Moody’s: Στάσιμη η Ελλάδα λόγω… πολιτικού ρίσκου

Την αξιολόγηση Caa3 για το ελληνικό αξιόχρεο διατήρησε η Moody's, διαψεύδοντας τις προσδοκίες για αναβάθμιση, ενώ διατηρεί σταθερό outlook.

O οίκος επισημαίνει ότι παρά την επιτυχημένη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, η συνεχιζόμενη και έγκαιρη χρηματοδότηση της Ελλάδας από τον επίσημο τομέα παραμένει αβέβαιη, λόγω και της απρόβλεπτης φύσης της πολιτικής στη χώρα, των μέτρων που πρέπει ακόμη να υλοποιηθούν, και των πολιτικών αλλαγών στην ευρωζώνη. Ως εκ τούτου, τα ρίσκα για τους ομολογιούχους του ιδιωτικού τομέα παραμένουν υψηλά. 

Το σταθερό outlook αντανακλά την εκτίμηση της Moody's ότι τα ρίσκα για τους πιστωτές είναι ισορροπημένα. H αξιολόγηση Caa3 συνεχίζει να περιλαμβάνει υψηλό ρίσκο υλοποίησης λόγω των αδύναμων θεσμών στην Ελλάδα, του κοινωνικού και πολιτικού κατακερματισμού και του αδύναμου ιστορικού μεταρρυθμίσεων.

Το "ταβάνι" αξιολόγησης για τα ομόλογα σε ευρώ και ξένο νόμισμα παραμένει στο Caa2, ενώ το "ταβάνι" για τις καταθέσεις σε εγχώριο και ξένο νόμισμα στο Caa3.

Η λογική

H Moody's αναθεώρησε την αξιολόγηση της Ελλάδας υπό το πρίσμα της πρόσφατης ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος. Συμπέρανε ότι παρότι το Eurogroup ενέκρινε την εκταμίευση των 2,8 δισ. ευρώ της πρώτης αξιολόγησης με βάση την ολοκλήρωση των 15 προαπαιτούμενων που εκκρεμούσαν, το ρίσκο της έγκαιρης πρόσβασης στην χρηματοδότηση από τον επίσημο τομέα παραμένει υψηλό δεδομένης της υψηλής πολιτικής και κοινωνικής δυσαρέσκειας στην Ελλάδα και των αδύναμων θεσμών.

Αν και το πρόσφατο «track record» της κυβέρνησης στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων είναι θετικό, σημειώνει ο οίκος, η αβεβαιότητα που σχετίζεται με την ολοκλήρωση των εναπομείναντων στοιχείων του προγράμματος, περιλαμβανομένης της β' αξιολόγησης που αναμένεται να οδηγήσει σε εκταμίευση 6,1 δισ. ευρώ, παραμένει υψηλή.

Αυτό, ειδικά υπό το πρίσμα των μη δημοφιλών μεταρρυθμίσεων που θα πρέπει να υιοθετηθούν στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης, περιλαμβανομένων των εργασιακών και της αγοράς προϊόντων, καθώς και τα περαιτέρω βήματα στις αποκρατικοποιήσεις.

Η δυναμική της εγχώριας πολιτικής σκηνής παραμένει απρόβλεπτη, με την κυβέρνηση να έχει οριακή πλειοψηφία για να εξασφαλίσει έγκαιρη επικύρωση μη δημοφιλών μεταρρυθμίσεων. Και καθώς οι σχέσεις της Ελλάδας με τους δανειστές ήταν λογικά αρμονική τους τελευταίους μήνες, το πολιτικό σκηνικό στην ευρωζώνη παραμένει ρευστό, και ο τόνος των μελλοντικών διαπραγματεύσεων απρόβλεπτος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Moody's εκτιμά ότι το ρίσκο για τους ομολογιούχους δεν έχει μειωθεί ουσιωδώς. Το ρίσκο πτώχευσης στην περίοδο του προγράμματος παραμένει σημαντικό, δεδομένων των μεγάλων επερχόμενων λήξεων τον Ιούλιο του 2017, με 6,6 δισ. ευρώ πληρωμές, εκ των οποίων 2,3 στον ιδιωτικό τομέα και 3,9 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ.

Αν και η πρόθεση είναι να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση ως τα τέλη του έτους, αναμένουμε, σημειώνει η Moody's, δεδομένων των προηγούμενων καθυστερήσεων, οι αποκλίσεις να συνεχίσουν να θέτουν σε κίνδυνο τις αποπληρωμές που έρχονται στα μέσα του 2017 και αργότερα.

Τέλος, αν και υπάρχει αυξανόμενη συναίνεση μεταξύ των ευρωπαίων πιστωτών και του ΔΝΤ για την ανάγκη ελάφρυνσης του χρέους, η μορφή που κάτι τέτοιο θα πάρει και πόσο σημαντική θα είναι παραμένει αβέβαιη.

Το Eurogroup συμφώνησε να αντιμετωπίσει το θέμα προοδευτικά και όπως είναι απαραίτητο ώστε να πιαστεί ο στόχος για ακαθάριστες χρηματοδοτικές δαπάνες για το χρέος ύψους έως 15% του ΑΕΠ, υπό την προϋπόθεση της τήρησης του προγράμματος.

Όπως έχει πει και στο παρελθόν η Moody's ασπάζεται την άποψη του ΔΝΤ ότι δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένει κάποιος ότι η Ελλάδα θα πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2018 και ότι σημαντική ελάφρυνση χρέους είναι απαραίτητη για να γίνει το χρέος βιώσιμο.

Η πολιτική δυναμική στην Ευρώπη, περιλαμβανομένων των επερχόμενων εκλογών σε κρίσιμες χώρες της ΕΕ κάνουν απίθανη μια γρήγορη απόφαση για το χρέος.

Οι προϋποθέσεις για αναβάθμιση

H Μoody's θα εξετάσει μια υποβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου αν δεν υπάρχουν οι συνθήκες που θα διασφαλίζουν την υλοποίηση του προγράμματος. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν η ανάκαμψη της οικονομίας είναι σημαντικά χαμηλότερη των προσδοκιών, αν η κυβέρνηση συνασπισμού δεν καταφέρει να συμφωνήσει στα μέτρα που απαιτούνται για να ευθυγραμμιστεί με τις απαιτήσεις των δανειστών ή εάν προκύψουν πολιτικές ή κοινωνικές εντάσεις, θέτοντας σε κίνδυνο τη στήριξη στο τρίτο πρόγραμμα.

Στον αντίποδα, μια αναβάθμιση θα μπορούσε να λάβει χώρα σε περίπτωση μείωσης του ρίσκου υλοποίησης του προγράμματος των μεταρρυθμίσεων ή σε περίπτωση διατηρήσιμης ανάπτυξης και πρωτογενών πλεονασμάτων που θα βοηθήσουν τη μείωση του χρέους.