Κρίσιμο τεστ... προθέσεων στο Eurogroup

Μια πρώτη γεύση για το πώς θα αντιμετωπίσουν οι Ευρωπαίοι δανειστές τη χώρα μας, στη μετα-Brexit εποχή και εν μέσω της ιταλικής τρικυμίας, αναμένεται να πάρει στο περιθώριο του Eurogroup της Δευτέρας ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Τα μηνύματα που κατέφθασαν από Ευρωπαίους αξιωματούχους τις προηγούμενες ημέρες στην κυβέρνηση μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι καθώς, προς απογοήτευση όσων πίστευαν -κυρίως εντός των τειχών- ότι οι εξελίξεις στη Βρετανία θα «μαλακώσουν» τους υπέρμαχους της σκληρής δημοσιονομικής γραμμής, επικρατούν άλλες σκέψεις.

Πολλές χώρες φαίνεται να ζητούν αυστηρή τήρηση των κανόνων του συμφώνου σταθερότητας, με άμεση προώθηση των μεταρρυθμίσεων στις χώρες που αποκλίνουν από τους δημοσιονομικούς στόχους, προκειμένου να θωρακιστεί το ευρώ και να δυναμώσει η Ενωμένη Ευρώπη.

Η Ελλάδα, λόγω των γνωστών προβλημάτων που αντιμετωπίζει και τη δανειακή εξάρτηση που έχει πλέον από τον ESM, θα βρεθεί και πάλι στο «δοκιμαστήριο» ενόψει της νέας αξιολόγησης και της εφαρμογής των προαπαιτουμένων για την εκταμίευση της δεύτερης υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ.

Η ανταλλαγή αρκετών επιστολών μεταξύ Αθήνας και Κομισιόν για την καθυστέρηση εφαρμογής μεταρρυθμίσεων και των προαπαιτουμένων δίνουν ήδη τον τόνο, διαλύοντας και τις τελευταίες ψευδαισθήσεις ότι υπάρχουν περιθώρια επαναδιαπραγμάτευσης των συμφωνηθέντων.

Μπορεί η χώρα μας να βγήκε εντελώς από την ατζέντα του Eurogroυp της 11ης Ιουλίου (λόγω και των εξελίξεων στην Ιταλία), ωστόσο οι επαφές που θα έχει η ελληνική αντιπροσωπεία με τους συμμετέχοντες θα αποτελέσουν ουσιαστικά την αφετηρία για τη νέα διαπραγμάτευση κυβέρνησης και δανειστών.

«Οι Ευρωπαίοι εταίροι θα συνεχίσουν να εποπτεύουν το πρόγραμμα προσαρμογής της Ελλάδας», ανέφερε χαρακτηριστικά η αρχική ανακοίνωση του επικεφαλής του συμβουλίου, στέλνοντας μήνυμα ότι η στενή επιτήρηση του προγράμματος δεν πρόκειται να χαλαρώσει.

Έτσι κι αλλιώς, ο δρόμος προς τη δόση του Σεπτεμβρίου είναι στρωμένος με δεκάδες προαπαιτούμενα που θα πρέπει να υλοποιήσει η Αθήνα πριν ξεκινήσει η δεύτερη αξιολόγηση με αιχμή: τα εργασιακά, τις ομαδικές απολύσεις, την απελευθέρωση της αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών, τα ισοδύναμα μέτρα λιτότητας για να «ξεπαγώσουν» τα ειδικά μισθολόγια και οι τομές στη Δικαιοσύνη.

Θα προηγηθούν η μεταφορά του 5% του ΟΤΕ στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, η αναθεώρηση του νόμου Δένδια για τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια, το ακαταδίωκτο για τη διοίκηση και το Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ, η σύσταση του συμβουλίου εποπτείας του νέου Υπερταμείου Αποκρατικοποιήσεων (3 μέλη θα επιλέξει η Ελλάδα και 2 οι Βρυξέλλες) και η διοίκηση της νέας ανεξάρτητης Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.

Το προηγούμενο διάστημα, οι δανειστές άσκησαν πίεση στην ελληνική πλευρά ώστε να κλείσουν το συντομότερο αυτές οι εκκρεμότητες του μνημονίου και ει δυνατόν να ενσωματωθούν σε κάποια από τα νομοσχέδια (πλαστικό και αδήλωτο χρήμα, καπνικά) που θα εισαχθούν το επόμενο διάστημα στη Βουλή. 

Το ΔΝΤ

Τις δικές του «φωτιές» ανάβει και το ΔΝΤ, λίγο πριν την έναρξη της δεύτερης αξιολόγησης.

Στην ειδική έκθεση για τις προοπτικές της Ευρωζώνης, που δημοσιοποιήθηκε στη σκιά του Brexit και της νευρικής κρίσης στις χρηματαγορές από την αναταραχή στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα, ο διεθνής οικονομικός οργανισμός χαρακτηρίζει μονόδρομο την ακόμα μεγαλύτερη ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας, προκειμένου να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για μείωση της ανεργίας και τόνωση της ανταγωνιστικότητας της ασθμαίνουσας ελληνικής οικονομίας.

Το Ταμείο υποστηρίζει ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει απλώς να διαφυλάξει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει ως τώρα, αλλά και να τις επεκτείνει. Κάνει ιδιαίτερη αναφορά στον κατώτατο μισθό αλλά και στον ειδικό χαμηλότερο μισθό για τους νέους, με την επισήμανση ότι πρέπει να διατηρηθεί λόγω της πολύ υψηλής ανεργίας σε αυτές τις ηλικίες.

Όλα αυτά σε αντίθεση με την κυβέρνηση, η οποία προτίθεται να επαναφέρει σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων ανάλογο του πρόσφατου παρελθόντος.

Από τις συστάσεις του Ταμείου δεν απουσιάζουν φυσικά οι οδηγίες για τις ομαδικές απολύσεις και το πλαίσιο των απεργιών, όπου η κυβέρνηση περιμένει πίεση και από τους Ευρωπαίους.

Η «γραμμή» των δανειστών για τις ομαδικές απολύσεις είναι ότι πρέπει να καταργηθεί κάθε διοικητικός περιορισμός, ήτοι το δικαίωμα «βέτο» απ' όπου κι αν ασκείται, ενώ δεν αποκλείεται και μια κοινή, σκληρή στάση Ευρωπαίων - ΔΝΤ για την προκήρυξη απεργιών από την απόλυτη πλειοψηφία των εργαζομένων και όχι των Δ.Σ. των Σωματείων.

Μεσοπρόθεσμο

Με ενδιαφέρον αναμένεται μέχρι τις 15 Ιουλίου το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που θα παρουσιάσει η κυβέρνηση και το οποίο θα δίνει εν πολλοίς το στίγμα της «πειθαρχίας» έναντι των συμφωνηθέντων, και κυρίως οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα μπουν μετά το 2018 (το ΜΠ θα εκτείνεται έως το 2020. Θα αφορά δηλαδή στην τετραετία 2017-2020).

Οι δανειστές για την ώρα δεν συζητούν αλλαγή του στόχου του 3,5%, ενώ η κυβέρνηση -ακόμα και η Τράπεζα της Ελλάδος- έχει ζητήσει χαμήλωμα του στόχου κοντά στο 1,5% με 2% του ΑΕΠ. Το θέμα αυτό αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να θέσει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στους Ευρωπαίους ομολόγους του.

Στο Μεσοπρόθεσμο θα περιγράφονται αναλυτικά τα πρόσθετα μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ από το 2017, το ύψος των οποίων μόνο από τις αλλαγές στους έμμεσους φόρους ανέρχεται σε 1,1 δισ. ευρώ ή στο 0,61% του ΑΕΠ, όπως επίσης και αυτά που θα έρθουν με τον Προϋπολογισμό του 2018 και θα φτάνουν στα 405 εκατ. ευρώ. Για το 2016, οι πρόσθετες εισπράξεις για τον προϋπολογισμό φτάνουν στα 364 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για παρεμβάσεις με τις οποίες θα διασφαλίζονται οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ το 2017 και 3,5% το 2018.

Στο πρόγραμμα θα ενσωματώνονται και όλοι οι στόχοι του τεχνικού κειμένου του επικαιροποιημένου μνημονίου, είτε αυτοί αφορούν στη λειτουργία του «κόφτη», είτε στους φιλόδοξους εισπρακτικούς στόχους για να βγαίνουν οι προϋπολογισμοί.