Γιατί το Brexit φοβίζει τους Ελληνες επιχειρηματίες

Υπό δοκιμασία θα τεθούν 2,5 δισ. διμερούς εμπορίου Ελλάδας - Βρετανίας, εξαιτίας του Brexit, σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων (ΠΣΕ). Προβληματισμό και ανησυχία για τις επιπτώσεις του Brexit, στην ελληνική οικονομία εκφράζουν ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ και του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης και ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ, Κωνσταντίνος Μίχαλος.

Όπως αναφέρει ο ΠΣΕ, πέπλο αβεβαιότητας απλώνεται πάνω από την ευρωπαϊκή οικονομία, αλλά και το παγκόσμιο εμπόριο, επηρεάζοντας σαφώς και το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας, ειδικά σε διμερές επίπεδο, μετά την απόφαση υπέρ του Brexit στη Μεγάλη Βρετανία.

Και αυτό γιατί η βρετανική αγορά αποτελεί τον 7ο κυριότερο προορισμό για τα ελληνικά προϊόντα, ενώ η Βρετανία αποτελεί τον 14ο μεγαλύτερο προμηθευτή της Ελλάδας. Κατά τον ΠΣΕ, κρίσιμοι πλέον παράγοντες είναι η ισοτιμία της στερλίνας και η πιθανότητα επιβολής στο μέλλον δασμών.

Με βάση τα στοιχεία του ΠΣΕ και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τη Μεγάλη Βρετανία ανήλθε το 2015 στο 1,07 δισ. ευρώ, ακολουθώντας θετικούς ρυθμούς αύξησης της τάξης του 2,1%, σε επίπεδο τελευταίας 5ετίας (2011-2015). Μάλιστα, πέρυσι οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν αύξηση κατά 10,8% σε σχέση με το 2014. Στον αντίποδα, οι ελληνικές εισαγωγές από τη Βρετανία, ακολουθούν πτωτικούς ρυθμούς (-2,3% σε μέσο όρο 5ετίας) και διαμορφώνονται στα επίπεδα του 1,19 δισ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας με τη Βρετανία υπολογίζεται σε 2,27 δισ. ευρώ ετησίως, εκ των οποίων 1,07 δισ. ευρώ ελληνικές εξαγωγές προς τη Βρετανία (4,2% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών) και 1,19 δισ. ευρώ ελληνικές εισαγωγές από τη βρετανική αγορά (2,9% των συνολικών ελληνικών εισαγωγών).

Την τελευταία 5ετία, προκύπτει τάση εξισορρόπησης στο εμπορικό ισοζύγιο, καθώς οι εξαγωγές αυξάνονται (ξεπερνώντας το 1 δισ. ευρώ για πρώτη φορά το 2015), ενώ οι εισαγωγές μετά από μία μεγάλη υποχώρηση τη διετία 2012-2013 δείχνουν να σταθεροποιούνται στα επίπεδα του 1,2 δισ. ευρώ.

Μάλιστα, το εξαγωγικό πρότυπο της Ελλάδας προς τη Βρετανία χαρακτηρίζεται ως εξελιγμένο καθώς αφορά σε ποσοστό 60,5% βιομηχανικά προϊόντα, ενώ ακολουθούν με 29,5% τα αγροτικά προϊόντα. Η Ελλάδα, επίσης εισάγει κυρίως βιομηχανικά προϊόντα από την Βρετανία (77,4% των εισαγωγών).

Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα εξάγει προς τη Βρετανία φάρμακα, πετρελαιοειδή, τυριά, σωλήνες, ηλεκτρικούς αγωγούς, προϊόντα αλουμινίου, σταφύλια και σταφίδες, γιαούρτι και ντοματοπολτό. Οι εισαγωγές της χώρας μας συνίστανται κυρίως από αυτοκίνητα, φαρμακευτικά προϊόντα, αλκοολούχα ποτά (ουίσκι και τζιν) και καταναλωτικά προϊόντα (ρούχα, βιντεοπαιχνίδια κ.ά.).

