«Καυτή» εβδομάδα για τα εργασιακά

Σε... στρατηγείο της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τα εργασιακά θα μετατραπεί σήμερα και αύριο το υπουργείο Εργασίας καθώς οι επιστήμονες-ειδικοί που έχουν αναλάβει τη σύνταξη πορίσματος για τις βέλτιστες πρακτικές στην Ευρώπη αλλά και τις απαιτούμενες αλλαγές στην Ελλάδα βρίσκονται στη χώρα μας.

Σήμερα έχουν προγραμματιστεί συναντήσεις των Ευρωπαίων καθηγητών με τη ΓΣΕΕ και τις ενώσεις εργοδοτών. Στην ατζέντα των συζητήσεων, όπως ξεκαθαρίζεται και στο συμπληρωματικό Μνημόνιο, βρίσκονται οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, οι ομαδικές απολύσεις και ο συνδικαλιστικός νόμος.

Εκ των πραγμάτων και βάσει των μνημονιακών δεσμεύσεων, στο τραπέζι του διαλόγου θα τεθεί και το θέμα της διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού.

Σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Εργασίας, οι μέχρι τώρα συνεδριάσεις διεξήχθησαν σε καλό κλίμα, ενώ στο τραπέζι έχουν πέσει θέματα όπως η σημερινή αναλογία κλαδικών προς επιχειρησιακές συμβάσεις, ο ρόλος των «Ενώσεων Προσώπων» και το ζήτημα της επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων. Η ελληνική πλευρά βέβαια επιθυμεί να μη συνεχίσει η επέλαση των συμβάσεων νέου τύπου, ενώ θα επιδιώξει και την αντιστροφή της κατάστασης αναφορικά με την επικράτηση των επιχειρησιακών έναντι των κλαδικών συμβάσεων.

Χαμένη θεωρείται η μάχη για το θέμα του υπουργικού βέτο στην περίπτωση των αιτήσεων για παράνομες ομαδικές απολύσεις, ιδιαίτερα μετά και την εισήγηση του Γενικού Εισαγγελέα του Ευρωδικαστηρίου για το θέμα της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ. Στον αντίποδα, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Εργασίας, θα επιδιωχθεί η διατήρηση του ισχύοντος ποσοστού στο θέμα των επιτρεπόμενων απολύσεων, ενώ κόκκινη γραμμή θεωρείται τόσο η μη επαναφορά της ανταπεργίας (λοκάουτ) όσο και οι διατήρηση του τρόπου κήρυξης απεργιών.

Η Επιτροπή πρέπει να παραδώσει εντός του καλοκαιριού το πόρισμά της, μετά από διαβούλευση και με οργανισμούς όπως ο ILO, ώστε τον Σεπτέμβριο, και μετά από δύσκολη διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των δανειστών, η ελληνική πλευρά να προχωρήσει σε νομοθετικές ρυθμίσεις.

Τα θέματα που κατά καιρούς έχουν τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων και αναμένεται να απασχολήσουν τόσο τις σημερινές συναντήσεις όσο και το πόρισμα της επιτροπής είναι:

– Τρόπος υπολογισμού και θεσμοθέτησης του κατώτατου μισθού. Εκπρόσωποι των δανειστών έχουν ζητήσει κατά τις προηγούμενες διαπραγματεύσεις όχι μόνο με την παρούσα κυβέρνηση αλλά και με όλες τις προηγούμενες, την κατάργηση των τριετιών και των επιπρόσθετων επιδομάτων. Άλλωστε, με το 2ο Μνημόνιο έχουν παγώσει οι τριετίες, μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από το 10%.

Στην πράξη, οι ίδιοι οι δανειστές, μέσω των εκτιμήσεών τους, θεωρούν ότι οι τριετίες θα παραμείνουν «παγωμένες» έως τουλάχιστον το 2060. Παράλληλα, από τον Φεβρουάριο του 2012, ο κατώτατος μισθός της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) έχει υποχωρήσει από τα 751 ευρώ στα 586 ευρώ μικτά και ειδικά για τους εργαζόμενους ηλικίας κάτω των 25 ετών στα 511 ευρώ (μικτές αποδοχές). Το δεύτερο Μνημόνιο ορίζει ακόμη πως εντός του 2016 θα πρέπει να καθοριστεί από την κυβέρνηση ο νέος μηχανισμός υπολογισμού του κατώτατου μισθού, προκειμένου να θεσμοθετηθεί το νέο ποσό που θα ισχύσει το 2017. Βέβαια, το τρίτο Μνημόνιο «παγώνει» αυτή τη διαδικασία, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, γεγονός που εκ των πραγμάτων θέτει στο προσκήνιο των συζητήσεων τόσο το ύψος όσο και τον τρόπο θεσμοθέτησης του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα.

