«Πλήγματα» από... αέρος δέχεται η ακτοπλοία

Εκτός του βασικού παραγωγικού κύκλου του τουριστικού τομέα της χώρας που αφορά την εισερχόμενη τουριστική κίνηση έχει τεθεί, ουσιαστικά, η ελληνική Ακτοπλοΐα.

Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία περιλαμβάνονται στη 12η ετήσια μελέτη της εταιρείας XRTC Business Consultants για την Ελληνική Ακτοπλοΐα (Αύγουστος 2016), η επιβατική κίνηση στα πλοία μειώνεται σταθερά την τελευταία εξαετία (περίοδος 2009-2015) παρά την εκρηκτική αύξηση του αριθμού των ξένων τουριστών που επισκέπτεται τη χώρα μας στο ίδιο ακριβώς διάστημα.

Είναι χαρακτηριστικό πως ο συνολικός αριθμός επιβατών που διακίνησαν οι τρεις εισηγμένες ακτοπλοϊκές εταιρείες (Attica Group, Minoan Lines, ANEK) και η Hellenic Seaways (HSW) μειώθηκε από 12 εκατ. το 2009 στα 8,9 εκατ. ταξιδιώτες το 2015.

Στο ίδιο διάστημα οι ξένοι τουρίστες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένων των επιβατών κρουαζιέρας) αυξήθηκαν κατά 11 εκατ. φθάνοντας από τα επίπεδα των 15 εκατ. ξένων επισκεπτών του 2009 στους περισσότερους από 26 εκατ. ταξιδιώτες του 2015.

Το στοιχείο αυτό, σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης της XRTC, αποτυπώνει το γεγονός ότι βασικοί χρήστες των πλοίων είναι οι Έλληνες ταξιδιώτες και όχι οι ξένοι τουρίστες.

Αν και η μείωση επιβατών περιορίστηκε στο -2% το 2015, σύμφωνα με την XRTC, κατά την περίοδο 2009-2015 το συνολικό μεταφορικό έργο επιβατών μειώθηκε 33%.

Οι προσφυγικές ροές λειτούργησαν με διττό τρόπο στις επιχειρήσεις της ακτοπλοΐας. Η επιβατική κίνηση και τα έσοδα από τη διακίνηση προσφύγων μπορεί να «ψαλίδισαν» τη μείωση της επιβατικής κίνησης στο -2% το 2015 αλλά, σύμφωνα με την εκτίμηση της XRTC, αν αφαιρεθούν οι (συγκυριακοί) πρόσφυγες επιβάτες, η πραγματική μείωση της επιβατικής κίνησης το 2015 έφθασε στο 7% σε σύγκριση με το 2014.

Αύξηση της ζήτησης σύμφωνα με τη μελέτη, κατά την περίοδο 2009-2015 κατέγραψαν μόνο οι δύο από τις τέσσερις ακτοπλοϊκές εταιρείες που κυριαρχούν στο χώρο. Η Attica Group κατέγραψε σ'αυτό το διάστημα αύξηση ζήτησης 14% ενώ ακολούθησε η Hellenic Seaways (HSW) με αύξηση 11%.

Στον αντίποδα, μείωση ζήτησης στο ίδιο διάστημα κατέγραψαν η ANEK (-29%) και η Minoan Lines (-9%).

Στις γραμμές της Αδριατικής η αύξηση επιβατών που καταγράφηκε τη διετία 2013-2014 διακόπηκε βίαια το 2015 με την επιβατική κίνηση να πραγματοποιεί «βουτιά» της τάξης του 22% σε σύγκριση με το 2014. Σύμφωνα με τη μελέτη της XRTC, αναλογικά τη μεγαλύτερη μείωση κατέγραψαν η ANEK (-32%) και η Attica Group (-31%) ενώ τη μικρότερη η Minoan Lines (-6%).

Η οικονομική κρίση που επηρεάζει τους Έλληνες ταξιδιώτες αλλά και ο διαρκώς αυξανόμενος ανταγωνισμός από τις αεροπορικές εταιρείες αποτελούν, σύμφωνα με την XRTC, τους λόγους για τη μείωση της συνεχιζόμενης μείωσης των επιβατών στα πλοία.

Παρ'όλα αυτά οι ακτοπλοϊκές εταιρείες επέστρεψαν το 2015 σε λειτουργική κερδοφορία. Επίδοση, ωστόσο, η οποία αποδίδεται σχεδόν αποκλειστικά στη μείωση του κόστους των καυσίμων που επέτρεψε στις ακτοπλοϊκές εταιρείες να «ανασάνουν».

Σύμφωνα με την XRTC στην πενταετία 2009-2014 οι τέσσερις μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου (Attica, Minoan, ANEK, Hellenic Seaways) συσσώρευσαν συνολικές ζημιές ύψους 935 εκατ. ευρώ.

Αντίθετα το 2015 κατέγραψαν λειτουργική κερδοφορία της τάξης των 170 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη προ φόρων 56,4 εκατ. ευρώ.

Οι τέσσερις «μεγάλοι» της ακτοπλοΐας απασχολούσαν τα τέλη του 2015 συνολικά 2.735 εργαζόμενους ενώ ο στόλος τους αριθμούσε 45 πλοία.

Οι «τέσσερις» εμφάνισαν από κοινού κύκλο εργασιών 741,8 εκατ. ευρώ, ενώ ο συνολικός δανεισμός του άγγιζε στα τέλη του 2015 το 1 δισ. ευρώ έναντι αξίας του στόλου τους 1,43 δισ. ευρώ.

Στη δυσχερέστερη οικονομικά θέση εμφανίζεται να βρίσκεται η ΑΝΕΚ της οποίας τα δάνεια ανέρχονται σε 283,5 εκατ. ευρώ, υπερβαίνοντας την αξία των 7 πλοίων της που έφθανε τα 253,8 εκατ. ευρώ.