Οι διεθνοποιημένοι κλάδοι

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΠΣΕ, η υπόθεση του Brexit θα επηρεάσει και άλλους διεθνοποιημένους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, επιδρώντας συνολικά στα επίπεδα εξωστρέφειάς της. Συγκεκριμένα, την Ελλάδα επισκέπτονται ετησίως περί τα 2,4 εκατ. Βρετανοί τουρίστες, οι οποίοι δαπανούν σχεδόν 2 δισ. ευρώ, ενώ σημαντικό μέρος του εφοπλιστικού κεφαλαίου και των εσόδων της ελληνικής ναυτιλίας συνδέονται με επενδύσεις στο Σίτι του Λονδίνου.

Οι επιπτώσεις επεκτείνονται ακόμη και σε επίπεδο εισαγωγών και εξαγωγών "συναλλάγματος" από Έλληνες που ζουν, εργάζονται και σπουδάζουν στη Μεγάλη Βρετανία, με όρους ελεύθερης μετακίνησης της ΕΕ, και οι οποίοι ενδέχεται να επαναπροσδιοριστούν στο προσεχές μέλλον.

Όπως σχολίασε η πρόεδρος του ΠΣΕ, κα Χριστίνα Σακελλαρίδη "στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια ζήσαμε από πρώτο χέρι στην πραγματική οικονομία τις συνέπειες της αβεβαιότητας επί των μακροοικονομικών προοπτικών της οικονομίας. Καθίσταται σαφές ότι η αστάθεια αυτή μεταφέρεται πλέον πολλαπλάσια και στην οικονομία της Ευρώπης, όπως μαρτυρούν και οι πρώτες αντιδράσεις των κεφαλαιαγορών.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι επίκειται ακόμη μεγαλύτερη υποτίμηση της στερλίνας και τάση εξίσωσής της με το ευρώ μεσοπρόθεσμα, γεγονός που θα καταστήσει τα ευρωπαϊκά προϊόντα (και άρα και τα ελληνικά) ακριβότερα και λιγότερο ελκυστικά στη βρετανική αγορά. Αντίθετα, θα καταστούν φθηνότερα τα βρετανικά προϊόντα με άμεση συνέπεια την πρόκληση νέας ανισορροπίας στο διμερές εμπορικό ισοζύγιο.

Ωστόσο, οι πιέσεις προς την στερλίνα, ενδέχεται να συμπαρασύρουν και το ευρώ έναντι του δολαρίου, γεγονός που θα απορροφήσει ένα μέρος των αρνητικών πιέσεων και θα επιτρέψει διέξοδο των ευρωπαϊκών (και ελληνικών) προϊόντων προς Τρίτες Χώρες».

Σε διμερές επίπεδο, συνεχίζει η κα Σακελλαρίδη «η κατάσταση ασφαλώς θα γίνει ακόμη πιο δυσχερής, ειδικά αν επιβληθούν και δασμοί στο διασυνοριακό εμπόριο ΕΕ-Βρετανίας και δεν υπάρξει μία "ενδιάμεση" λύση, τύπου ειδικού καθεστώτος, στα πρότυπα των σχέσεων με τη Νορβηγία ή το Λιχτενστάιν.

Ένας ακόμη κρίσιμος παράγοντας με έντονα ελληνικό χρώμα συνδέεται με την ελληνική κοινότητα της Βρετανίας (σπουδαστές και εργαζόμενους), οι οποίοι αποτελούν μεγάλο μέρος του καταναλωτικού κοινού στο οποίο απευθύνονται οι ελληνικές εξαγωγές.