– Ομαδικές απολύσεις. Μετά τις μνημονιακές παρεμβάσεις του παρελθόντος, σήμερα, ομαδικές απολύσεις θεωρούνται όσες γίνονται από επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 20 εργαζόμενους. Επιτρέπονται έως 6 απολύσεις τον μήνα για επιχειρήσεις με προσωπικό από 20 έως 150 εργαζόμενους. Ποσοστό 5% ή έως 30 εργαζόμενους τον μήνα για επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 150 εργαζόμενους.

Το υπουργείο Εργασίας εκτιμά ότι δεν πρέπει να αλλάξουν αυτά τα επιτρεπόμενα όρια. Στον αντίποδα, στο θέμα της υπουργικής έγκρισης ομαδικών απολύσεων πάνω από το επιτρεπόμενο όριο, μετά και την πρόσφατη γνωμοδότηση του γενικού Εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (σύμφωνα με την οποία η ελληνική νομοθεσία που απαιτεί από τους εργοδότες να λαμβάνουν διοικητική έγκριση προτού προβούν σε ομαδικές απολύσεις δεν είναι συμβατή προς την ευρωπαϊκή), ανοίγει τον δρόμο για ανατροπές. Στην ελληνική πλευρά, επικρατεί η άποψη ότι την έγκριση ή μη των ομαδικών απολύσεων θα μπορούσε να τη δίνει ο ΟΜΕΔ.

– Αλλαγές στον 13ο και τον 14ο μισθό στον ιδιωτικό τομέα. Χωρίς να τίθεται άμεσα θέμα μείωσης του κόστους εργασίας, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν αποκλείεται να τεθεί το θέμα του επιμερισμού των δύο επιπλέον μισθών σε 12μηνη βάση.

– Ενίσχυση ευέλικτων μορφών εργασίας. Στο μικροσκόπιο των εμπειρογνωμόνων, στο πλαίσιο των βέλτιστων πρακτικών που ήδη εφαρμόζονται στην υπόλοιπη Ευρώπη, θα τεθούν μορφές εργασίας όπως η "μικροεργασία" στην οποία προβλέπονται πολύ χαμηλές αμοιβές χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, τα «συμβόλαια μηδενικών ωρών» που αντιστοιχούν σε απασχόληση όποτε επιθυμεί ο εργοδότης, καθώς και διάφορες παραλλαγές αυτών, όπως "συμβόλαια λίγων ωρών ή "συμβόλαια με το τηλέφωνο" κ.ά.

– Διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Οι εκπρόσωποι των θεσμών αλλά και κάποιοι εργοδοτικοί φορείς ζητούν την περαιτέρω ελαστικοποίηση του πλαισίου διευθέτησης του χρόνου εργασίας (αυξομείωση ωραρίου), με ενίσχυση του διευθυντικού δικαιώματος, χωρίς επιπλέον αμοιβή.

- Μείωση του κόστους των υπερωριών.

– Αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο. Οι προτάσεις των δανειστών για το θέμα που αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς η κυβέρνηση θα κληθεί να θίξει τον σκληρό ιδεολογικό και πολιτικό της πυρήνα, αφορούν στη δυνατότητα του εργοδότη για μη αποδοχή και μη πληρωμή όλων των εργαζομένων του σε περίπτωση απεργίας, όταν αυτή, για παράδειγμα, συνοδεύεται από κατάληψη του εργοστασίου ή από παρεμπόδιση προσέλευσης στην εργασία (lock out).

Στο τραπέζι θα πέσουν επίσης θέματα όπως η αλλαγή του τρόπου λήψης αποφάσεων για την πραγματοποίηση απεργιών, η αύξηση του χρόνου προειδοποίησης για απεργία στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η μείωση των ημερών συνδικαλιστικής άδειας, περιορισμό των αμειβόμενων αδειών στις απολύτως απαραίτητες, καθώς και περιορισμό των προσώπων που δικαιούνται άδειες, η δραστική μείωση των ημερών αδικαιολόγητης απουσίας συνδικαλιστή και ευθυγράμμιση με τα ισχύοντα για κάθε εργαζόμενο, η δυνατότητα απόλυσης συνδικαλιστών για σπουδαίο λόγο αλλά και ο περιορισμός των συνδικαλιστών που απολαμβάνουν προστασία, η κατάργηση της δυνατότητας παροχής προστασίας μέσω του καταστατικού των συνδικαλιστικών οργανώσεων και η μείωση του αριθμού των προστατευόμενων ιδρυτικών μελών μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης.