείωση των φορολογικών συντελεστών. Όπως ανέφερε τις προηγούμενες ημέρες κυβερνητικό στέλεχος, «δεν υπάρχει η πολιτική δυνατότητα να μειώσουμε ούτε ένα ευρώ, περαιτέρω, το αφορολόγητο».

Σε αυτό το σκηνικό, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά και η μάχη μόλις ξεκινά...