Οι 15 προτάσεις Τσίπρα για το νέο Σύνταγμα

Τις προτάσεις του για τη συνταγματική αναθεώρηση παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας σε ειδική εκδήλωση στον εξωτερικό χώρο της Βουλής, κηρύσσοντας τον δημόσιο διάλογο για το θέμα, με ορίζοντα την άνοιξη του 2017.

Ανάμεσα στα άλλα, ο πρωθυπουργός προτείνει την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό όταν δεν επιτυγχάνεται μέσω της Βουλής, την υποχρέωση ο πρωθυπουργός να είναι εν ενεργεία βουλευτής (κόβοντας τον δρόμο στους τεχνοκράτες), τη θεσμοθέτηση του νερού και της ενέργειας ως «κοινωνικών αγαθών υπό δημόσιο έλεγχο», την κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, τη συγκεκριμένη θητεία των βουλευτών, καθώς και τη συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής.

«Από εδώ, από τη Βουλή των Ελλήνων, το ναό της Δημοκρατίας, σας καλώ σήμερα όλες και όλους, όλες τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του τόπου και πρώτα απ' όλα τους ίδιους τους πολίτες, τον ίδιο τον λαό, σε έναν ευρύ, ανοικτό και γόνιμο διάλογο για ένα νέο Σύνταγμα που θα σηματοδοτήσει τη νέα μεταπολίτευση», τόνισε ο κ. Τσίπρας, μιλώντας για «το Σύνταγμα που θα οδηγήσει σε μια νέα Ελλάδα, του 2021. Έτσι ώστε στα διακόσια χρόνια από την ελληνική επανάσταση, στην αυγή της τρίτης εκατονταετίας του ελληνικού κράτους, να μπορέσουμε να πούμε ότι έχει ανοίξει ο δρόμος για μια αξιοβίωτη ζωή για όλους τους πολίτες.

Στη πραγματικότητα, ανέφερε ο πρωθυπουργός, «απευθύνουμε σήμερα κάλεσμα σε όλους τους πολίτες για μια επανάσταση της δημοκρατίας. Για πρώτη φορά. Από τον Λαό με τον Λαό, για τον Λαό να ορίσουμε το Νέο μας Σύνταγμα. Να αποφασίσουμε όλοι μαζί ποια Ελλάδα θέλουμε».

Τι προτείνει

Οι θέσεις του Αλέξη Τσίπρα διακρίνονται σε πέντε θεματικούς άξονες: Την αρχιτεκτονική του Πολιτεύματος, την άμεση δημοκρατία, την ενίσχυση του κράτους δικαίου, τις σχέσεις κράτους - Εκκλησίας και τα κοινωνικά δικαιώματα.

Πιο συγκεκριμένα, οι 15 προτάσεις είναι οι ακόλουθες:

1. Η συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής.

2. Η εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας. Η υποχρέωση, δηλαδή, η πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης να συνοδεύεται και από πρόταση για νέο Πρωθυπουργό.

3. Δυνατότητα εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από το κοινοβούλιο, μόνο αν εξασφαλίζεται η μέγιστη συναίνεση των δύο τρίτων της Βουλής στο πρόσωπό του. Διερεύνηση που πρέπει να εξαντλείται σε δύο διαδοχικές ψηφοφορίες. Αν αποβούν άκαρπες, τότε η τρίτη ψηφοφορία θα ανήκει στο εκλογικό σώμα, που θα αποφασίζει την εκλογή του Προέδρου με καθολική ψηφοφορία που θα διεξάγεται ανάμεσα στους δύο πλειοψηφήσαντες υποψηφίους της τελευταίας ψηφοφορίας στο κοινοβούλιο.

4. Λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας (να απευθύνεται στη Βουλή για σπουδαίο λόγο, να συγκαλεί το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, να παραπέμπει ψηφισμένο νόμο σε ειδικό γνωμοδοτικό όργανο, αποτελούμενο αποκλειστικά από δικαστές για να κρίνει επί της συνταγματικότητάς του).

5. Θεσμοθέτηση των θητειών για τους βουλευτές, έτσι ώστε κανένας βουλευτής να μην μπορεί να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη.

6. Ως πρωθυπουργός, εκτός των υπηρεσιακών, να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από τον λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία βουλευτής.

7. Διενέργεια δημοψηφισμάτων. Πιο συγκεκριμένα η κυβέρνηση προτείνει:
- Την υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους.

- Τη δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα.

- Τη δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών, για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά.

- Τη δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.

8. Θεσμοθέτηση ενός ειδικού γνωμοδοτικού οργάνου, αποτελούμενου αποκλειστικά από δικαστές των Ανώτατων Δικαστηρίων που σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από πρόταση του ΠτΔ ή της Κυβέρνησης ή 120 Βουλευτών, θα γνωμοδοτεί επί ψηφισμένου νομοσχεδίου εντός συντομότατης προθεσμίας.

9. Κατάργηση της ασυλίας των βουλευτών.

10. Ριζική τροποποίηση της διάταξης που ρυθμίζει τα περί της ευθύνης των υπουργών.

11. Οι Ανεξάρτητες Αρχές να συγκροτούνται με νόμιμο τρόπο, ακόμα και με μικρότερες πλειοψηφίες σε περίπτωση που τα 4/5 δεν συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία. Παράλληλα, να υπάρξει αναζήτηση τρόπων ελέγχου των ανεξάρτητων αρχών.

12. Ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους, με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας.

13. Κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας του πολιτικού όρκου στις ορκωμοσίες των αιρετών του πολιτεύματος, των δικαστών και των υπόλοιπων δημόσιων λειτουργών όπου απαιτείται.

14. Ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας.

15. Σαφής και αποτελεσματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού.

Η διαδικασία

Οι προτάσεις αυτές, όπως είπε ο πρωθυπουργός, «δεν εξαντλούν τα πεδία στα οποία μπορεί να κινηθεί η συνταγματική αναθεώρηση. Αποτελούν όμως έναν σκληρό πυρήνα μεταρρυθμίσεων που στοχεύουν στην εμβάθυνση της δημοκρατίας, στη δημιουργία θεσμών διαβούλευσης αλλά και στην επίλυση συγκεκριμένων κοινωνικών αντιθέσεων με θετικό πρόσημο για την κοινωνική πλειοψηφία».

Υπογράμμισε δε ότι «σήμερα δεν ήρθαμε εδώ για να κλείσουμε τις προτάσεις μας. Αλλά για να ανοίξουμε με τις προτάσεις αυτές έναν πολύ ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο με τους πολίτες. Γιατί για εμάς το νέο Σύνταγμα δεν μπορεί να είναι υπόθεση μόνο των ειδικών και των πολιτικών, αλλά πρωτίστως υπόθεση των ίδιων των πολιτών. Δεν αποκλείουμε δηλαδή, αν κριθεί σκόπιμο, ακόμη και διεξαγωγή δημοψηφίσματος, όπως δίνει τη δυνατότητα το ίδιο το Σύνταγμα».

Τον Σεπτέμβριο, όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας, θα ανακοινωθεί η σύνθεση μιας οργανωτικής επιτροπής που θα αναλάβει τη διεξαγωγή μιας ανοιχτής διαδικασίας διαλόγου σε πανεθνική κλίμακα. Στόχος είναι, σε πρώτη φάση, να διοργανωθούν συζητήσεις για την αναθεώρηση σε όλους τους δήμους της χώρας με τη συμμετοχή επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, κινήσεων πολιτών και συλλογικοτήτων, αλλά και μεμονωμένων πολιτών.

Σε δεύτερη φάση, τα συμπεράσματα από τη δημόσια αυτή συζήτηση θα συγκεντρωθούν με τη διοργάνωση 13 συνελεύσεων σε κάθε περιφέρεια της χώρας.

Και καθ' όλη τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας θα διοργανωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες εκδηλώσεις θεματικής διαβούλευσης, είτε με πρωτοβουλία της ίδιας της Οργανωτικής Επιτροπής, είτε με πρωτοβουλία από Κινήσεις Πολιτών, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και άλλους φορείς της κοινωνίας των πολιτών.

Ο διάλογος αυτός, κατά τον πρωθυπουργό, «δεν μπορεί παρά να λάβει και ακόμη ευρύτερες διαστάσεις, μέσα από τη δημιουργία ειδικής ιστοσελίδας όπου όλοι οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν τις προτάσεις τους, τις συμφωνίες και τις αντιρρήσεις τους».

Μετά το τέλος της διαβούλευσης, την άνοιξη του 2017, η Οργανωτική Επιτροπή θα συγκεντρώσει τα αποτελέσματα του διαλόγου και θα παραδώσει την έκθεσή της σε όλα τα πολιτικά κόμματα, που από κει και πέρα θα πάρουν τη σκυτάλη για να εκκινήσει η κοινοβουλευτική διαδικασία, όπως ορίζεται από το άρθρο 110 του Συντάγματος και τον κανονισμό της Βουλής.

ΠΑΣΟΚ: Ο πρωθυπουργός επέλεξε ξανά το show από την ουσία

«Στο μείζον θεσμικό ζήτημα της Συνταγματικής Αναθεώρησης, ο πρωθυπουργός απέφυγε τη Βουλή, επέλεξε να μείνει στο προαύλιό της», αναφέρει το ΠΑΣΟΚ σε σχετική ανακοίνωση.

«Επέλεξε ξανά το show από την ουσία.

Αγνόησε το αναθεωρητικό πλαίσιο που προβλέπει το Σύνταγμα. Ο στόχος του είναι προφανής: Να αποσπάσει την προσοχή των πολιτών από τα μεγάλα προβλήματα που βιώνουν.

Για να το πετύχει δεν διστάζει να υποβιβάσει την κορυφαία δημοκρατική λειτουργία, που απαιτεί συνεννόηση και συναίνεση, σε κομματική αντιπαράθεση και εργαλείο εξυπηρέτησης δικών του επιδιώξεων.

Χρησιμοποιεί παλαιοκομματικές και καταδικασμένες πρακτικές στο όνομα του δήθεν νέου. Πρακτικές που εκφράζουν το «πιο παλιό από το παλιό» στην πολιτική!

Ο διάλογος για τη συνταγματική αναθεώρηση δεν μπορεί να γίνει όπως τον σκηνοθετεί ο πρωθυπουργός. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εξωκοινοβουλευτικά παιχνίδια και προσχήματα. Όλα, λοιπόν, στη Βουλή. Εμείς είμαστε έτοιμοι με τις προτάσεις μας για προοδευτικές και τολμηρές αλλαγές που απαιτούνται στο Σύνταγμά μας.

Το έχουμε ξαναπεί: Η κυβέρνηση έχει τους πενήντα βουλευτές που απαιτεί το Σύνταγμα. Δεν απομένει πλέον παρά να προκαλέσει την αναθεωρητική διαδικασία που αυτό προβλέπει. Τα υπόλοιπα, εκ του πονηρού», καταλήγει η ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ.