Πρωτογενές πλεόνασμα-μαμούθ στο 9μηνο

Τα μεγέθη προκαλούν ίλιγγο. Στο εννεάμηνο το πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού άγγιξε τα 5,454 δισ. ευρώ (ο στόχος είναι 1,907 δισ. ευρώ) και το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού κατέγραψε πλεόνασμα 606 εκατ. ευρώ όταν σε ετήσια βάση προβλέπεται έλλειμμα 3,023 δισ. ευρώ.

Αν όλα τα παραπάνω στοιχεία δεν στηρίζονταν σε υποεκτέλεση των δαπανών κατά 3,1 δισ. ευρώ (στον κρατικό εκ των οποίων 2,483 δισ. ευρώ στον τακτικό εξαιρουμένων των δαπανών για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), ίσως δεν θα υπήρχε λόγος να συζητάμε καν για Μνημόνια και δημοσιονομικούς στόχους.

Η αλήθεια είναι όμως ότι το υπερμεγέθες πρωτογενές πλεόνασμα τρέφεται ακριβώς στη βάση των δαπανών που υστερούν καταλυτικά έναντι των στόχων, χωρίς βεβαίως να παραγνωρίζεται η εκρηκτική αύξηση των εσόδων τον Σεπτέμβριο της οποίας η συμμετοχή είναι καθοριστική.

Από τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους προκύπτει ότι στο τέλος Σεπτεμβρίου:

• Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 35,251 δισ. ευρώ έναντι στόχου 33,765 δισ. ευρώ. Η υπέρβαση αγγίζει το 1,487 δισ. ευρώ. Στον κρατικό προϋπολογισμό, με την προσθήκη του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων στα στοιχεία του τακτικού, τα καθαρά έσοδα εμφανίζουν υπέρβαση 517 εκατ. ευρώ.

• Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού με υστέρηση 3,112 δισ. ευρώ ανήλθαν σε 37,221 δισ. ευρώ έναντι στόχου 40,332 δισ. ευρώ. Επιμέρους στις πρωτογενείς δαπάνες η υστέρηση είναι 2,483 δισ. ευρώ (αντί για 37,022 δισ. ετρώ ανήλθαν σε 34,539 δισ. ευρώ).

• Το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων συνεχίζει να υποεκτελείται αν και η ψαλίδα σε σχέση με τους προηγούμενες μήνες κλείνει σταδιακά. Οι δαπάνες του ΠΔΕ ήταν στο τέλος του εννιαμήνου 2,681 δισ. ευρώ (στο σύνολο του έτους θα πρέπει να φτάσουν τα 6,750 δισ. ευρώ) και τα έσοδα στα 2,575 δισ. ευρώ ( θα πρέπει να φτάσουν στα 4,420 δισ. ευρώ).

• Η εικόνα του Σεπτεμβρίου. Τον Σεπτέμβριο 2016, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.882 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 1.106 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.

Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 5.374 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1.028 εκατ. ευρώ.

Οι επιστροφές εσόδων του Σεπτεμβρίου 2016 (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 242 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 115 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου του προϋπολογισμού 2016 (358 εκατ. ευρώ).

• Επιτάχυνε το ΠΔΕ. Ειδικά για τον Σεπτέμβριο, oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.236 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 317 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.727 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 63 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 509 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 254 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Πέφτει χρήμα στην αγορά

Από την παράλληλη δημοσιοποίηση των στοιχείων για την πορεία των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου προς τους ιδιώτες, είναι σαφές ότι τον Αύγουστο έπεσε αρκετό χρήμα στην αγορά. Μπορεί από το Eurogroup να κρίθηκε ανεπαρκές για την εκταμίευση της δόσης αλλά η επιτάχυνση των πληρωμών είναι ευδιάκριτη υποδηλώνοντας κάλυψη του στόχου με τα στοιχεία Σεπτεμβρίου και πράσινο φως για την εκταμίευση της δόσης (τα 1,7 δισ. ευρώ από τα 2,8 δισ. ευρώ διότι για τα 1,1 δισ. ευρώ υπάρχει ήδη εξασφαλισμένη πολιτική απόφαση και εκκρεμεί η τυπική έγκριση από τον ESM).

Τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουν καταβληθεί ενισχύσεις ύψους 1,849 δισ. ευρώ για τα ληξιπρόθεσμα έως το τέλος Αυγούστου αλλά από αυτά οι πληρωμές στους τελικούς δικαιούχους περιορίζονται σε 1,355 δισ. ευρώ. Μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου σημειώνεται μεγάλη επιτάχυνση πιστώσεων και πληρωμών. Τον Ιούλιο οι ενισχύσεις ήταν 1,673 δισ. ευρώ και τον Αύγουστο περιορίστηκαν σε 176 εκατ. ευρώ. Οι πληρωμές όμως, καθώς ωρίμαζαν οι διαδικασίες επιταχύνθηκαν από τα 440 εκατ. ευρώ του Ιουλίου σε 931 εκατ. ευρώ.

Παρά τις πληρωμές, το Δημόσιο συνεχίζει να παράγει νέα ληξιπρόθεσμα. Στα 4,921 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε τον Αύγουστο το συνολικό ύψος των οφειλών του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, παρά τις πληρωμές, έναντι 5,539 δισ. ευρώ τον Ιούλιο. Στα ποσά αυτά θα πρέπει να προστεθούν και εκκρεμείς επιστροφές φόρου 1,341 δισ. ευρώ (από 1,352 δισ. ευρώ τον Ιούλιο).