Κρουαζιέρες: Άφαντη η Ελλάδα από το ναυπηγικό πάρτι στην Ευρώπη

Ο κλάδος της κρουαζιέρας αποτελεί ίσως το πιο γλαφυρό παράδειγμα της διαχρονικής «δυστοκίας» της Ελλάδας να διεκδικήσει όσα της αναλογούν στην ευρωπαϊκή αγορά, από τομείς όπως ο τουρισμός στους οποίους πρωταγωνιστεί.

Αρκεί και μόνο να αναφέρει κανείς πως η Ελλάδα αποτελεί τον τρίτο δημοφιλέστερο ευρωπαϊκό προορισμό των επιβατών κρουαζιέρας, αλλά αυτό φαίνεται να το... κεφαλαιοποιούν άλλοι. Είναι χαρακτηριστικό πως η ευρωπαϊκή «πίτα» άμεσων εισπράξεων από τον χώρο της κρουαζιέρας έφθασε το 2015 τα 16,89 δισ. ευρώ, αλλά η Ελλάδα «βολεύτηκε» (;) με 489 εκατ. ευρώ. Ποσό που μάλλον παραπέμπει σε μια μεγάλη χούφτα ψίχουλα παρά σε μερίδιο αγοράς.

Τα διαφυγόντα έσοδα της Ελλάδας μάλιστα αναμένεται να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια, αν δεν αλλάξει η προσέγγισή της στον χώρο. Κι αυτό καθώς η αβεβαιότητα που προκαλούν στους ταξιδιώτες τα θέματα ασφάλειας μετά από τις διαδοχικές τρομοκρατικές επιθέσεις σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αυξάνουν τη ζήτηση για κρουαζιέρες.

Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύεται από τα μέχρι στιγμής στοιχεία κρατήσεων από βασικές αγορές όπως της Γερμανίας. Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ οι πωλήσεις στην ταξιδιωτική αγορά της Γερμανίας στο πρώτο πεντάμηνο εμφανίζουν σωρευτική πτώση 7% σε σχέση με πέρυσι, οι πωλήσεις στον τομέα της κρουαζιέρας καταγράφει άνοδο που αγγίζει το 15%.

Όμως, η οικονομία της Ε.Ε δεν επωφελείται μόνο από τους επιβάτες που αναχωρούν ή επισκέπτονται ευρωπαϊκούς προορισμούς. Ακόμα περισσότερα είναι τα οφέλη για τη ναυπηγική βιομηχανία της Ε.Ε. -τομέα από τον οποίο η Ελλάδα απέχει εκκωφαντικά. Κι αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια ακόμα χαμένη ευκαιρία της ελληνικής οικονομίας, αν δεν μεταφραζόταν σε δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Σε μια ναυτική χώρα όπως η Ελλάδα, μάλιστα, όπου τα ναυπηγεία της παραμένουν ουσιαστικά χωρίς αντικείμενο.

Τα μεγέθη δεν επιτρέπουν εναλλακτικές ερμηνείες για το ναυπηγικό «πάρτι» κρουαζιερόπλοιων που εξελίσσεται στην Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 51 κρουαζιερόπλοια που περιλαμβάνει το παγκόσμιο «βιβλίο παραγγελιών» (Order Book) για την περίοδο 2016-2019, τα 49 ναυπηγούνται σε ναυπηγεία της Ευρώπης! Μόλις δύο κατασκευάζονται σε ιαπωνικά ναυπηγεία.

Την τεράστια ναυπηγική «πίτα» της κρουαζιέρας, μάλιστα, η οποία ανέρχεται σε 27,3 δισ. ευρώ την περίοδο 2016-2019 μοιράζονται ουσιαστικά μόλις τέσσερις χώρες: Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Φινλανδία. Κυρίαρχοι του παιχνιδιού, ωστόσο, είναι η Ιταλία και η Γερμανία, οι οποίες έχουν αναλάβει περισσότερο από τα 2/3 των παραγγελιών (67,5%).

Ιταλία και Γερμανία αποτελούν, ουσιαστικά, ένα δίδυμο πάνω στο οποίο βασίζεται η ναυπηγική κυριαρχία της Ε.Ε. στον χώρο της κρουαζιέρας.

Σε ναυπηγεία της Ιταλίας είναι προγραμματισμένα να «χτιστούν» (την περίοδο 2016-2019) 18 μεγάλα κρουαζιερόπλοια, που θα έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν συνολικά 43.026 επιβάτες. Για την κατασκευή τους, οι εταιρείες κρουαζιερόπλοιων πρόκειται να καταβάλλουν στα ναυπηγεία της Ιταλίας 9,5 δισ. ευρώ.

Σε απόσταση «αναπνοής» βρίσκονται τα ναυπηγεία της Γερμανίας, τα οποία θα βάλουν στα ταμεία τους 8,9 δισ. ευρώ για την κατασκευή 12 μεγάλων κρουαζιερόπλοιων, συνολικής μεταφορικής ικανότητας 39.287 επιβατών.

Σε απόσταση από Ιταλία και Γερμανία βρίσκεται το «δίπολο» που συγκροτούν η Γαλλία και η Φινλανδία. Οι δύο χώρες προγραμματίζεται να κατασκευάσουν 6 και 5 μεγάλα κρουαζιερόπλοια, εισπράττοντας 5,3 δισ. ευρώ και 2,6 δισ. ευρώ αντίστοιχα.

Παρών στο «πάρτι» δηλώνει και η ισομεγέθης της Ελλάδας, Νορβηγία, καθώς την περίοδο 2016-2019 θα αποσπάσει 677 εκατ. ευρώ για την κατασκευή 5 μικρότερων κρουαζιερόπλοιων στα ναυπηγεία της. Με τις συγκεκριμένες πέντε παραγγελίες η Νορβηγία αποσπά μερίδιο 2,5% της πίτας ναυπηγήσεων στην Ευρώπη.

Κι αν η παρουσία της Νορβηγίας στο ευρωπαϊκό «πάρτι» ναυπήγησης νέων κρουαζιερόπλοιων δεν προκαλεί έκπληξη λόγω της παράδοσης της χώρας στον τομέα, δεν συμβαίνει το ίδιο με την Κροατία.

Η χώρα που αναπτύσσεται ταχύτατα στον χώρο του θαλάσσιου τουρισμού (έχει προσελκύσει ήδη μεγάλο αριθμό ελληνόκτητων επαγγελματικών τουριστικών σκαφών) έχει αναλάβει, παρά το μικρό της μέγεθος, τη ναυπήγηση δύο μικρότερου μεγέθους κρουαζιερόπλοιων. Έτσι, στη χώρα θα εισρεύσουν 235 εκατ. ευρώ για τη ναυπήγηση των δύο πλοίων, που θα έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν συνολικά 528 επιβάτες. Με τις δύο συγκεκριμένες παραγγελίες η Κροατία σίγουρα δεν θα γίνει ξαφνικά πλούσια. Αποσπά, όμως, μερίδιο 0,9% της ευρωπαϊκής αγοράς και, το κυριότερο, μπαίνει στον «χρυσοφόρο» ναυπηγικό χάρτη της κρουαζιέρας.

Κάτι που δεν έχει προσπαθήσει καν η Ελλάδα. Πολύ περισσότερο καθώς εκκρεμούν επί χρόνια επενδυτικές προτάσεις για τη δημιουργία στην Ελλάδα ισχυρής ναυπηγικής βιομηχανίας μικρών κρουαζιερόπλοιων και σκαφών αναψυχής.