Ναυτιλία: Τα μποφόρ στους ναύλους και οι ελληνικές αντοχές

Ηγετική θέση στις διεθνείς αγορές διατηρεί η ελληνική ναυτιλία, παρά το γεγονός ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες είναι υποχρεωμένες να διέλθουν από «συμπληγάδες» τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας του σκηνικού που διαμορφώνεται στην οικονομία του πλανήτη.

Απόδειξη για τον ηγετικό ρόλο των Ελλήνων εφοπλιστών στη διεθνή σκηνή θα μπορούσε να είναι τα νέο ρεκόρ που καταγράφει η φετινή διοργάνωση της διεθνούς ναυτιλιακής έκθεσης «Ποσειδώνια», με περισσότερους από 1.800 εκθέτες από 90 χώρες και 20.000 εμπορικούς επισκέπτες.

Το ειδικό βάρος της ελληνικής ναυτιλίας στην οικονομία της Ε.Ε. επιβεβαιώνεται από τη σημερινή κοινή συνέντευξη Τύπου της Επιτρόπου Μεταφορών της Ε.Ε. Βιολέτα Μπουλτς με τον πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θεόδωρο Βενιάμη. Το κάλεσμα του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου (LSE) προς τους Έλληνες εφοπλιστές να αντλήσουν κεφάλαια από την αγγλική κεφαλαιαγορά, σε μια εποχή που οι τράπεζες έχουν κλείσει τις στρόφιγγες, θα μπορούσε να αποτυπώνει την ισχύ της ελληνόκτητης ναυτιλίας.

Το ταξίδι, ωστόσο, του νεοεκλεγέντος δημάρχου του Λονδίνου Σαντίκ Καν στην Αθήνα αυτές τις μέρες, με αφορμή τα «Ποσειδώνια», ίσως αποδίδει με μεγαλύτερη ευκρίνεια την καταλυτική παρουσία των Ελλήνων εφοπλιστών στο επιχειρηματικό κέντρο (Σίτι) μιας από τις ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη. Σε συνάντηση που είχαμε μαζί του μια ομάδα δημοσιογράφων, μάλιστα, θέλοντας να υποσημειώσει τον ρόλο των Ελλήνων εφοπλιστών για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου και της πόλης του Λονδίνου, τους χαρακτήρισε «τρομερά σημαντικούς» (terribly important).

Το 2015 αποδείχθηκε μια ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά για τις ναυτιλιακές εταιρείες, με το διεθνές εμπόριο να καταγράφει άνοδο 2,6% ενώ στο ίδιο διάστημα το θαλάσσιο εμπόριο κατέγραφε αύξηση 2%. Ταυτόχρονα, ωστόσο, η συνολική μεταφορική ικανότητα του παγκόσμιου στόλου αυξήθηκε 3%, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την υπερπροσφορά πλοίων σε σύγκριση με τη ζήτηση για μεταφορά φορτίων.

Το αποτέλεσμα ήταν οι ναύλοι να κατρακυλήσουν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Ο δείκτης για μεταφορά ξηρού φορτίου (BDI), μάλιστα, κατέγραψε το δεύτερο χαμηλότερο ρεκόρ της ιστορίας του καθώς, κατά μέσο όρο, κυμάνθηκε στα επίπεδα των 718 μονάδων. Η κατάσταση έγινε ακόμα πιο δύσκολη στο α' τρίμηνο του 2016, το οποίο ήταν το χειρότερο των τελευταίων 30 χρόνων.

Το 2015 χαρακτηρίστηκε από έντονες αντιθέσεις, σύμφωνα και με την ετήσια έκθεση 2015-2016 της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ). Οι αντίρροπες δυνάμεις που καταγράφηκαν στους κόλπους της ελληνικής ναυτιλίας τη χρονιά που έφυγε, αποτυπώθηκαν στη συνεχιζόμενη πτώση της δραστηριότητας των πλοίων ξηρού φορτίου και μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων αλλά και από την άνοδο της ζήτησης για τα δεξαμενόπλοια.

Το αποτέλεσμα αποτυπώθηκε στα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών. Τα έσοδα σε ξένο συνάλλαγμα από την παροχή ναυτιλιακών υπηρεσιών κατά το α' εξάμηνο του 2015 έφθασαν τα 6,42 δισ. ευρώ, καταγράφοντας άνοδο 2,13% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014. Στο δεύτερο μισό της χρονιάς, ωστόσο, τα έσοδα σε συνάλλαγμα από τη ναυτιλία ήταν 3,54 δισ. ευρώ, καταγράφοντας πτώση σχεδόν 50% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014 (6,84 δισ. ευρώ).

Η «βουτιά» του β' εξαμήνου είχε ως αποτέλεσμα τα συνολικά έσοδα από τη ναυτιλία το 2015 να διαμορφωθούν στα 9,97 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση 2,4% έναντι του 2014.

Παρά τις «συμπληγάδες» από τις οποίες πέρασε το 2015, ωστόσο, η ελληνόκτητη ναυτιλία διατήρησε τα κεκτημένα της στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης. Ο ελληνόκτητος στόλος κατατάχθηκε στην πρώτη θέση παγκοσμίως αριθμώντας 4.585 πλοία (άνω των 1.000 τόνων gt), συνολικής χωρητικότητας 341,2 εκατ. τόνων (dwt), καταγράφοντας αύξηση 22% σε σύγκριση με το 2014. Με τα μεγέθη αυτά αντιπροσώπευε τη χρονιά που πέρασε το 19,63% του παγκόσμιου στόλου. Ένα στα πέντε εμπορικά πλοία του πλανήτη, δηλαδή, ανήκει σε ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων.

Το ειδικό βάρος της ελληνικής ναυτιλίας στην οικονομία της Ε.Ε., ωστόσο, είναι ακόμα μεγαλύτερο. Το 2015 ο ελληνόκτητος στόλος αντιπροσώπευε το 49,96% του εμπορικού στόλου της Ε.Ε. Η ελληνική σημαία, ωστόσο, βρίσκεται στη δεύτερη θέση της κατάταξης, αντιπροσωπεύοντας το 23,98% του κοινοτικού στόλου. Περισσότερα από τα μισά πλοία που ανήκουν σε ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων έχουν υψωμένη σημαία άλλης χώρας της Ε.Ε., αντιπροσωπεύοντας το 25,96% του εμπορικού στόλου της Ε.Ε.