Στο... συρτάρι μένει το «πακέτο» Γιούνκερ

Ξεχασμένη είναι η λίστα με τα 42 έργα που επρόκειτο να προτείνει η κυβέρνηση για ένταξη στο «Σχέδιο Γιούνκερ», αφού εδώ και σχεδόν έξι μήνες ελάχιστα έχουν γίνει για να προχωρήσουν οι διαδικασίες.

Σύμφωνα με στελέχη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), για σχεδόν κανένα από τα έργα που προωθεί το δημόσιο δεν έχει υπάρξει στοιχειώδης «ωρίμανση», δηλαδή οι σχετικές μελέτες κ.λπ.

Το μοναδικό έργο που φαίνεται να προωθείται με γρήγορους ρυθμούς προς ένταξη στο «Σχέδιο Γιούνκερ» είναι η αναβάθμιση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων από το σχήμα υπό τη γερμανική Fraport, που ούτως ή άλλως μπορεί να βρει κεφάλαια ευκολότερα από τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Οι διαπιστώσεις των κοινοτικών αξιωματούχων έρχονται λίγες ημέρες μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, στη σύνοδο των σοσιαλιστών και προοδευτικών ηγετών της Ε.Ε., με τις οποίες ζήτησε διπλασιασμό των κονδυλίων του «Σχεδίου Γιούνκερ». «Ο κ. Τσίπρας ζήτησε, επίσης, να μη συνυπολογίζονται στο χρέος και στο έλλειμμα οι επενδύσεις που πραγματοποιούν τα κράτη-μέλη», υπενθυμίζουν στελέχη που παρακολουθούν την πορεία των μεγάλων έργων στη χώρα. 

Οι ίδιοι προσθέτουν πως υπάρχουν ήδη εργαλεία που επιτρέπουν σε μια κυβέρνηση να προωθεί επενδύσεις χωρίς να εγγράφονται σε χρέος και έλλειμμα, μέσω των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Μάλιστα από τα περίπου 11 δισ. ευρώ υπογεγραμμένες χρηματοδοτήσεις μέσω του «σχεδίου Γιούνκερ» στην Ε.Ε., το 1,5 δισ. ευρώ αφορά σε έργα που προωθούνται μέσω ΣΔΙΤ, εξηγούν. Συγκεκριμένα, έχουν ενταχθεί στο «σχέδιο Γιούνκερ» δύο έργα κατασκευής αυτοκινητοδρόμων σε Σλοβακία και Ολλανδία, η κατασκευή πρωτοβάθμιων κέντρων υγείας στην Ιρλανδία και η κατασκευή του Μητροπολιτικού Νοσοκομείου στο Birmingham στη Βρετανία. 

Και τα τέσσερα έργα ΣΔΙΤ που έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα στο «σχέδιο Γιούνκερ» είναι με «πληρωμές διαθεσιμότητας» του δημοσίου, δηλαδή χωρίς να επιβαρύνονται άμεσα οι χρήστες (π.χ. με την επιβολή διοδίων στους αυτοκινητοδρόμους).

Στην ουσία, το δημόσιο αναλαμβάνει να πληρώνει «ενοίκιο» στις εταιρείες κατασκευής και εκμετάλλευσης, ανάλογα με ένα προσυμφωνημένο επίπεδο ποιότητας υπηρεσιών. Πρόκειται για μοντέλο που κερδίζει έδαφος ανά την Ευρώπη, γιατί μέσω των «πληρωμών διαθεσιμότητας» δεν επιβάλλονται διόδια, ακριβά εισιτήρια κ.λπ., που θα συναντούσαν αντιδράσεις από τους πολίτες. 

Οσοι παρακολουθούν την υπόθεση «σχέδιο Γιούνκερ» στην Ελλάδα υποστηρίζουν πως το μοναδικό υπουργείο που εμφανίζεται «διαβασμένο» είναι το υπουργείο Υποδομών. Παρά τις επιθετικές δηλώσεις κατά των ιδιωτικοποιήσεων κ.λπ., ο Χρήστος Σπίρτζης φαίνεται πως «έχει κατανοήσει πως χωρίς ιδιωτικά κεφάλαια δεν πρόκειται να προχωρήσει κανένα μεγάλο έργο στη χώρα». Αντίθετα, «σε χειμερία νάρκη βρίσκονται οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομίας», το οποίο και έχει αναλάβει επιτελικό/συντονιστικό ρόλο στην προώθηση των έργων του «σχεδίου Γιούνκερ».

Περισσότερα από τα μισά από τα 42 έργα που είχαν αρχικά ενταχθεί στον κατάλογο των υποψηφίων για χρηματοδότηση από το «σχέδιο Γιούνκερ» προωθούνται από ιδιωτικές επιχειρήσεις. Συνεπώς ο ρόλος της κυβέρνησης είναι περισσότερο συντονιστικός, αλλά μέχρι σήμερα καταγράφεται ανησυχητική αδράνεια. Επιπλέον, στον αρχικό κατάλογο προστέθηκε σειρά έργων που προωθούνται από φορείς του δημοσίου, αρκετά εκ των οποίων θεωρούνται εξαιρετικά κρίσιμα για την ανάπτυξη της οικονομίας όπως π.χ. τα δίκτυα νέας γενιάς στις τηλεπικοινωνίες, έργα δημιουργίας ενεργειακών υποδομών κ.λπ.

Κάποιοι αποδίδουν τις καθυστερήσεις στην προώθηση του έργων του «σχεδίου Γιούνκερ», με την εξαίρεση του υπουργείου Υποδομών όπου καταγράφεται σχετική κινητοποίηση, στο γεγονός πως παραμένει η διχογνωμία στο εσωτερικό της κυβέρνησης για την τύχη των έργων ΣΔΙΤ. Ετσι, ενώ ο κ. Σπίρτζης εξετάζει ακόμα και την υλοποίηση έργων μετρό μέσω συμβάσεων παραχώρησης (και πληρωμών διαθεσιμότητας), στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τορπιλίζουν τα έργα ΣΔΙΤ στον τομέα των απορριμμάτων. Μάλιστα, οι τρικλοποδιές συνεχίζονται ακόμα και μετά την αλλαγή όρων σε ορισμένα εξ αυτών, ώστε να βρίσκονται πιο κοντά στις απαιτήσεις του ΥΠΕΝ.

Προς το παρόν, η Ελλάδα βρίσκεται στους ουραγούς της Ευρώπης στην ένταξη έργων στο «σχέδιο Γιούνκερ».

Τα πανηγύρια του περασμένου Μαΐου, όταν η ΕΤΕπ ενέκρινε χρηματοδότηση 15 εκατ. ευρώ προς την Creta Farms μέσω του «πακέτου», δεν είχαν συνέχεια.