Αέριο: Εκτίναξη της ζήτησης με οδηγό την ηλεκτροπαραγωγή

Θεαματική αύξηση 35,7% είχε το εξάμηνο του 2016 η ζήτηση φυσικού αερίου, έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2015. Με βάση τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, στο ελληνικό σύστημα εισήλθαν περίπου 20,7 εκατομμύρια μεγαβατώρες φυσικού αερίου, που αντιστοιχούν σε περίπου 1,8 δισ. κυβικά μέτρα, έναντι 15,25 εκατ. μεγαβατώρες ή 1,3 δισ. κυβικά μέτρα.

Η τάση αύξησης της ζήτησης έγινε εμφανής από το δεύτερο εξάμηνο του 2015, ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων από τις διεθνείς τιμές πετρελαίου. Επιπλέον, το πρώτο εξάμηνο του έτους, η ακόμη μεγαλύτερη πτώση της τιμής αερίου, ιδίως από αγωγούς, το κατέστησε αμέσως ανταγωνιστικό στην ηλεκτροπαραγωγή.

Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία κατανάλωσης του εξαμήνου (συγκεκριμένα 1/1-7/7), καθώς η κατανάλωση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή είναι αυξημένη κατά 84%, αν συγκριθεί με την κατανάλωση των μονάδων που λειτουργούσαν το πρώτο εξάμηνο του 2015 και κατά 105%, αν συμπεριληφθεί και η νέα μονάδα της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη, η οποία άρχισε να λειτουργεί τον Οκτώβριο του 2015.

Τα στοιχεία κατανάλωσης φυσικού αερίου, άλλους ικανοποιούν και άλλους προβληματίζουν. Ικανοποιούν για παράδειγμα τη ΔΕΠΑ, που πουλά το περισσότερο αέριο στο εσωτερικό της χώρας, όπως και τους ηλεκτροπαραγωγούς, που έχουν αυξήσει τον βαθμό απασχόλησης των επενδύσεών τους. Δυσαρεστούν ωστόσο όσους έχουν συνδεθεί με την ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη, που λόγω του υψηλού του κόστους, όπως το εμφανίζει η ΔΕΗ, μείωσε το μερίδιό του στην ηλεκτροπαραγωγή. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το πεντάμηνο του 2016 οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου (ΔΕΗ και ανεξάρτητοι) κάλυψαν το 20% της ζήτησης, έναντι μόλις 9% του πενταμήνου του 2015.

Παρ' όλα αυτά, η μεγάλη αύξηση της ζήτησης, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, είναι η μία όψη του νομίσματος, και νομίζουμε ότι θα πρέπει να προκαλέσουν γενικότερο προβληματισμό. Και αυτό, επειδή παρά τη (συγκυριακά) μειωμένη τιμή του φυσικού αερίου, η χρήση του στη βιομηχανία, στον οικιακό και επαγγελματικό τομέα, είτε μειώνεται, είτε στην καλύτερη περίπτωση παραμένει στάσιμη, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνονται οι στόχοι εισαγωγής του καυσίμου, δηλαδή απεξάρτηση από τα υγρά καύσιμα, περιβαλλοντική ελάφρυνση των πόλεων.

Στην Αθήνα για παράδειγμα η κατανάλωση το εξάμηνο ήταν μειωμένη κατά 21,3% (1.645.218 μεγαβατώρες φυσικού αερίου έναντι 2.091.912), στη Θεσσαλονίκη κατά 17,6%, στη Λάρισα κατά 17%, στον Βόλο κατά 13%. Σε ό,τι αφορά στις βιομηχανίες, στα Οινόφυτα δεν υπήρξε ουσιώδης μεταβολή (-2,5%), το ίδιο στις βιομηχανικές χρήσεις Αλουμινίου (αλουμίνα) (+2,4%), ενώ μικρή σημασία έχει να πούμε ότι η Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων, νυν ΕLFΕ, μείωσε κατά 5% την κατανάλωσή της, αφού η βιομηχανία αυτή έτσι και αλλιώς έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές στη ΔΕΠΑ ύψους άνω των 90 εκατομμυρίων ευρώ. Η ζήτηση από άλλες περιοχές με βιομηχανικές συγκεντρώσεις παραμένει από μικρή έως αμελητέα.

Η μείωση της κατανάλωσης το εξάμηνο του 2015 οφείλεται εν μέρει στον ήπιο χειμώνα, που περιόρισε τη χρήση των λεβήτων κεντρικής θέρμανσης, αλλά και στον αυξημένο ειδικό φόρο που ίσχυε μέχρι πρόσφατα και σε κάποιο βαθμό καθιστούσε το καύσιμο λιγότερο ανταγωνιστικό. Ωστόσο, με δεδομένο ότι οι καταναλώσεις ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου αποτελούν έμμεσους (πρόδρομους) δείκτες ανάκαμψης ή ύφεσης, ούτε ο ηλεκτρισμός (-3,6% το πεντάμηνο), ούτε και το φυσικό αέριο δίνουν κάποια θετικά σημάδια.

Τέλος, να σημειώσουμε ότι οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία σχεδόν διπλασιάστηκαν το εξάμηνο (+89%, 13,3 εκατ. μεγαβατώρες έναντι 7 εκατομμυρίων), από την Τουρκία ήταν αυξημένες κατά 23%, ενώ οι εισαγωγές υγροποιημένου ήταν μειωμένες κατά 29,5%. Οι τρεις μεγαλύτεροι καταναλωτές φυσικού αερίου είναι κυρίως ηλεκτροπαραγωγοί, με τη ΔΕΗ να εκπροσωπεί το 26,6%, τον όμιλο Μυτιληναίου (Protergia, ΣΗΘ, Korinthos Power, Αλουμίνα) το 25% και την Elpedison (μονάδες ηλεκτρ/γής Θεσσαλονίκης και Θίσβης) το 11,5%.