Τα παράδοξα με την είσπραξη του ΦΠΑ

Η αιτία, επί του παρόντος, παραμένει άγνωστη. Γεγονός πάντως είναι πως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, τον Ιούλιο οι εισπράξεις από ΦΠΑ πήγαν χειρότερα από τον Ιούλιο του 2015, όταν τα capital controls ήταν στα φόρτε τους και οι συντελεστές ΦΠΑ ήταν χαμηλότεροι. Και στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά.

Μια πιθανή εξήγηση ίσως θα πρέπει να αναζητηθεί στις εκρηκτικές διαστάσεις που πήρε και το φετινό καλοκαίρι η… απροθυμία έκδοσης αποδείξεων. Την έζησαν οι καταναλωτές, ενώ ακόμα και υπουργοί της κυβέρνησης έφτασαν στο σημείο να απαιτήσουν την έκδοση απόδειξης για τους καφέδες που αγόρασαν σε παραλίες.

Ίσως η άνιση -όπως αποδεικνύεται- μάχη της απόδειξης να κρύβεται πίσω από τα στοιχεία τα οποία έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών και τα οποία δείχνουν ότι τον Ιούλιο οι εισπράξεις των Δ.Ο.Υ. από ΦΠΑ ανήλθαν σε 1,116 δισ. ευρώ έναντι 1,165 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2015, ενώ την ίδια ώρα στα τελωνεία εισπράχθηκαν 375 εκατ. ευρώ ΦΠΑ έναντι 386 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο περυσινό μήνα.

Συνολικά οι εισπράξεις ΦΠΑ από τελωνεία και εφορίες ανήλθαν σε 1,492 δισ. ευρώ έναντι 1,552 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του περασμένου έτους. Η πτώση σίγουρα δεν είναι συγκλονιστική και πρέπει να συνυπολογιστεί η μείωση του ΑΕΠ που μεσολάβησε. Εξήντα εκατομμύρια βέβαια δεν είναι λίγα και είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό να έχει μόλις αυξηθεί ο κανονικός συντελεστής από το 23% στο 24%, να έχει μεσολαβήσει η κατάργηση της έκπτωσης 30% στη δεύτερη ομάδα νησιών του Αιγαίου και τα έσοδα από ΦΠΑ να μειώνονται αντί να αυξάνουν.

Αν η σύγκριση δε, γίνει με τον Ιούλιο του 2014, τότε τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. 1,626 δισ. ευρώ είχε αποδώσει τότε ο ΦΠΑ μέσα σε ένα μήνα, κοντά στα 130 εκατ. ευρώ παραπάνω σε σχέση με τον φετινό Ιούλιο, με τα νησιά να έχουν τις εκπτώσεις τους (στον ΦΠΑ), τους συντελεστές χαμηλότερα και σωρεία προϊόντων να βρίσκονται στον μειωμένο συντελεστή και όχι στον κανονικό όπως σήμερα.

Στο υπουργείο Οικονομικών, τα στοιχεία από την πορεία των εσόδων ΦΠΑ αναμένονταν όλες τις προηγούμενες ημέρες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και έκδηλο τον προβληματισμό αρμόδιων στελεχών για την αντανάκλαση στις εισπράξεις του κύματος μη έκδοσης αποδείξεων που καταγράφηκε όλο το προηγούμενο διάστημα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι τα τέλη Ιουλίου, ο ελεγκτικός μηχανισμός της Γενικής Γραμματείας Εσόδων, εφόσον διαπίστωνε μη έκδοση αποδείξεων δεν μπορούσε να επιβάλει πρόστιμο μεγαλύτερο του ήμισυ του ΦΠΑ που αναλογούσε στις αποδείξεις οι οποίες δεν είχαν εκδοθεί, όπως προέβλεπε ο νόμος.

Αν για παράδειγμα διαπιστωνόταν η μη έκδοση δέκα αποδείξεων στις οποίες αντιστοιχούσε ΦΠΑ 25 ευρώ, το πρόστιμο ήταν μόλις 12,5 ευρώ.

Το παραθυράκι στον νόμο επιχειρήθηκε να καλυφθεί με την ενεργοποίηση των διατάξεων για επιβολή 48ωρου λουκέτου στις επιχειρήσεις που εντοπίζονταν να φοροδιαφεύγουν ενώ από τα τέλη Ιουλίου ενεργοποιήθηκαν τα νέα πρόστιμα, τα οποία καθιερώνουν ελάχιστη ποινή 250-500 ευρώ, ανάλογα με τον τύπο των τηρούμενων βιβλίων.

Παρά την αρνητική εξέλιξη του Ιουλίου πάντως, στο επτάμηνο οι εισπράξεις από ΦΠΑ παραμένουν υψηλότερες κατά 852 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.

Τις επόμενες ημέρες αναμένονται και νέα στοιχεία από το υπουργείο Οικονομικών, τα οποία θα δείξουν ποιες κατηγορίες εσόδων υστέρησαν έναντι των μηνιαίων στόχων (τα τελευταία στοιχεία αφορούν σύγκριση με τον περυσινό αντίστοιχο μήνα), οδηγώντας έτσι τα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού (του τακτικού) περίπου 330 εκατ. ευρώ χαμηλότερα από τον στόχο.