Σε κάθε περίπτωση, οι αλλαγές δεν αναμένονται να είναι άμεσες, καθώς θα απαιτηθεί χρόνος για την εδραίωση της νέας σχέσης ΕΕ-Βρετανίας. Είναι όμως πιο αναγκαίος από ποτέ ο επαναπροσδιορισμός και η εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και η ενίσχυση του ίδιου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος που αναμφισβήτητα δέχθηκε ισχυρό κλονισμό. Σε μία περίοδο αστάθειας της ευρωοικονομίας, η υπόθεση του Brexit προσθέτει νέα βαρίδια και απειλεί τους ρυθμούς ανάπτυξης των χωρών-μελών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας (δεδομένου ότι και το 65% των ελληνικών εξαγωγών απευθύνεται στην ευρωπαϊκή αγορά)».

«Η απάντηση στο Brexit, θα πρέπει να είναι Περισσότερη Ευρώπη, αλλά Ευρώπη του Δικαίου και της Ανάπτυξης και όχι της λιτότητας, της διάσπασης και των εντάσεων. Η Ευρώπη αναμφίβολη εισέρχεται σε μία περίοδο συνολικής ιστορικής ευθύνης» καταλήγει η πρόεδρος του ΠΣΕ.

Η ΕΣΕΕ

Σε σχετική του δήλωση, ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης, σημειώνει: «πριν λίγες μέρες είχαμε εκφράσει τον φόβο για το ξήλωμα του πουλόβερ που θα επέφερε στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένα ενδεχόμενο Brexit.

Το αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία φανερώνει τη διάσταση που υπάρχει ανάμεσα στην κοινωνία και τους πολιτικούς. Οι Ευρωπαϊκές πολιτικές δεν μπόρεσαν να πιάσουν τον σφυγμό των πολιτών, δεν μπόρεσαν να αφουγκραστούν τις ανάγκες τους.

Το καμπανάκι χτύπησε από τη Μεγάλη Βρετανία αποκαλύπτοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των λαών της Ευρώπης, μια Ένωση που δεν υπηρετεί σε μεγάλο βαθμό τις αρχές, τις αξίες και το όραμα στο οποίο οικοδομήθηκε, με μεγάλη ευθύνη της Γερμανίας και των πολιτικών λιτότητας που επιβάλλει.

Εξακολουθώ να πιστεύω ότι το Brexit ήταν λάθος δίλημμα που οδήγησε σε λάθος αποτέλεσμα τόσο για τη Μεγάλη Βρετανία όσο και για την Ευρώπη».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «η αντίστροφη μέτρηση μετά το "Brexit", αναμφισβήτητα άρχισε και ανησυχεί σοβαρά την Ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα, αφού αποτελεί "αχαρτογράφητα νερά" για όλη την Ευρώπη. Ανησυχεί βεβαίως και εμάς τους Έλληνες επιχειρηματίες και κυρίως τις δραστηριότητες στον τουρισμό και το εμπόριο, γιατί θα κοστίζει πολύ ακριβότερα στους Βρετανούς τουρίστες να επισκέπτονται την Ελλάδα. Επίσης, το 0,3% των μετοχών στο Βρετανικό Χρηματιστήριο ανήκει σε ελληνικά συμφέροντα που θα υποστούν σοβαρές ζημιές και βεβαίως, γιατί σημαντικός αριθμός των Ελλήνων επιχειρηματιών διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με το βρετανικό τραπεζικό σύστημα, όπου πλέον δεν θα θεωρούνται καταθέτες σε χώρα εντός ΕΕ. Επιπτώσεις θα υπάρξουν και για τους Έλληνες κατόχους ακίνητης περιουσίας στη Βρετανία, αφού θα επαναπροσδιοριστεί η φορολόγησή τους, καθώς και στους εργαζόμενους, που κάνουν χρήση της ελεύθερης διακίνησης εργαζομένων εντός Ε.Ε.

Όπως αναφέρει ο κ. Κορκίδης, έντονος προβληματισμός επίσης επικρατεί και στο ισχυρό ελληνικό ναυτιλιακό "lobby" στο "city" του Λονδίνου, όπου έχουν παραδοσιακά την έδρα τους πολλοί Έλληνες εφοπλιστές και διαχειρίστριες εταιρείες ελληνόκτητων πλοίων, χωρίς όμως να αντιμετωπίζουν κάποιο άμεσο ή μελλοντικό πρόβλημα. Το χτύπημα που θα υποστεί συνολικά η οικονομία, το εμπόριο, ο χρηματοοικονομικός τομέας, αλλά και οι διεθνείς σχέσεις της Βρετανίας αλλά και της Ε.Ε. θα είναι σφοδρό. Αυτό όμως που μας τρομάζει περισσότερο είναι ο πολιτικός αντίκτυπος, μήπως γίνουμε μάρτυρες στο "ξήλωμα του πουλόβερ"

Η ΚΕΕ

Ο πρόεδρος της ΚΕΕ και του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος σχολιάζοντας το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Μεγάλη Βρετανία σημείωσε: «Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος υπέρ της αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία και ακόμη περισσότερο στην ελληνική οικονομία, η οποία δυστυχώς παραμένει ακόμα ασθενής.

Τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, χρειάζεται, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, νηφαλιότητα και ψυχραιμία για να αντιμετωπιστεί από κοινού το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία.

Κάθε κρίση γεννά και ευκαιρίες και έτσι θα πρέπει να δούμε και την ψήφο των πολιτών του ισχυρού Ηνωμένου Βασιλείου, ώστε να προχωρήσει η Ευρώπη επιτέλους στην ολοκλήρωση της, μακριά από τακτικισμούς που πληγώνουν ανεπανόρθωτα τις αξίες, τη συνοχή και την οικονομία της ευρωπαϊκής κοινότητας.

Τα μεγάλα λάθη που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια η ΕΕ με την αδικαιολόγητη εμμονή της στις πολιτικές λιτότητας, με την αδιαφορία της για τον κοινωνικό ιστό και την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, πρέπει να διορθωθούν άμεσα.

Και η Ελλάδα θα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς άλλωστε θα είναι από τις χώρες που θα πληγούν οικονομικά ιδιαίτερα στον εξαγωγικό τομέα από το νέο status στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ήρθε η ώρα όλοι μαζί να δώσουμε την μάχη για να αλλάξουμε την Ευρώπη θωρακίζοντας τις Ευρωπαϊκές αξίες επί την βάση των οποίων δημιουργήθηκε».

Η ΓΣΕΒΕΕ

Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββαθάς, «το τελευταίο διάστημα οδεύοντας προς το βρετανικό δημοψήφισμα είδαν το φως της δημοσιότητας πλήθος εκτιμήσεων και προβλέψεων για τις αρνητικές επιπτώσεις της εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι, όμως, πολύ νωρίς για να εκτιμήσουμε τις επιπτώσεις αυτές για την Βρετανία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα. Το βέβαιο είναι ότι οι ευρωσκεπτικιστές πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια σε αρκετά Ευρωπαϊκά Κράτη με αριθμητική πρόοδο.

Εάν δεν υπάρξει αλλαγή πολιτικής και περαιτέρω εκδημοκρατισμός της Ε.Ε. τότε υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο τα διαλυτικά φαινόμενα να επικρατήσουν. Ο τρόπος μάλιστα που η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαχειριστεί την Βρετανική περίπτωση είναι κρίσιμης σημασίας. Εάν η αντιμετώπισή της λάβει τιμωριτικό και παραδειγματικό χαρακτήρα, όπως έγινε με την δική μας περίπτωση, τότε η φορά των εξελίξεων θα είναι μη αναστρέψιμη».

*Αναλυτικός Πίνακας για τις εμπορικές σχέσεις Ελλάδας- Μεγάλης Βρετανίας, δημοσιεύται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".